تکاپوی آنلاین ها برای حفظ مشتریان

به گزارش کسب و کار نیوز، در همین میان واژه «اینترنتی» در کنار نام همه کسب و کارهای سنتی ای قرار گرفت که پیش از این اگر آنها را به بستر مجازی می خواندیم، در مقابل آن مقاومت می کردند؛ ولی خانه نشینی صاحبان مشاغل که خیلی از آنها هنوز هم به اجبار در قرنطینه اند، باعث شد که به فکر راه اندازی پیجی در اینستاگرام یا ارائه محصولات در پلتفرم ها و مارکت پلیس هایی بیفتند که روزی به دید تفنن به آن نگاه می کردند. اما امروز همان روز مباداست که کرونا در گوشه گوشه خیابان ها لانه کرده و مردم و صاحبان مشاغل را وامی دارد تا به سامانه ها و پلتفرم های اینترنتی به چشم یک ضرورت نگاه کنند.
«کسب و کار» در گفتگو با دو کارشناس، آسیب های کرونا و چالش های دیجیتالی شدن کسب و کارها را بررسی می کند.

تاب آوری کسب و کارهای اینترنتی در عصر کرونا

حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و نایب رئیس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران
بزرگ ترین عارضه ای که ما ناشی از کرونا با آن روبه رو هستیم، مساله کاهش تقاضاست. تقاضا در کل دنیا و به تبع در ایران به شدت پایین آمده است. وقتی تقاضا و بازار ضعیف شود سرعت موتور اقتصاد پایین می آید و حتی برای بخش هایی سرعت به صفر هم می رسد و لذا در این دوران باید بتوانیم مدیریت کنیم تا این دوران بگذرد و بتوانیم موتور تولید را که از ایجاد بازار و افزایش تقاضا ناشی خواهد شد، راه بیندازیم. در حوزه انرژی نیز کاهش تقاضای کشورهای مصرف کننده نفت در دنیا (که بزرگ ترین آن چین است) باعث شد که قیمت نفت در یک روز منفی شود. منظور این است که علت عمده کاهش قیمت انرژی همین بحث کاهش تقاضاست. در ایران نیز مصرف بنزین از ۹۰ میلیون به ۵۵ میلیون لیتر رسید. این کاهش قیمت ناشی از کاهش تقاضاست.
مساله دوم در مورد کرونا افزایش خریدهای اینترنتی بود که در پی آن خیلی از فروشگاه های اینترنتی در کشور همانند غول های اینترنتی جهان به طورمثال آمازون با افزایش تقاضای مردم اورلود شدند. در مورد هجوم مردم به خرده فروشی های آنلاین باید بدانیم که ما آماده چنین وضعیتی نبودیم. نمی شود که یک شبه انتظار داشته باشیم که بتوانیم وضعیت و چارچوب هایمان را به وضعیت جدید تغییر بدهیم. نمونه آن فروشگاه های اینترنتی داخلی هستند که هرچند تقاضای مردم بسیار زیاد شد؛ اما این پلتفرم ها نمی توانند اجناس را در زمان مقرر و سریع تحویل دهند و اجناس با تاخیر تحویل می شود. علت آن نیز این است که زیرساخت های لازم برای این موضوع در کشور ما آماده نیست. پلتفرم های اینترنتی نیاز به زیرساخت دارند. ایجاد زیرساخت نیز نیاز به زمان دارد که کسب و کارها وارد این بستر شوند و خودشان را تغییر دهند. در حال حاضر پلتفرم های آنلاین بسترهای لازم را ایجاد می کنند و قطعا با گذشت زمان نتایج خوبی هم خواهیم گرفت. این امر بدیهی است و تجارت الکترونیک در ایران نیز از این موضوع استثنا نیست و به این موضوع خواهیم رسید. مساله این است که از آنجا که اقتصاد ما واردات محور بوده و مشکلات دیگری در اقتصاد کلان داریم، اگر آنها را حل نکنیم مشکلات دیگری را در اقتصاد شاهد خواهیم بود و این باعث می شود زیرساخت سازی برای صنعت تجارت الکترونیک و مبادلات اقتصادی در داخل به صورت تجاری و یا با خارج به مشکل بخورد. اگر تجارت الکترونیک نیز تقویت شود ولی زیرساخت اقتصاد کلان درست نشود باز به مشکل خواهیم خورد. ما فقط شکل و فرم را داریم تغییر می دهیم ولی مساله این است که باید بینش و نگاه به اقتصاد در کشور عوض شود. نگرش ما در کشور باید به اقتصاد عوض شود و به سمت اقتصاد درونزای برون گرا برویم. از طرفی صادرات باید اصل شود و روابط بین الملل باید خوب شود تا بتوان صادرات را بیشتر کرد و بازار گرفت. بنابراین با بازار گرفتن بیشتر و رسوخ به بازارهای کشورهای همسایه باید بتوانیم تولیدات را بیشتر کنیم و درآمد کشور بالا رود تا منجر به رشد و اشتغال و کیفیت و بهره وری در کالا و محصولات شود.

کارنامه آنلاین ها در بزنگاه کرونا

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین
کرونا روی تمام تجارت جهانی تاثیر گذاشته است. برآوردهایی که در حال حاضر می شود در بهترین حالت بین ۱۵ درصد و بدترین حالت تا ۲۵ درصد هم تا به امروز خسارت به مجموع تجارت جهانی وارد شده و قاعدتا بخش هایی هم که ما راجع به تجارت صحبت می کنیم شاید در کشور ما تجارت خرید و فروش کالا محسوب شود اما مجموع آنچه در تجارت خارجی صحبت می کنیم همه مبادلاتی است که چه کالا و چه خدمات انجام می دهند. چیزی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از ظرفیت ناوگان هواپیمایی بین الملی زمینگیر شده، هتل ها و رستوران ها زمین گیر شدند. اینها نشان دهنده این است که در بخش های خدماتی و به خصوص خدمات مرتبط با توریسم لطمات وحشتناک تری به اقتصاد وارد شده است. در حوزه کشاورزی کمترین لطمه را داشته ایم یعنی بیشترین لطمه در حوزه خدمات به خصوص خدمات مرتبط با توریسم بوده و کمترین حوزه ای که لطمه دیده حوزه کشاورزی؛ چه تولید و چه تجارت آن بوده است.
در دنیا وقتی کرونا شیوع می یابد، کشورهایی که اقتصاد قوی تری دارند مثل انسان هایی که سیستم ایمنی قوی تری دارند و در مقابل کرونا می توانند مقاومت بیشتری کنند و کشورهایی که اقتصاد آنها ضعیف است مثل افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است یا بیماری پیش زمینه ای دارند در مقابل کرونا ضعیف تر می شوند. ما جزو کشورهایی هستیم که اقتصادمان بیماری پیش زمینه ای داشته است و قاعدتا این روی تجارت خارجی ما هم تاثیر می گذارد. ما در شرایط عادی نیز سهم زیادی از تجارت بین المللی نداشتیم. سهم ما از کیک تجارت جهانی به حدود ۳/۰ درصد رسیده بود که وقتی چنین اتفاقی می افتد ما چون ضعیف تر هستیم، قاعدتا خسارت بیشتری می بینیم منهای بخش هایی مانند توریسم و خدمات و.. که در همه جای دنیا هم لطمه خوردند و ما هم به تبع لطمه خوردیم. ما در صادرات هم به شدت ضربه پذیر شده ایم زیرا بخش عمده ای از صادرات ما نفت، میعانات، گاز و فرآورده های نفتی و پتروشیمی بوده که بحران کرونا علاوه بر اینکه باعث کاهش تقاضا شده است، جنگ قیمت هایی نیز که در حوزه نفت پیش آمد، باعث شد قیمت این فرآورده ها پایین تر بیاید و ما بخش زیادی از درآمدهای تجارت خارجی و صادرات را از دست دادیم. منهای اینکه بخشی از صادرات ما کالا بوده به کشورهایی مثل عراق و افغانستان و آسیای میانه که آنها هم به دلیل اینکه در حال حاضر از کرونا ضربه خورده اند قطعا در بلندمدت قدرت خرید آنها پایین می آید که در حال حاضر پایین آمده و این موضوع تاثیر خود را طی چند ماه آینده نشان می دهد و آن بخش از صادرات ما نیز که به آنجا انجام می شد ضربه جدی خواهد خورد. این است که اقتصاد ما با همان روالی که در سال ۹۸ پیش می رفت اقتصاد به شدت شکننده و تحت خطری بود و اتفاقات اواخر سال ۹۸ و اوایل ۹۹ مانند کرونا و جنگ نفتی و این اتفاقات که در دنیا افتاد سرعت تخریب اقتصاد ما را بیشتر کرد.
در دنیا بخش فروش و تجارت آنلاین در خرده فروشی هنوز به رقم قابل توجهی نرسیده است. تا قبل از بحران کرونا چیزی حدود ۴ تا ۵ درصد از خرده فروشی دنیا از طریق آنلاین انجام می شد. در حال حاضر این درصد در دنیا به دلیل کرونا بالاتر رفته و به تبع در ایران نیز همان نسبت بالا رفته است. اما سهم اندک خرده فروشی در ایران یک بخش به زیرساخت هایی برمی گردد که فراهم نیست و بخشی هم به عدم شفافیت در تمام حوزه های اقتصاد که باعث می شود در معاملات آنلاین همیشه امکان سوءاستفاده و کلاهبرداری وجود داشته باشد و فرهنگ آن نیز نه در سمت خریدار و نه در سمت ارائه دهنده وجود ندارد زیرا به محض اینکه شرکت های آنلاین چنین فرصتی نیز نصیب شان شد (آنهایی که از قبل کار کرده بودند و در جامعه اعتبار داشتند) صف انتظار آنها برای سفارش گرفتن به چندین روز می کشد. به نظر می آید راه زیادی مانده تا بتوانیم خرده فروشی را آنلاین کنیم.