« سرنا » و « دهل » نغمه ای آشنا اما غریب

به گزارش کسب و کار نیوز، موسیقی ازدیرباز تاکنون جایگاه ویژه ای در خراسان جنوبی داشته و با زندگی مردم این منطقه عجین بوده است. در این استان مراسم هایی همچون عروسی، تولد، کاشت و برداشت محصول، آیین های مذهبی هر کدام موسیقی خاص خود را دارد.
می توان گفت که طبیعت خشک و بیابانی و زندگی همراه با تلاش و سخت کوشی مردم، موسیقی این منطقه را منحصر بفرد کرده است.
موسیقی سنتی در خراسان جنوبی با سازهای دهل و سرنا اجرا می شده که در حال حاضر به دلیل کم توجهی و ورود موسیقی های بیگانه مثل موسیقی پاپ رو به فراموشی است.
استاد موسیقی نواحی خراسان جنوبی به خبرنگار ایرنا گفت: موسیقی سنتی در استان در گذشته ها توسط ۲ ساز سرنا و دهل انجام می شد اما امروز با گذشت زمان و توجه نکردن، این نوع موسیقی رو به انقراض و فراموشی است.
ابراهیم سلم آبادی افزود: ساز سرنا با چوب درخت شاتوت ساخته می شود، شاتوت نوعی از درخت توت است که میوه قرمز رنگ و ترش مزه ای دارد.
وی اظهار داشت: ساز دهل به عنوان زوج سرنا شناخته می شود که از شاخه درخت چنار ساخته می شود و ساخت این ساز توسط شخص نوازنده انجام می شد.
استاد موسیقی نواحی خراسان جنوبی بیان کرد: این سازها در همه استان نواخته می شد اما بیشترین مورد استفاده آن در شهرستان های خوسف و سربیشه بوده است.
سلم آبادی گفت: انتظار جامعه این است که موسیقی سنتی که ریشه در اعماق فرهنگ ما دارد بیشتر توسط مسئولان مورد حمایت قرار گیرد و صدا و سیما و رسانه ها هم بیشتر این نوع موسیقی را تبلیغ کنند تا از انقراض آن جلوگیری شود.
وی ادامه داد: متاسفانه بیشتر موسیقی اجرا شده در صدا و سیما موسیقی پاپ است، این نوع موسیقی به شکلی حالت تحمیلی داشته و از غرب آمده، هرچند جوانان به آن علاقمند هستند اما در مقام مقایسه موسیقی سنتی بیشتر به مذاق مردم خوش می آید.
این نوازنده سازهای سنتی یادآور شد: موسیقی سنتی که توسط سرنا و دهل اجرا می شود آرام بخش بوده و افراد شنونده احساس آرامش به آنها دست می دهد، رسانه ها و مسئولان باید به این موسیقی بیشتر بها دهند.
سلم آبادی گفت: یکی از مشکلات موسیقی سنتی بحث مشکل در معیشت نوازندگان است و باید با یک ساز و کار صحیح این معضل توسط مسئولان مربوط رفع شود.
وی ادامه داد: سازهای سرنا و دهل با زندگی مردم سر وکار داشته و در زمان برداشت و یا کاشت گندم به شکل نمادین جشن گندم با نواختن این سازها برگزار می شده است.
وی اضافه کرد: در مراسم عید باستانی نوروز و دعای باران، موسیقی با نواختن سرنا و دهل اجرا می شده است و با توجه به خلوص نیت مردم خداوند باران رحمت خود را نازل می کرد.
استاد موسیقی نواحی خراسان جنوبی گفت: سازهای دهل و سرنا با زندگی مردم خراسان جنوبی عجین بوده که متاسفانه امروز رو به فراموشی است.
سلم آبادی افزود: اگر به این موسیقی سنتی که توسط دهل و سرنا اجرا می شده و یادگار نیاکان ماست توجه نشود به زودی نامی از آن باقی نخواهد ماند، متاسفانه بعضی از مسئولان بهانه تراشی می کنند که این نوع موسیقی اسلامی نیست در صورتی که این نوع موسیقی در آیین های مذهبی مثل دعای طلب باران هم اجرا می شده است.
وی اظهار داشت: در جامعه ای که موسیقی وجود ندارد آن جامعه مرده است، باید تلاش شود تا سنت های گذشتگان خود را حفظ کنیم.
وی یادآور شد: برای احیای سازهای دهل و سرنا باید به دنبال آموزش نحوه صحیح این سازها به نسل جوان باشیم، هر چند در این نوع سازها استادانی که صد درصد تسلط کامل داشته باشند بسیار کم است اما با استفاده از ظرفیت استادان فعلی و برگزاری دوره های آموزشی امکان احیای این سازها وجود دارد.
رئیس انجمن موسیقی خراسان جنوبی هم گفت: موسیقی ریشه در اعماق باورهای مردم استان دارد و نمی توان برای آن تاریخی مشخص کرد.
عادل قاسمی افزود: دهل، سرنا، دایره و نی سازهای سنتی و متداول در خراسان جنوبی بوده که با گذشت زمان و عدم توجه رو به خاموشی و فراموشی است.
وی اظهار داشت: سازهای سرنا و دهل از گذشته دور جایگاه ویژه ای در خراسان جنوبی داشته که امروز با گذشت زمان رو به انقراض و فراموشی است.
رئیس انجمن موسیقی خراسان جنوبی گفت: سرنا یک ساز بادی است که ساخت آن توسط خود نوازنده ها انجام می شده است.
قاسمی یادآور شد: سرنا به معنی نوای شادمانی است که در مراسم عروسی، تولد، کاشت و برداشت محصول، آیین های مذهبی و … نواخته می شده است.
وی ادامه داد: چوب بازی و حرکات موزون در موسیقی خراسان جنوبی رواج داشته که به همراه آوای سرنا و دهل اجرا می شود.
رئیس انجمن موسیقی خراسان جنوبی بیان کرد: دهل سازی کوبه ای است، ریتم موسیقی این استان ریتم پیچیده است که به شکل پنج ضربی و هفت ضربی اجرا می شود.
قاسمی گفت: وسایل ارتباط جمعی، تلویزیون، ماهواره و فضای مجازی سازهای قدیمی مثل سرنا و دهل را از رواج انداخته، مسئولان هم به موسیقی سنتی کمتر توجه دارند که اگر موسیقی سنتی استان مورد حمایت قرار نگیرد به زودی برای همیشه به فراموشی سپرده می شود.
وی افزود: برای احیای سازهای سنتی باید به دنبال نوآوری در کنار حفظ اصالت آن باشیم، آشنایی و آموزش این نوع موسیقی به نسل جوان از مهم ترین اقدامات برای حفظ و احیا موسیقی سنتی است.
گزارش از امیرشاهین نایبی فر
۷۵۵۹ * ۶۰۵۴