شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، پایههای مالیاتی در تمام اقتصادهای پیشرفته دنیا به گونهای است که بیش از ۸۰ درصد درآمدهای دولت از مالیات است؛ اما در کشور ما کمتر از پنجاه پایه مالیاتی تعریف شده و حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد درآمدهای دولت از مالیات است. در اقتصاد ایران اصلا ثروتمندان مالیاتی پرداخت نمیکنند.
به گفته اقتصاددانان اجرای اقتصاد بدون نفت بدون مطالعه و برنامه زیرساختی موجب می شود تعدادی به سمت مشاغل بدون تابلو و زیر زمینی بروند و راهکارهایی برای فرار مالیاتی پیدا کنند تا مالیات بیشتری نپردازند. در این وضعیت ما برای جبران کسری مجبور میشویم بر افرادی که طبق قانون مالیات میدهند، فشار بیشتری وارد کنیم. در حال حاضر عدهای از افرادی که درآمد میلیاردی دارند و گردش مالی آنها قابل پیگیری نیست، فرار مالیاتی میکنند و همین باعث فشار به طبقه متوسط و پایین میشود؛ ضمن آنکه اختلاف طبقاتی را هم افزایش میدهد. عده ای هم معتقد هستند که اگر پایه های مالیاتی جدید به نظام مالیاتی کشور افزوده شود نه تنها کسری بودجه جبران می شود بلکه درآمد حاصله از درآمد مورد نیاز دولت نیز بیشتر خواهد شد.
در همین راستا، میرهادی رهگشای، کارشناس اقتصادی با تاکید بر لزوم گسترش پایه های مالیاتی به جهت کمک به بخش های مولد با کاهش سود دهی بخش های غیرمولد و نیز افزایش درآمدهای دولت در راستای تامین هزینه های جاری، گفت: به طور کلی، همه دولت هایی که از این نعمت هایی مثل نفت بی بهره هستند، درآمدشان از مالیات است. درآمد دولت اساساً باید از طریق مالیات باشد. در کشورمان هم حتی اگر این میزان مالیاتی که از تولید می گیریم را نخواهیم زیاد کنیم ولی بخواهیم از مابقی گردش مالی هایی که در بخشهای اساساً غیرمولد دارد اتفاق می افتد مالیات بگیریم، درآمدی خیلی بیشتر از نیاز فعلی دولت، می شود کسب کرد.
اصلاح سیاست های مالیات ستانی
وحید شقاقی، اقتصاددان
مهمترین و بهترین ابزار برای جایگزینی درآمدهای نفتی، مالیات است. البته به غیر از به کارگیری مالیات، دچار خطای راهبردی شدهایم. استفاده از اقداماتی مانند آینده فروشی، عرضه اوراق قرضه، واگذاریها به بخش خصوصی و دست اندازی به منابع صندوق توسعه ملی، نمیتواند جایگزینهای مناسبی برای درآمدهای نفتی باشد. در دنیا بیش از ۴۰۰ پایه مالیاتی تعریف شده که از آن جمله میتوان به مالیات بر ثروت، مالیات بر مجموع درآمد خانوار، مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات تصاعدی بر مصرف، مالیات بر مصرف کالاهای لوکس، مالیات بر اضافه واردات، مالیات سبز و … اشاره کرد.
دولت در گذشته از تولیدکننده واقعی، کارگر و کارمند مالیات میگرفت ولی حالا زمان آن رسیده این سیاست را اصلاح کند. باید از اقشار ثروتمند و پردرآمد و کسانی که فرار مالیاتی دارند، مالیات گرفت. بنابراین باید به صورت دقیق میزان داراییهای این قشر را استخراج کرد، که این امر تنها در سایه ایجاد شفافیت در صحنه اقتصادی کشور محقق خواهد شد.
متاسفانه در اقتصاد ایران اصلا ثروتمندان مالیاتی پرداخت نمیکنند. در حال حاضر اگر یک ثروتمندی از کشور خارج شود و قصد خروج سرمایه خود از کشور را داشته باشد، دولت باید از او مالیات بگیرد. بسیاری از صاحبات ثروت به روشهای مختلف تاکنون از زیر بار دادن مالیات فرار کردهاند، اما اگر واقعا قرار باشد از دارایی و ثروت آنها عادلانه مالیات گرفته شود، ممکن است آنها از کشور خارج شوند. در همه جای دنیا این نوع مالیات مرسوم است. پایههای مالیاتی در تمام اقتصادهای پیشرفته دنیا به گونهای است که بیش از ۸۰ درصد درآمدهای دولت از طریق مالیات ستانی است، اما در کشور ما کمتر از ۵۰ پایه مالیاتی تعریف شده و حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد از درآمدهای دولت از طریق اخذ مالیات است.