سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در همین رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید نرخ بیکاری زنان در سال ۱۳۹۸ در ایران ۱۹ درصد بوده است. بر اساس این گزارش در اکثر استان‌ها نرخ بیکاری زنان بسیار بیشتر از مردان و گاه تا دو برابر آن است. استان البرز با ۳۲ درصد بیشترین نرخ بیکاری زنان را داشته است. پس از آن استان‌های یزد و خوزستان در جایگاه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. کمترین نرخ بیکاری زنان مربوط به استان همدان با هفت و نیم درصد بوده است. گزارشی دیگر حاکی از این است که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در طول یک دهه گذشته همواره کمتر از ۱۷ درصد بوده و نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده در پاییز ۹۷ به ۶۸ درصد رسیده است.
اتاق بازرگانی تهران نیز در جدیدترین گزارش خود به بررسی شاخص‌های نیروی کار زنان و مردان استان تهران در پاییز سال ۱۳۹۸ پرداخته که براین اساس نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله در استان تهران بیش از ۴۵ درصد است.
به گفته یک کارشناس اقتصادی نیز بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران از مجموع ۹۳۲ هزار نفر از زنان بیکار جامعه، ۶۵ درصد دارای تحصیلات عالیه هستند که نشان می‌دهد با وجود سرمایه‌گذاری نظام آموزشی ایران، بازار کار از وجود آنها بهره لازم را نبرده است.
در همین زمینه اما معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده درباره توان افزایی اقتصادی زنان گفت: زنان تحصیلکرده در اکثر نقاط کشور از جمله در روستاها ۳ تا ۴ برابر مردان بیکار هستند و توان افزایی اقتصادی زنان چه زنان سرپرست خانوار و چه دختران جوان فارغ التحصیل از مهمترین برنامه های ما است.
فعالان بازار کار بر این اعتقادند که یکی از دلایل مهم افزایش نرخ بیکاری زنان، افزایش میزان مشارکت آنان در مقابل ناکافی بودن فرصت های شغلی برای زنان جویای کار، به ویژه در سال های اخیر بوده است. به عبارت دیگر، افزایش عرضه نیروی کار به خصوص زنان متخصص، منجر به فزونی تعداد زنان در جست وجوی کار شده که نهایتا نرخ مشارکت آنان را تحت تاثیر قرار داده است و چون زنان در کسب فرصت های شغلی توفیق چندانی نداشته اند، نرخ بیکاری آنان نیز روند صعودی را طی کرده است.
از سوی دیگر وجود تبعیض جنسیتی در مشاغل مختلف، تفاوت سطح دستمزد زن و مرد در شرایط یکسان کاری، لزوم ایفای نقش جنسیتی خاص زنان در منزل و کمبود مشاغل نیمه وقت برای زنان و زمینه ساز شدن کناره گیری از کار تمام وقت در برابر مردان، ارتقا نیافتن زنان به مشاغل بالاو سمت های مدیریتی، عدم توان ایجاد هماهنگی بین کار خارج از منزل و وظایف خانه داری، بی ثباتی بازار کار زنان، تخصیص مشاغل پر مسوولیت و کم مزد نظیر پرستاری، معلمی، کارگری مغازه، کارخانه ها و مشاغل رده پایین اداری به آنان و…، از عوامل مهم و موثر بر تضعیف نقش فعالانه مشارکت زنان در عرصه های اقتصادی جوامع پیشرفته است.
نگاه جنسیتی در بازار کار
محمد عنبری، کارشناس کسب و کار
وضعیت اشتغال زنان نسبت به سالهای گذشته بهتر شده اما فاصله بسیاری با استانداردها دارد. این نرخ کم مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی دلایل بسیاری دارد که موجب شده این اتفاق تلخ رقم بخورد. بازار کار زنان دارای بی ثباتی است و برخی کارفرمایان به دلایل جنسیتی از این قشر در فعالیت ها استفاده نمی کنند. هم چنین از طرفی دیگر به دلیل نیاز برخی زنان به کار برخی کارفرمایان با در نظر گرفتن حقوق بسیار کم و خارج از عرف زنان را استخدام می کنند. در این میان شاهد هستیم که زنان تحصیلکرده نیز بسیار بالا است. به دلیل عدم رضایت شغلی این زنان در عین حال که تحصیل کرده هم هستند از حضنور در بازار کار انصراف داده اند.
همچنین شاهد هستیم در بسیاری مواقع در تعدیل نیروی کار اولویت با زنان است و این قشر زودتر از مردان کار خود را از دست می دهند. به عنوان مثال در همین بحران کرونا بسیاری از کارفرمایان به دلیل کاهش درآمدزایی و افزایش هزینه های خود زنان مشغول به کار را اخراج کردند. نگاه جنسیتی موجب این اقدامات می شود و برای زنان بازار کار از امنیت زیادی برخوردار نیست.
البته به دلیل بحران کرونا شاهد رونق مشاغل خانگی هستیم که درصد بسیار زیادی از این مشاغل را زنان بر عهده دارند. مشاغل خانم‌ها این روزها مربوط به کسب و کارهای خانگی است که با شیوع ویروس کرونا رونق پیدا کرده است. زنانی که در منزل مشغول تولید صنایع دستی، هنری و… بودند به فضای مجازی روی آوردند و محصولات خود را در این فضا به فروش گذاشتن و از آنجایی که مردم این روزها تاجایی که بتوانند خریدهای خود را اینترنتی انجام می‌دهند و بیرون نمی‌روند، کسب و کارهای زنان در فضای مجازی رونق پیدا کرد.
