بازار مسکن در فاز انتظار

سرمقاله

رکود در بازار مسکن به معنای این است که چندین ماه متوالی خرید و فروشی اتفاق نیفتد. در حالیکه در ماههای اخیر به طور متوسط فروش وجود داشته است. در خرداد ماه فروش بسیار بالایی در حوزه مسکن داشتیم. تیرماه رکود وجود داشت. در اردیبهشت ماه میزان فروش پایین بوده و در فرودین ماه میزان فروش بالا بوده است. این بدان معناست که بازار مسکن در فاز انتظار به سر می برد نه رکود. وقتی در یک ماه رونق وجود دارد و در ماه دیگر کاهش میزان فروش، یعنی بازار کلان مسکن در انتظار ثبات است. یعنی موضوع برجام مطرح است. یعنی برنامه های اقتصادی دولت باید تعیین تکلیف شود. در یک سالی که گذشت فقط صحبت ها شنیده شد و کاری از پیش نرفت. گویا برنامه های اقتصادی دولت نمی خواهد به سرانجام برسد. هرچند تحقق بخشی از این برنامه ها منوط به بحث برجام است. با تحقق برجام بازار مسکن خودش را نشان خواهد داد.
در حال حاضر کاهش میزان و تزلزل تولید را داریم. چراکه تولیدکنندگان عمدتا خرده ساز هستند. تولیدکنندگانی که در بازار مسکن فعال هستند بین ۲۰ تا ۵۰ و حداکثر ۲۰۰ واحد مسکونی در سال می توانند تولید کنند. زمانی که دولت بر طبل مسکن سازی می کوبد به دلیل نبود انبوه ساز مسکن، هیچ برنامه ای جلو نمی رود. با این تبلیغات و نمایش دولت همین خرده سازان هم به بازار مسکن کشورهای دیگر مهاجرت می کنند. چون ابزار لازم برای ساخت و ساز را ندارند.
علیرغم اینکه مسکن دارای پتانسیل سیاسی بسیار بالایی است اما نباید از آن استفاده سیاسی کرد. اتفاقی که متاسفانه امروز در این بازار افتاده است. وقتی حرکات سیاسی در بازار مسکن آغاز می شود تولید مسکن هم متوقف می شود. دولت می خواهد از این موضوع بهره برداری سیاسی کند. در حالی که نمی تواند ۵۰ هزار واحد بیشتر تولید کند. به جای اینکه در سکوت و تبلیغات ابزارهای مالی متناسب را تامین و بخش خصوصی را هدایت کند به سمت کارهای نمایشی رفته است. دولت نباید خودش را درگیر ساخت مسکن کند. باید موارد لازم را تامین کند. مصرف کننده، خریدار، سازنده، تولیدکننده مصالح و… هم از بخش خصوصی هستند. مشخص نیست چرا دولت خودش را جلو می اندازد.
دولت تنها باید زمین مورد نیاز را تامین کند و هیچ مسوولیت دیگری در بازار مسکن ندارد. وزارت راه و شهرسازی هم وظیفه ای در بازار ندارد. ابزارهای مالی در اختیار وزارتخانه نیست. مسکن موضوع عظیم اقتصادی است و در دست بخش خصوصی باید باشد. باید وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و وزارت صمت پاسخگو باشند. بگویند برای مسکن چه کرده اند. مشکل اینجاست که بخش خصوصی نمی تواند منابع را از جامعه جمع کند و مسکن بسازد. رابطه بین منابع مالی و تولیدکننده گم شده است. ده ها ابزار مالی نیاز است تا یک میلیون واحد مسکونی در سال تولید شود. به همین دلیل است که بخش خصوصی به دیگر کشورهای کوچ کرده است. چون ابزارهای ساخت و ساز در این کشورها وجود دارد و در ایران وجود ندارد.