کاهش نرخ ارز موقتی است

نخستین سیگنال کاهش نرخ ارز در داخل ازسوی رئیس جمهور جدید آمریکا داده شد. با توجه به اینکه «بایدن» تحریم ها را سنگین تر نخواهد کرد؛ چشم انداز بازار ارز از تیرگی گذشته رها شد؛ ولی اینکه آیا او قصد دارد تحریم ها را سبک تر و مواردی را حذف کند تا به تدریج آمریکا به برجام برگردد محل ابهام است.
از طرفی چون این انتظار می رود که این رئیس جمهور جدید، فشار حداکثری را نداشته باشد، ممکن است پول های بلوکه شده به کشور برگردد و دست بانک مرکزی برای فروش دلار باز شود. نکته سوم اینکه با رفع شدن تحریم های صادراتی، صادرات افزایش خواهد یافت. همه این موارد نویدبخش این است که عرضه ارز بیشتر می شود. در این بحبوحه، صاحبان ارز پیش بینی می کنند که نرخ کاهش پیدا کند؛ بنابراین برای فروش اقدام می کنند و عده ای هم که خریدار بودند، دست نگه می دارند تا این کاهش رخ دهد. بنابراین افزایش عرضه و کاهش تقاضا موجب ارزانی شده؛ هرچند عامل اصلی کاهش نرخ، بانک مرکزی است. وقتی بانک مرکزی تابلوی صرافی خود را تغییر می دهد یعنی قصد دارد که نرخ ارز را کاهشی کند و حالا باید ببینیم در بازار حجم دلاری که مبادله می شود چقدر است. یعنی باید بسنجیم که فشار عرضه یا کاهش تقاضا، نرخ ارز را کاهشی کرده است. هرچند تنها صرافی می تواند این را بفهمد که فروشندگان زیادند یا خریداران تمایلی به خرید ندارند. به نظر من بحث تمایل خریداران است به تعبیر دیگر باید ببینیم فروشندگان واقعا وارد بازار شده اند و ارز می فروشند یا فروش در چند صرافی می تواند نرخ را به این شدت کاهش دهد.
اراده بانک مرکزی فعلا روی کاهش است. یعنی عامل اصلی افزایش و کاهش نرخ ارز، بانک مرکزی است چون ما تجربه این را داریم که نرخ دلار به ۲۲ هزار تومان کاهش پیدا کرد و دوباره به کانال ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان برگشت چون بانک مرکزی تابلوی خود را عوض کرد. حالا این انتظار ایجاد می شود که این نرخ کاهشی باشد. هرچند رئیس جمهور جدید آمریکا هنوز نیامده و موضع گیری های او مشخص نیست. ولی همه این موارد به سابقه چند هفته پیش و صحبت های بایدن برای بازگشت به برجام برمی گردد.
صحبت از دلار ۱۵ یا ۱۶ هزار تومانی یک کار غیرحرفه ای است؛ مگر اینکه کسی واقعا از قصد دولت برای کاهش نرخ دلار خبر داشته باشد؛ اما این در حالی است که کاهش نرخ دلار روی قیمت کالاها تاثیر نداشته است. هزینه تولید هیچ تاثیری از این کاهش قیمت نبرده است. آیا سیمان یا میلگرد ارزان شده است؟ یا تخم مرغ ارزان شده چون دان مرغ با دلار ارزان تامین می شود؟ خیر، اتفاقی نیفتاده به جز اینکه بازار ارز تنها دارد ارز ارزان را جمع می کند.
برای پیش بینی آینده ارز باید منتظر باشیم و ببینیم «بایدن» در ابتدا چه صحبت هایی خواهد کرد و اقدامات او نسبت به برگشتن به برجام براساس شروط است یا بدون قید و شرط؛ ولی اگر این شروط را بگذارد حتی اگر دلار به زیر ۲۰ هزار تومان بیاید دوباره به کانال ۲۵ هزار تومان بازخواهد گشت. هرچند شوک های ارزی سابق را نخواهیم داشت ولی برگشت نرخ به کانال های سابق بستگی به واکنش های دو طرف مذاکره دارد؛ اینکه اقدامات آنها چه خواهد بود، عکس العمل ما در خصوص شرایط ماندن در برجام چیست، ما چقدر می توانیم افزایش غنی سازی خود را مسالمت آمیز پیش ببریم و تهدیدآمیز نشود، هرچند مسلم است که «بایدن» تحریم ها را سنگین تر نخواهد کرد.
از طرفی چون انتخابات ریاست جمهوری را نیز داریم در این فاصله ممکن است یک سری اتفاقات بیفتد ولی چون هنوز بازار کالاها خود را نشان نداده اند مخصوصا در بازار محصولات داخلی ارزانی در کار نیست. این نشان دهنده این است که کاهش قیمت را موقتی می دانند و صرفا عددی است روی تابلو. هرچند ممکن است تحریم ها برطرف شود اما ما به اف ای تی اف برنمی گردیم و به نوعی گرفتن وقت است تا انتخابات ریاست جمهوری.