سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، «آپارات» پس از گوگل، دومین سایت پربازدید کشور است و سال گذشته در فهرست ۱۰۰ سایت برتر جهان براساس رتبه‌بندی الکسا بود؛ اما همه این افتخارات پس از ازدسترس خارج شدن این سایت تحت‌الشعاع قرار گرفت. ماجرا از این قرار است که موسس «آپارات» (سرویس اشتراک‌گذاری ویدئو) اعلام کرد که به‌دلیل اعمال تحریم‌های بین‌المللی، سرویس آنها از دسترس خارج شده است. محمدجواد شکوری‌مقدم در توئیتی نوشت: «به‌دلیل اعمال تحریم‌های بین‌الملی از طرف شرکت ثبت‌کننده دامنه، آپارات بدون اطلاع قبلی از دسترس خارج شده است.» او در این توئیت تاکید کرده که در حال انتقال به شرکت ثبت دامنه جدید هستند و امیدوار است که این فرایند بیشتر از یک روز زمان نبرد. همچنین او در این توئیت با اعلام اینکه مشکلات‌شان به اینجا ختم نمی‌شود، نوشته است: «کاش فقط درگیر تحریم بودیم.» به نظر می‌رسد این بخش از توئیت موسس «آپارات» به دستگیری او به خاطر انتشار یک ویدئو بازمی‌گردد.
شکوری‌مقدم روز سه‌شنبه اعلام کرد: «نیمه‌شب گذشته ایمیلی از شرکتی که در آن ثبت دامنه کرده بودیم، دریافت کردیم مبنی بر اینکه به خاطر فعالیت‌مان در ایران امکان دریافت خدمات نداریم و به این دلیل ارائه خدمات‌شان به ما را متوقف کردند و با این اتفاق آرام‌آرام دسترسی به سایت ما امکان‌پذیر نشد.» این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که سرویس «آپارات» در لحظه انتشار این خبر، به کمک فیلترشکن در دسترس است. شکوری در توضیح این موضوع هم اعلام کرد: «به مرور زمان دیگر به کمک فیلترشکن هم امکان دسترسی به آپارات وجود ندارد چون DNSها به‌روزرسانی می‌شوند و با این اتفاق آپارات از این طریق هم در دسترس نخواهد بود.»
او در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به وجود تحریم‌های همیشگی در این زمینه زودتر به فکر تغییر شرکت ثبت دامنه نیفتاده‌اند، گفت: «در سال‌های گذشته و با وجود تحریم‌ها هیچ‌گاه شرکت‌های ایرانی فعال روی دامنه com. با مشکل مواجه نشد‌ه‌اند و از آنجا هم که سرویس اصلی ما روی این دامنه است و شرکت داخلی برای ثبت این دامنه وجود ندارد مجبور به استفاده از شرکت‌های خارجی در این زمینه هستیم.» شکوری تاکید می‌کند که در حال حاضر برای جلوگیری از هر مشکلی در حال تلاش برای گرفتن سرویس از یک شرکت ثبت‌کننده دامنه اروپایی هستند که با وجود تحریم از سمت آمریکایی‌ها امکان ارائه سرویس به آنها را دارند. او امیدوار است این فرایند انتقال که بین ۱ تا ۱۴ روز ممکن است زمان ببرد ظرف یک روز و با پیگیری‌های آنها سریع‌تر انجام شود.
شکوری همچنین تاکید می‌کند که مشکلات ارائه سرویس توسط آنها منوط به تحریم نمی‌شود و برخی موانع داخلی کار را برای آنها سخت‌تر هم می‌کند. او در این زمینه گفت: «مشکلات تحریم و مسائل این‌گونه همیشه وجود داشته و ما هم همیشه یک راه‌حلی برای آن پیدا کرده‌ایم؛ اما برخی موانع داخلی مانند مشکل اخیر رسیدگی به پرونده‌ام در یک دادسرای غیر تخصصی به خاطر انتشار ویدئو یک کاربر دیگر عجیب‌تر و غم‌انگیز‌تر است، این موانع بیشتر از تحریم وقت و انرژی از ما می‌گیرد.»
هرچند مدیرعامل «آپارات» در تلاش برای انتقال دامنه به یک کشور اروپایی است؛ اما این کشورها نیز تحت فشار آمریکا برای اعمال تحریم قرار دارند و همین مساله، مشکل را بحرانی‌تر می‌کند. «کسب‌وکار» در گفتگو با یک کارشناس، این مساله را بررسی می‌کند.
پاشنه آشیل کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران
حمیدرضا اعتدال‌مهر، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی
معاملات شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های تکنولوژی یا خیلی از کسانی که معاملات مالی در خارج از کشور دارند، طبق قانون‌های جدید ممنوع است. ارقامی که برای خرید نام دامنه پرداخت می‌شود، رقم‌های در ظاهر کوچکی است. به‌طور مثال فرض کنید با ۷ تا ۱۰ دلار، کار مالی خیلی از دامنه‌ها و جابه‌جایی آن را بتوان انجام داد؛ ولی نکته‌ای که وجود دارد، این است که همین کار نیز طبق قانون ممنوع است و اتفاقی که می‌افتد، این است که یک دومینی که در ظاهر ممکن است هزینه سالانه آن حدود ۱۰ دلار باشد (حدود ۱۳۰ هزار تومان) ارزش معنوی آن در کشور ممکن است به میلیاردها تومان برسد مانند اتفاقی که امروز در مورد آپارات افتاده است و به همین دلیل قیمت‌گذاری درباره دامین آپارات را به‌راحتی نمی‌توان انجام داد زیرا روی این کار برندینگ انجام شده و به قولی، نماینده کسب‌وکار و یک گزینه بسیار بزرگ است. این مورد از مواردی است که پاشنه آشیل کسب‌وکار در ایران است زیرا خیلی از کسانی که سال‌های دور، کسب‌وکار خود را شروع کردند طبیعتاً با دامین‌های com. شروع کردند. همچنین کسانی که نظرشان این بوده که در سطح بین‌المللی فعالیت خود را ادامه بدهند نیز دومین‌هایی که خریدند، دامین‌های ir نیست؛ یعنی غیر از ir است که داخل ایران ثبت می‌شود. بنابراین ممکن است این اتفاق به سمتی برود که اینها این دامنه‌ها را آزاد کنند یا امکان انتقال آن نباشد و یک کسب‌وکار کلاً آسیب ببیند. اگر در حال حاضر در این خصوص در سطح دولت مذاکره‌ای اتفاق نیفتد یا کسانی که دست‌اندرکارند، راهی پیدا نکنند، افرادی که کار برندینگ انجام داده‌اند باید بسیار سریع به فکر این باشند که دامین‌های خود را داخل کشور بیاورند که البته این در خیلی از موارد امکان‌پذیر نیست و شاید عقلایی هم نباشد؛ ولی انتخاب بین شرایط بد و بدتر است. اگر این قضیه به سایر کسب‌وکارها نشت کند، کسب‌وکارهای بسیار زیادی مجبورند که با تمام گذشته خود خداحافظی کنند و تمام سرمایه‌گذاری و برندسازی‌ای که این کسب‌وکارها کردند متاسفانه از بین می‌رود. کشورهای اروپایی نیز طبیعتاً از همین قوانین استفاده می‌کنند. حالا شاید مقاومت وجود داشته باشد یا شاید دامین‌هولدری در روسیه بتواند این کار را انجام بدهد، شاید دامین‌هولدری در چین بتواند این کار را انجام بدهد؛ ولی فکر نمی‌کنم اروپایی‌ها نیز زیر فشار آمریکا بتوانند در این زمینه مقاومت کنند. اگر در سطح دولت بشود از یک کشوری که دامنه‌های بین‌المللی ما را نگه می‌دارند گارانتی بگیرند (غیر ir) شاید بشود چند وقتی به این صورت فرصت گرفت. در غیر این صورت این فشار درباره تمام دامین‌هولدری که آمریکای شمالی هستند یا اروپایی، ممکن است به حدی برسد که دامین‌ها را آزاد اعلام کنند. منظور مذاکره با شرکت‌هایی است که بتوانند گارانتی بدهند که بتوانند در زمان تحریم این کار را انجام بدهند چون در حقیقت ما در حدود نزدیک به ۱۷ سال است که تمام کسانی که در ایران دارند دامنه‌های‌شان را نگهداری می‌کنند به اسم ایران ثبت نکردند. یعنی معمولا به اسم یک آدرس‌هایی خارج از کشور ثبت کردند که رد آنها قابل شناسایی نباشد. این اتفاق، اتفاق جدیدی نیست و سابقه‌دار است و نزدیک به ۱۷ سال است که افراد برای اینکه از دامنه‌های‌شان نگهداری کنند به آدرس‌های غیرواقعی ثبت کردند. این موضوع که آنها چگونه درباره «آپارات» به این مساله دست پیدا کردند و اصل موضوع را زیر سوال برده‌اند در آینده حتماً تحلیل خواهد شد؛ اما اگر این روش را ادامه بدهند، ممکن است با روش‌هایی متوجه شوند که خیلی از دامین‌ها (شاید بیش از ۱۰۰ هزار دامین) که کسب‌وکاری نیز با آن انجام می‌شود و توسط ایرانی‌ها ثبت شده؛ ولی عملاً آدرس و مشخصات ثبت‌کننده واقعی نباشد.
