سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
محمد جوادی قاضیانی
به گزارش کسب و کار نیوز، به همین منظور با توجه به نزدیک شدن به فصل سرما، همایش‌هایی در سراهای محله سطح شهر تهران تحت عنوان «سرمانخوردگی» در حال برگزاری هستند. در این همایشها علاوه بر ارائه آموزش‌های لازم درباره سرماخوردگی ازسوی پزشک متخصص، جدیدترین داروهای پزشکی در این زمینه نیز معرفی میشود. داروهایی که عمدتا گیاهی هستند و به شعار قدیمی پیشگیری بهتر از درمان است، رنگ عملیاتی می‌بخشند. به دعوت شهرداری تهران و گروه دارویی یاسین، «کسب‌وکار» در یکی از این همایشها شرکت کرد و از دید کسب‌وکاری به تحلیل برگزاری چنین همایش‌هایی پرداخت. تحلیلی با عنوان نقش مسئولیت اجتماعی در پیشبرد و توسعه جامعه و همین‌طور کسبوکارها که در کشور ما خیلی به آن توجه نشده است، اما مسئولیت اجتماعی چیست و چگونه می‌تواند به توسعه کشور و کسبوکارها کمک کند؟
«شیوه‌ای از مدیریت که طبق آن سازمان‌ها فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند که اثر مثبتی بر جامعه و ترفیع کالاهای عمومی داشته باشد.» تعریف فوق را دو تن از دانشمندان خبره مدیریت به نام استوارت و سالمون برای مسئولیت اجتماعی مطرح می‌کنند و مسئولیت اجتماعی را کاهش آثار منفی جامعه و رفتن به سوی نگرش مثبت و تغییر نگرش‌های زاید کهنه می‌دانند. پس مسئولیت اجتماعی به نوعی با نیاز‌ها و مسائل مردم و جامعه ارتباط مستقیمی دارند. نیاز‌ها و مسائلی که برای حل آنها دو بخش دولتی و خصوصی وارد عمل می‌شوند و به صورت جداگانه یا همکارانه به دنبال رفع این مسائل هستند. حال این دو بخش به چه شکلی این مسائل را حل می‌کنند؟ عمده فعالیت‌های دولت در این راستا به صورت غیرانتفاعی است و بیشتر ابعاد کلان را مدنظر دارد و بخش‌های خصوصی هم در کنار دولت در ابعادی که پتانسیل و منابع ورود به آن را دارند، وارد می‌شوند و علاوه بر درآمدزایی مسئولیت اجتماعی خودشان را هم انجام می‌دهند. حال در بخش خصوصی شرکت‌ها چگونه می‌توانند با مسئولیت اجتماعی به کامیابی برسند؟ همیشه گفته‌اند ایده‌های کارآفرینی باید برحسب نیاز و مساله‌محور باشند. اگر اینطور باشد پس مسئولیت اجتماعی هم نوعی مساله است و اگر ایده خود را بر آن بنا‌گذاری کنید ایده‌ای برحسب نیاز انتخاب کرده‌اید، اما مزیت مسئولیت اجتماعی تنها به اینکه ایده مساله‌محور انتخاب کنید، بر نمی‌گردد؛ یعنی مسئولیت اجتماعی علاوه بر اینکه باعث فیلتر شدن ایده‌ها در ذهن شما و انتخاب یک ایده خوب میشود به شما در فرایندهای بعدی کسب‌وکارتان به‌ویژه در بحث بازار و بازاریابی کمک‌های شایانی می‌کند؛ یعنی با توجه به رقابت گسترده در بازار به‌ویژه در این سال‌های اخیر، کسبوکارها دیگر نمی‌توانند به اینکه تبلیغاتی را خشک و خالی در تلویزیون داشته باشند یا بنری نصب کنند دل خوش کنند و امیدوار باشند که بازگشت سرمایه هم نصیب‌شان شود. همان‌طور که عنوان شد، مسئولیت اجتماعی یک انتخاب هوشمندانه برای ورود به بازار و در ادامه درخشیدن در بازار است و مزیت‌های زیادی را برای کسبوکارها ایجاد می‌کند. امروزه مسئولیت اجتماعی یکی از استراتژی‌های بسیار اثربخش برای بازاریابی است، به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا بخش اعظمی از سرمایه‌های‌شان را صرف برنامه‌هایی با ذات مسئولیت اجتماعی می‌کنند و با پاسخگویی به نیاز‌ها و مسائل اجتماع به برندشان روح می‌بخشند و رشد، توسعه و ماندگاری‌شان را تضمین می‌کنند.
مزیت‌های انتخاب ایده‌ها و پویش‌های با محتویات مسئولیت اجتماعی
۱٫ حل کردن نیاز‌های اجتماع: جدای هر سود و زیانی مهم‌ترین مزیتی که طرح‌های با محتوای مسئولیت اجتماعی می‌توانند داشته باشند بهتر شدن زندگی مردم و توسعه جامعه است که در پایان سودش به مردم آن جامعه خواهد رسید.
۲٫ اطمینان از اینکه ایده شما مخاطب و بازار دارد: مزیت بسیار مهمی که این نوع طرح‌ها می‌توانند برای کسبوکارها داشته باشند این است که بازارشان تقریبا مشخص میشود و آنها قبل از شروع، بازارشان را انتخاب کرده‌اند و می‌توانند با آرامش بیشتر به جای اینکه به فکر یافتن بازار باشند، تمرکزشان را بر بازار خودشان بگذارند.
۳٫ انجام یک بازاریابی قوی، ماندگار و عمیق: یکی از روش‌هایی که برای بازاریابی شرکت‌ها در این سال‌ها جواب داده است، بازاریابی درونگراست. شما با بازاریابی درونگرا با صرف هزینه‌های کم، می‌توانید در عرض چند سال مشتریان وفاداری داشته باشید که حس خوبی نسبت به برند شما دارند، اما با مسئولیت اجتماعی، ایجاد حس خوب نسبت به برند در زمان کوتاه‌تری به دست می‌آید، چون شما دقیقا بر نیاز مشتری دست گذاشته‌اید و با نیت مثبت به دنبال اصلاح نگرش‌های‌شان هستید. پس می‌توانید اطمینان داشته باشید که اگر نیت‌تان مثبت باشد مشتریان وفادار زیادی را جذب برندتان کنید.
۴٫ وایرال شدن محصولات و خدمات: مسئولیت اجتماعی باعث میشود شما نیازی به ارائه و معرفی محصول یا خدمت‌تان به مخاطبان نداشته باشید و با معرفی خوب و نشان دادن نیاز در تعدادی از مخاطبان پیشرو، آنها را به بازاریابان و بازارگستران خودتان تبدیل کنید.
۵٫ حمایت‌های دولتی: شما اگر در کسب‌وکارتان به مسئولیت اجتماعی اهمیت دهید در ایده‌پردازی و تعریف پویش‌های‌تان می‌توانید از منابع دولتی مثل شهرداری‌ها، وزارت بهداشت و دیگر سازمان‌ها استفاده کنید، چون شما بخشی از وظایف آنها را انجام می‌دهید و آنها به شما کمک می‌کنند.
ایجاد پویش‌های بلندمدت CSR
میثم شفیعی، کارشناس فروش و بازاریابی
یکی از اقداماتی که در دنیا باب شده، این است که خیلی از شرکت‌ها برای اینکه بتوانند اهداف اصلی بازاریابی‌شان را پیش ببرند در راستای دستیابی به اصول بازاریابی پایدار، بحث توسعه پایدار و حرکت به سمت مدیریت دغدغه و آسیب‌های اجتماعی گرایش پیدا کرده‌اند و بسیاری از شرکت‌ها این کار را انجام می‌دهند. به عنوان نمونه در حال حاضر کوکاکولا سردمدار این مهم است. طبیعتا مدتی است که در ایران هم این اتفاق شروع شده است. مثلا ما پویش داو را داشته‌ایم که برای مادران انجام شد یا پویش‌های قلم‌چی در مدرسه‌سازی را داشتیم و نمونه‌های دیگری که به این حوزه ورود پیدا کرده‌اند. کسی که امروزه قصد فعالیت در حوزه بازاریابی را دارد می‌داند که دوره تبلیغات مستقیم گذشته است و تبلیغات مستقیم به اندازه کافی کارآمد نیستند. شرکت‌ها مجاب شده‌اند و خواهند شد که در ادامه مسیرشان در راستای همین فعالیتی که دنیا را فراگرفته است، وارد شوند و به سمت پویش‌های مدیریت چالش‌های اجتماعی حرکت کنند. در فضای کسب‌وکار و بازاریابی بخشی از مدیریت آسیب‌ها و چالش‌های اجتماعی را تحت عنوان CSR یا مسئولیت اجتماعی‌پذیری شرکت‌ها می‌شناسیم. این پویشی که در حال حاضر در حال برگزاری است نمونه‌ای از CSR اجراشده ازسوی یکی از شرکت‌های دارویی است که بسیار به‌موقع و هوشمندانه طراحی شده است. هوشمندانه از این جهت که عموم شرکت‌ها در حوزه بازاریابی دارو سعی می‌کنند از طریق بازاریابی فشاری پیش بروند؛ یعنی سعی می‌کنند از طریق بازاریابی فشاری، داروخانه‌ها و پزشکان را مجاب کنند و از طریق آنها داروهای‌شان را به کرسی بنشانند، اما از یک سو تغییر پارادایم‌های موجود در دنیا و از سوی دیگر فضای رقابتی کشور ما در حوزه دارو، کسبوکارها را مجاب کرده است که به دنبال روش‌های خلاقانه و ایده‌های نوین به‌ویژه الگو‌های بازاریابی پایدار باشند. پویش ایجادشده تحت عنوان «سرمانخوردگی»، یک تبلیغات خلاقانه را در این حوزه اجرا کرده است. خلاقانه از آن جهت که ضمن اینکه اصول بازاریابی پایدار را پیاده کرده است در عین حال خودش را با تحریک تقاضا به مردم می‌رساند؛ یعنی طوری مردم را تحریک می‌کند که مردم به داروخانه‌ها بروند و دنبال محصولات این شرکت باشند. مورد دیگر گیاهی بودن دارو‌هاست که پویش این ظرافت را هم به خرج داده است و علاوه بر رعایت اصول بازاریابی کششی، خود این مساله گیاهی بودن دارو‌ها هم این پویش را تقویت می‌کند. بنابراین اگر بخواهیم این پویش را جمع‌بندی کنیم می‌توانیم بگوییم که یکی از کار‌های خوبی است که در این سال‌ها دیده‌ایم و بسیار جای کار دارد و توصیه می‌کنم که این پویش‌ها ادامه داشته باشد و بقیه شرکت‌ها هم از این نوع پویش‌ها الگو‌برداری کنند. یک توصیه هم برای مسئولان چنین پویش‌هایی دارم مبنی بر اینکه پویش‌های‌شان را غلیظ و بلندمدت اجرا کنند، چون غلظت است که می‌تواند در موفقیت شرکت‌ها موثر باشد.
