سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، بیش از یک دهه از خدمات‌رسانی الکترونیکی بانکها به مشتریان می‌گذرد. با این حال به نظر می‌رسد بانکها هنوز از پذیرش کامل فناوری‌های نوین، ورود فین‌تک‌ها و سایر ابزارهایی که آنها را به سیستم‌های خدمات‌رسانی جدید متصل می‌سازد، گریزان باشند. این گریز به اعتقاد کارشناسان، ریشه در عدم شفافیت نظام بانکداری و چشم دوختن بر منافعی است که از این عدم شفافیت عاید آنها خواهد شد.
طبق بررسی‌های موجود با ورود فناوری‌های روز، کسب‌وکارهای سنتی به مرور کنار خواهند رفت یا ناچار به تغییر شکل می‌شوند. این تغییرات برای بسیاری از کسب‌وکارهای سنتی در شرایط کنونی اتفاق افتاده است و البته در کشور ما نیز با سرعت رشدی که استارت‌آپ‌ها دارند، به وقوع پیوسته است، اما طبق آنچه برخی از کارشناسان مطرح می‌سازند برخی از بخش‌های دولتی با وجود تجهیزات و امکاناتی که در دسترسی به این فناوری‌ها در اختیار دارند، از پذیرش آنها امتناع می‌ورزند. نمونه این امر نظام بانکداری است که با وجود اطلاع از مزایای این فناوری‌ها و نقش آن در کمک به بحران ورشکستگی، از پذیرش آن به بهانه‌هایی خودداری می‌کند.
تکنولوژی امنیت شغلی برخی مشاغل را به خطر می‌اندازد
ضیاءالدین خرمشاهی، کارشناس اقتصادی در این خصوص به «کسب‌وکار» توضیح می‌دهد: اساتید رشته ارتباطات قرن حاضر را قرن انفجار اطلاعات می‌دانند و برخی دیگر جهان را از حیث برخورداری از وسایل نوین ارتباط‌جمعی و سیطره اینترنت در تمام شئون زندگی به دهکده جهانی تعبیر کرده‌‌اند. فارغ از این عناوین و تعابیر، آنچه غیرقابل انکار بوده و حتماً نیازمند دقت و توجه بیشتر است، موضوع تغییرات بنیادی و دگرگونی‌های لحظه به لحظه در امور مختلف زندگی بر اثر افزایش رو به تزاید سرعت پیشرفت علوم حوزه IT است. تجربه نشان داده هرگونه مقاومت در برابر تغییرات تکنولوژیکی بیهوده و عبث است و به شکست نیروی مقاومت منجر می‌شود. چیرگی علوم نوین و ابزارهای جدید بر زندگی به حدی است که ناگزیر باید به الزامات آن تن داده شود. قسمتی از الزامات ناشی از این تغییرات تغییر شکل کسب‌وکار و فضای دادو‌ستد است. در این تغییرات دگرگونی‌های بسیار اساسی رخ داده که بدون تردید بسیاری از مشاغل سنتی را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد و در آینده اثرگذاری بیشتری به دنبال خواهد داشت.
وی در ادامه می‌گوید: جهان کنونی به زودی شاهد از دست رفتن تعداد کثیری از مشاغل سنتی خواهد شد که پیش‌تر تصور می‌کردند این مشاغل هیچ‌گاه موقعیت خود را از دست نخواهند داد. به بیان دیگر تحولات تکنولوژیکی امنیت شغلی بسیاری از مشاغل را به خطر می‌اندازد. به عنوان مثال در ایران هم‌اکنون تعداد قابل توجهی از صنوف دچار چالش شده‌اند و نارضایتی در میان شاغلان آن صنوف رو به افزایش است. از جمله جایگزین شدن تاکسی‌های اینترنتی، فروش بلیت‌های هواپیما، تور، قطار و اتوبوس به صورت آنلاین، انتخاب هر یک از خدمات شهری مانند تعمیرکاران لوازم خانگی، مجریان نظافت و بهداشت به شکل برخط و نیز ارائه بسیاری از خدمات بانکی در همین قالب که نتیجه عملی این تغییرات بی‌نیازی بانک از داشتن شعب متعدد و آزاد شدن تعداد زیادی از مغازه‌ها و واحدهای تجاری مرغوب که در اختیار بانکها، آژانس‌های مسافرتی و… بود، است. حرکت به این سمت موجب تسریع در امور روزمره افراد، کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود. شایسته است با توجه به مزایا و منافع فراوان استفاده از این تکنولوژی‌ها و نیز اجتناب‌ناپذیر بودن قرار گرفتن در آن، مسئولان تدابیر جدی اندیشیده و زمینه سرعت‌بخشی برای این منظور را نیز فراهم سازند.
منافع فردی؛ عامل تاخیر در الکترونیکی شدن
خرمشاهی با اشاره به عدم شفافیت نظام بانکی و تاثیر آن در اجتناب از پذیرش خدمات نوین، می‌گوید: ضمناً یک تضاد و رفتار متناقض هم‌اکنون در میان برخی از مشاغل دیده می‌شود و آن اینکه ضمن حرکت به سمت استفاده از فناوری‌ها و تبلیغ برای استفاده بیشتر از آن از الزامات مربوطه به‌شدت گریزان هستند. به عنوان مثال سیستم بانکداری اعم از دولتی و غیردولتی ضمن قرار گرفتن در مسیر استفاده از مواهب تکنولوژی حاضر به کوچک‌سازی و چابک کردن سیستم خود نیستند زیرا تعطیل شدن تعداد بسیار زیادی از شعب که باعث توالی تغییرات و حرکت به سمت الکترونیکی شدن می‌شود، موجب کاهش هزینه‌های بانکداری و کاهش قیمت پول می‌شود و این امر در نهایت به نفع مشتریان و بهره‌برداران است، اما به نظر می‌رسد در برخی از امور از جمله مثال گفته‌شده توجه به منافع فردی و فاصله گرفتن از منفعت‌های اجتماعی باعث می‌شود که بهره‌برداران و پیشتازان این سیستم هرگونه موضوعی را به تاخیر بیندازند. در اینجا نقش دستگاه‌های نظارتی خیلی پررنگ‌تر می‌شود تا با نظارت دقیق و دستورات لازم زمینه برخورداری جامعه از همه جنبه‌های تکنولوژی فراهم شود.
حل بحران سرمایه در نظام بانکی با فناوری‌های نوین
جمشید پژویان، کارشناس اقتصادی نیز در این خصوص به «کسب‌وکار» توضیح می‌دهد: در همه‌جای دنیا با ورود فناوری‌های نوین کسب‌وکارها دچار تحول شده است. این تحول می‌تواند در کاهش نیروی کار مورد نیاز برای یک شرکت، کاهش هزینه‌ها و همچنین ارائه خدمات کیفی‌تر و متنوع‌تر خود را نشان بدهد، اما زمان استفاده از این فناوری‌ها و نیازی که بازار دارد می‌تواند اهمیت این فناوری‌ها را دوچندان کند. معمولاً یکی از عواملی که باعث می‌شود افراد در ورود به بازارهای بین‌المللی موفق باشند، مجهز بودن به این فناوری‌هاست. به نوعی این نوع فناوری‌ها امکان رقابت را فراهم خواهند کرد و بستر تولید محصولات مدرن را فراهم می‌سازند. درباره نظام بانکی نیز همین‌طور است. در شرایط کنونی رقابتی نبودن نظام بانکی نیز ریشه در عدم استفاده از تکنولوژی‌های نوین یا ناهماهنگ بودن با آنهاست. جدا از آنکه بخشی از این تکنولوژی‌ها نیازمند وجود یک‌سری ساختارهاست باید گفت کوتاهی و سهل‌انگاری در استفاده از آنها نیز بر نظام بانکی ما تاثیر گذاشته است، به طوری که شبکه بانکی نه به لحاظ ساختاری و نه از نظر قوانین حاکم بر خود فرصت بیشتر برای این نوع دانش را نداده است. در حالی که ورود فین‌تک‌ها و الکترونیکی شدن نظام بانکی به کاهش هزینه‌های اضافی نظام بانکداری و به‌ویژه حل بحران سرمایه آنها می‌انجامد.
