صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

«کسب‌وکار» گزارش می‌دهد

پیاده‌روها سرقفلی دستفروشان

با نزدیک شدن به ایام پایانی سال شاهد افزایش فعالیت دستفروشان در سطح شهرها هستیم. هرچند طی چند سال اخیر این افراد به عنوان عضوی ثابت...

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، با نزدیک شدن به ایام پایانی سال شاهد افزایش فعالیت دستفروشان در سطح شهرها هستیم. هرچند طی چند سال اخیر این افراد به عنوان عضوی ثابت در خیابان‌ها و پیاده‌روها شناخته شده‌اند، اما با فرارسیدن برخی ایام خاص مانند عید نوروز سطح فعالیت آنها گسترده‌تر می‌شود. در این میان مغازه‌دارانی هستند که با همکاری با این دستفروشان، خیابان‌ها و پیاده‌روها را به قلمرویی برای کسب درآمد خود تبدیل کرده‌اند. مغازه‌داران روش جدیدی را برای ارتزاق خود ابداع کرده‌اند. آن روش چیزی نیست جز اجاره دادن محوطه مربوط به مغازه‌ها. برخی از مغازه‌داران برای تامین بخشی از نیازهای مالی خود و به‌ویژه پرداخت هزینه‌های ناشی از مالیات و بیمه، فضای مقابل مغازه خود را با هماهنگی شهرداری‌ها و فرستادگان آنها اجاره می‌دهند و مبالغی را هم می‌گیرند. در این میان قیمت هر متر مربع فضای جلوی مغازه‌ها از روزی 50 هزار تومان تا 100 هزار تومان هم متغیر است و بستگی به میزان فروشی دارد که دستفروشان انجام می‌دهند. شاید ساماندهی دستفروش‌ها در اوضاع اقتصادی امروز جامعه بهترین راه‌حل به نظر برسد، اما با این شرایط به مرحله اجرا رساندن آن سخت‌تر از حرف‌هایی است که هر روز می‌شنویم. عضو هیات‌رئیسه شورای شهر تهران گفت: شیوه‌های گذشته در رفتارهای امنیتی و انتظامی در ساماندهی دستفروشان پاسخ نگرفته چون منافع ذی‌نفعان مورد توجه نبوده است. زهرا نژادبهرام در دیدار با کسبه بازار تجریش ضمن تاکید بر ضرورت ساماندهی دستفروشان به عنوان بخش مهمی از بدنه شهری گفت: نهادهای مردمی مثل هیات‌مدیره بازار، کانون‌های ارزشمندی هستند که قادرند همه ذی‌نفعان را در این امر فراخوان بدهند. وی ادامه داد: تامین ایمنی بازار تجریش نیازمند ایجاد گروه‌های آموزش‌دیده از میان کسبه و بنگاه‌های اقتصادی است. نژادبهرام با اشاره به دستفروشان میدان تجریش گفت: تجربه گذشته در رفتارهای امنیتی و انتظامی در ساماندهی دستفروشان پاسخ نگرفته چون منافع ذی‌نفعان مورد توجه نبوده است. وی اضافه کرد: گردشگری انسانی تجربه ثابت‌شده‌ای است که تنها می‌توان آن را در مراکز عمومی مثل بازار، خیابان و... مشاهده کرد؛ بازار تجریش در این بخش کم‌نظیر است. با تمام این تفاسیر البته دستفروشی تقریبا در تمام کشور‌های دنیا امری رایج است، اما به اقتضای سیاست‌گذاری و برنامه‌های کارشناسانه وضعیت آن متغیر می‌شود. به عنوان مثال کشور فرانسه با جمعیت حدود ۵۰ میلیونی خود ۶۰۰ هزار دستفروش دارد، اما شهرداری به عنوان نهاد متولی و مسئول این بخش فعالیت تمام دستفروشان را شناسنامه‌دار کرده و تنها برخی کالاهای شناسه‌دار را می‌توان از این طریق به فروش رساند که برای این کالاها نیز مبدأ و مأخذ شناسایی و کنترل می‌شود تا کالا درست و با کیفیت مناسب به دست مردم برسد و عوارضی سوء در بر نداشته باشد.
اکثر کاسبان مخالف حضور دستفروش‌ها هستند
علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران
همواره بر این موضوع تاکید داشته‌ایم که دستفروشی ضایعه و عارضه‌ای برای مجموعه اقتصادی کشور است، چراکه در اکثر موارد شاهد هستیم که کالاهای قاچاق و غیربهداشتی توسط این افراد به فروش می‌رسد و به شبکه توزیع در کشور آسیب‌های جدی وارد کرده است. درباره تعامل برخی واحدهای صنفی با دستفروشان در عرضه کالاهای نامرغوب باید اشاره شود که این موضوع در برخی موارد صحت دارد، اما اکثر کاسبان مخالف حضور دستفروش‌ها هستند. دستفروشان براساس قانون حق فعالیت ندارند و سال‌هاست صحبت از برخورد و نظارت در این مورد است. در این مورد ما هیچ تعهدنامه و توافقنامه در باب دستفروشان امضا نکرده‌ایم، بلکه همکاری برای برخورد با این معضل اجتماعی را در دستور کار داریم.

خیابان‌فروشی به دستفروشان
محمود الیاس‌مرادی، کارشناس تنظیم بازار
تا چند سال گذشته با فرارسیدن ایام پایانی سال شاهد فعالیت دستفروشان در سطح شهرها بودیم که با توجه به موقعیت زمانی و افزایش تقاضا برای آغاز سال جدید این فعالیت‌ها طبیعی بود، اما طی دو سال اخیر و به ویژه در سال جاری شاهد هستیم که دستفروشان در تمام ایام سال در سطح شهرها فعالیت دارند و خیابان‌ها و پیاده‌روهای سطح شهر را اشغال کرده‌اند. این روزها بسیاری از خیابان‌ها به‌ویژه در پایتخت شاهد حضور گسترده دستفروشان است که این اتفاق نشان می‌دهد بازارچه‌های روز و هفته‌بازارهای متنوع، بساط‌شان کمتر شده یا جوابگوی دستفروشان نیست که هر روز شاهد فعالیت آنها در خیابان‌ها هستیم. از طرفی به دلیل رکود بازار و کاهش خرید و فروش در مغازه‌ها شنیده شده مغازه‌داران هر خیابان برای تامین مالیات، بیمه و سایر هزینه‌های خود دست به اجاره روزانه یا حتی ساعتی پیاده‌روهای جلوی مغازه خود زده و از محل آن ارتزاق می‌کنند و هر دستفروشی که قصد پهن کردن بساط در جلوی مغازه‌ها را دارد مبلغ اجاره آن را با توجه به ساعاتی که می‌خواهد فروش داشته باشد به صاحب آن مغازه پرداخت می‌کند. متاسفانه دستفروشان هیچ‌گونه مقاومتی هم پیش‌روی خود برای بساط کردن در گوشه و کنار خیابان نمی‌بینند و مغازه‌داران نیز فرصت را غنیمت شمرده‌اند و با اجاره دادن محوطه‌ای که متعلق به آنهاست کسب درآمد می‌کنند. این در حالیست که همواره از مسئولان شنیده‌ایم که ساماندهی دستفروشان در دستور کار قرار دارد و طرح‌های بسیاری برای نظارت و رسیدگی به این وضعیت تصویب شده که تا به امروز به مرحله اجرا درنیامده است. در بحث ساماندهی طبق قانون دستگاه‌های دولتی باید با شهرداری همکاری کنند که این کار اتفاق نیفتاده است. وزارت کار، سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت، قوه قضائیه و نیروی انتظامی باید در جمع‌آوری و ساماندهی دستفروشان کمک و همراهی کنند و تا زمانی که همراهی دستگاه‌های دیگر نباشد این کار انجام نخواهد شد. متاسفانه با افزایش فعالیت دستفروشان علاوه بر اینکه وضعیت خیابان‌های شلوغ پایتخت که دارای مشکل ترافیکی است بدتر می‌شود، صدای شهروندان نیز درمی‌آید و جایی برای عبور و مرور در پیاده‌روها ندارند. 
کسبه معابر مقابل مغازه را به دستفروشان کرایه می‌دهند
علی صفارزاده، کارشناس اقتصادی
ساماندهی دستفروشان به یک معضل تبدیل شده است و تا زمانی که دستگاه‌های مرتبط با این موضوع به یک نتیجه مشترک و به مرحله  اجرای آن نرسند، همین اوضاع را شاهد خواهیم بود. البته ساماندهی دستفروشان به زمان نیاز دارد و در این بخش می‌توان با توجه به تحقیقات نیروی انتظامی فعالیت کرد. باید دید چه اجناسی را می‌توان در قالب دستفروشی عرضه کرد. این در حالیست که در حال حاضر اجناس و اقلام‌ مختلفی توسط دستفروشان در سطح شهر عرضه می‌شود که این مهم به ساماندهی بیش ‌از پیش نیاز دارد. رکود اقتصادی در جامعه باعث بیکاری و بیکاری باعث فقر می‌شود، باید آمار مشخصی از فعالان حوزه دستفروشی جمع‌آوری شود تا بتوان با برنامه‌ریزی دقیقی در این عرصه وارد عمل شد. البته براساس آمارها درآمد برخی دستفروشان گاهی بیشتر از کارمندان اداری است. شواهد و بازدیدهای میدانی نشان می‌دهد که برخی از کسبه جلوی مغازه خود را در قبال دریافت مبالغ در اختیار دستفروشان قرار می‌دهند که این خود معضل جدیدی در بازار است. بنابراین متوجه می‌شویم اگر جلوی یک کار غلط و اشتباه گرفته نشود تبعات بسیار بدتری دارد.