وقتی به اقدامات وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازار کالاهای اساسی نظر میکنیم، به منتقدان حق میدهیم که این وزارتخانه را در این مسئولیت خطیر ناموفق بدانند.
مجتبی کاوه
وقتی به اقدامات وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازار کالاهای اساسی نظر میکنیم، به منتقدان حق میدهیم که این وزارتخانه را در این مسئولیت خطیر ناموفق بدانند. اینکه وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی و حامی بخش کشاورزی چطور باید بازار را تنظیم کند که تعادل بازار به زیان مصرفکنندگان به هم نخورد – اتفاقی که اخیرا درباره برنج افتاده است - و تولیدکننده و مصرفکننده به صورت منصفانه از بازار سود ببرند، سوالی است که پاسخهای کارشناسان را درباره آن جویا شدیم. آنچه میتوان درباره برنج گفت، این است که وزارت جهاد کشاورزی بعد از افزایش قیمت قابل توجه برنج خارجی اجازه ثبت سفارش واردات را صادر کرده، اما این اقدام در کوتاهمدت اثری بر بازار نخواهد داشت و فقط شاید بازار برنج خارجی شب عید آرام شود.
کمبود برنج خارجی علت گرانی است
معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزارت جهاد کشاورزی برای جلوگیری از افزایش قیمت برنج در بازار شب عید، تصمیم به صدور مجوز ثبت سفارش واردات به مدت محدود (2 ماه) گرفته است. علیاکبر مهرفرد افزود: با این اقدام، برنج با قیمت مناسب به مردم عرضه میشود. به گفته مهرفرد، وزارت جهاد کشاورزی از طریق تهیه و توزیع بذر باکیفیت، ارائه تسهیلات مکانیزاسیون، تجهیز و نوسازی شالیزارها، ایجاد صنایع تبدیلی، نوسازی شالیکوبیها، بیمه محصول و همچنین نظام تعرفهای و ممنوعیت واردات در فصل برداشت از شالیکاران حمایت میکند. مهرفرد تولید سالانه برنج کشور را 2 میلیون و 200 هزار تن و نیاز مصرفی کشور را نزدیک به 3 میلیون و 200 هزار تن عنوان کرد و افزود: با توجه به شرایط اقلیمی کشور، این وزارتخانه فقط از تولید برنج در استانهای گیلان و مازندران حمایت میکند. وی ادامه داد: به نظر میرسد با وجود واردات امسال، افزایش قیمت برنج وارداتی در بازار به سبب کمبود این محصول بوده است که بیشتر توسط قشرهای با درآمد متوسط و پایین جامعه مصرف میشود. به گفته وی، برای تامین نیاز مصرفی مردم باید کسری تولید از خارج تامین شود.
ذخایر استراتژیک به درستی مدیریت نمیشود
یک کارشناس اقتصاد کشاورزی با بیان اینکه ذخایر استراتژیک برنج باید پیش از گرانی به بازار تزریق میشد، به «کسبوکار» گفت: وقتی قیمت افزایش داشته باشد و بعد به فکر تنظیم بازار میافتیم همان مثل نوشدارو بعد از مرگ سهراب است. یکی از کارکردهای ذخایر استراتژیک، تنظیم بازار در هنگام کمبود است، اما به نظر میرسد وزارت جهاد کشاورزی نتوانسته است این کارکرد را به درستی اجرا کند. احمد علیتبار با اشاره به افزایش قیمت برنج خارجی در بازار افزود: اگر مدیریت درستی درباره میزان ذخایر برنج خارجی وجود داشت، اکنون وزارت جهاد کشاورزی بدون دغدغه این ذخایر را وارد بازار میکرد و قیمت را کاهش میداد، اما چنین مدیریتی وجود ندارد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا آزادسازی ثبت سفارش واردات برنج میتواند بازار را به سرعت با کاهش قیمت روبهرو کند، گفت: وزارت جهاد کشاورزی بیشتر به دنبال ایجاد موج روانی در بازار است. این اقدام میتواند به بازار برنج و واردکنندگان عمده پیامی را منتقل کند که طی یک ماه تا دو ماه آینده برنج در حجم بالا به بازار میرسد.بنابراین امروز ذخایر احتمالی خود را به قیمت روز به فروش برسانند و به امید افزایش قیمت، از فروش خودداری نکنند.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی تصریح کرد: این اقدام اگر موثر باشد قیمت برنج خارجی را در بازار شب عید متعادل میکند یعنی از گرانی بیش از این، جلوگیری میکند، اما بر قیمت برنج درجه یک داخلی که آن هم به صورت بیرویه افزایش داشته، اثری نخواهد داشت.