صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

طهماسب مظاهری، رئیس کل پیشین بانک مرکزی

سیاست‌های اقتصادی دوران سازندگی

دوره‌ ریاست‌جمهوری آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی-76‌ـ‌1368- از نظر سرعت و عمق تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارای اهمیت بسیار زیادی است.
سرمقاله
 آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی در مدت 8 سال ریاست‌جمهوری خویش باوجود اینکه کشور با مشکلات درآمدی ناشی از کاهش نرخ نفت روبه‌رو شد اما تلاش زیادی کردند تا ضمن اینکه خسارات دوران جنگ جبران شود، کشور نیز از نظر شاخص‌های توسعه در رتبه مناسب و درخور نام ایران قرار بگیرد. توسعه فراگیر کشور نیز از جمله اقدامات وی بود. بازسازی ویرانی‌های ناشی از جنگ مهم‌ترین وظیفه‌ دولت هاشمی محسوب شد و...
و در حوزه‌های عمرانی و اقتصادی اقدامات موثری صورت گرفت. یعنی با توجه به لزوم بازسازی ایران پس از جنگ تحمیلی، بدیهی بود که محور اصلی برنامه‌های توسعه‌گرایانه دولت آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی اقتصاد و فعالیت‌های عمرانی باشد چراکه هدف اصلی وی قرار دادن ایران در مسیر آبادانی و پیشرفت اقتصادی و ارائه‌ الگوی یک کشور اسلامی پیشرفته بود. به عبارت دیگر، پس از پایان جنگ و ریاست‌جمهوری آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی نظام اقتصادی کشور که به‌دلیل شرایط خاص دوران جنگ به سمت اقتصاد متمرکز و دولتی پیش رفته بود، باید به حالت عادی خود بازمی‌گشت. 
این اقدامات در قالب سیاست‌های تعدیل اقتصادی انجام و گام‌های بلندی برای اصلاح ساختارها برداشته شد. همچنین می‌توان گفت که ترکیب بودجه و هزینه‌های دولت به نفع طرح‌ها و هزینه‌های عمرانی تغییر کرد و این مساله افتتاح و راه‌اندازی طرح‌های بزرگ عمرانی در هشت سال ریاست‌جمهوری وی را به‌دنبال داشت. 
از سوی دیگر، سیاست‌های تعدیل اقتصادی، بازسازی و توسعه زیربناها در دستور کار قرار گرفت که بعدها از این اقدامات به دوران سازندگی یاد کردند و می‌کنند. 
در مسیر سازندگی، بنگاه‌های تولیدی و کارخانجات و بخش خصوصی رشد بیشتر و سریع‌تری پیدا می‌کنند؛ رشدی که بنیان اصلی رشد اقتصادی کشور را هم فراهم کرد. این رشد در ادامه خود افزایش اشتغال، توسعه تولید داخلی، افزایش منابع مالی و نتیجتا مصرف بیشتر را هم ایجاد کرد. از همین‌رو کاهش بیکاری ناشی از افزایش عمران و تولید سبب شد تا توزیع درآمد در گستره بزرگ‌تری از جامعه اتفاق بیفتد. هرچند که در آن زمان نیاز به نقدینگی بالا باعث شد حجم نقدینگی افزایش یابد و نرخ تورم نیز رشد کند که از نتایج طبیعی این سیاست‌های توسعه‌ای بود اما از سال 1374 به‌بعد با اتخاذ سیاست‌های دیگری این شاخص‌ها نیز مدیریت شد.