صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

«کسب‌وکار» لایحه مالیات بر ارزش افزوده دولت را بررسی می‌کند

واکنش تولید به مالـیات سبز

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در حساب کاربری توئیتری خود نوشت: «سازمان حفاظت محیط‌زیست طی دو سال اخیر با وزارت اقتصاد و دارایی و کمیسیون اقتصاد دولت ساعت‌ها کار کارشناسی و توجیهی داشته تا مالیات سبز در دستور کار دولت قرار گرفت.»
گروه تجارت و توزیع
به گفته وی، مالیات سبز یکی از مولفه‌های اقتصاد سبز است. مانند بانکداری سبز، سبز شدن حساب‌های ملی و صندوق ملی محیط‌زیست و توجه به ارزیابی زیست‌محیطی در پروژه‌ها. 
همانطور که می‌دانیم ، واحدهای تولیدی صنعتی، معدنی و خدماتی برای تولید خود هزینه هایی را متحمل می‌شوند و با احتساب این هزینه‌ها در حساب‌های مالی خود و پس از کسر هزینه‌ها به سود دست می‌یابند در کنار هزینه هایی که خود برای تولید می‌کنند، هزینه‌هایی را نیز به جامعه تحمیل می‌کنند که یک هزینه بیرونی محسوب می‌شود و در بسیاری از موارد این هزینه‌ها به‌حساب نمی‌آید. 
طبق بررسی‌های موجود یکی از این هزینه‌ها، میزان آلایندگی هر واحد تولیدی است که هزینه‌های متعددی را به جامعه تحمیل می‌کند. وقتی این هزینه‌ها به حساب نمی‌آیند، چون هزینه محسوب نمی‌شوند ،کسی نیز درصدد کاستن و به حداقل رساندن آن نیست و اصولا رابطه تولید‌کننده با آن، رابطه با دیگر هزینه‌های داخلی نیست. 
به همین دلیل هیات وزیران در ادامه بررسی لایحه مالیات بر ارزش افزوده که این روزها در دستور کار دولت قرار دارد، این هزینه خارجی را نیز به هزینه‌های داخلی افزود و مالیاتی را به عنوان مالیات سبز تعیین کرد تا واحدهایی که حد مجاز و استاندارد محیط زیست را رعایت نمی‌کنند، براساس معیارهایی نظیر شدت، مدت، نوع و مکان آلایندگی با نرخ‌های نیم، یک و یک و نیم در صد به ماخذ فروش یا درآمد ارائه خدمات حسب مورد مشمول مالیات سبز شوند. 
از نظر برخی از کارشناسان این تصمیم علاوه بر اینکه محیط‌زیست ما را پاک‌تر و قابل زیست‌تر می‌کند، به ارتقای استاندارد واحدهای تولیدی ما نیز کمک خواهد کرد و انگیزه بیشتری به تولید‌کنندگان برای بهبود محیط‌زیست می‌دهد. با این حال از نظر برخی نیز این اقدام تنها تحمیل فشار مضاعف بر تولید است نه به معنای واقعی کاهش آلودگی هوا. 
طبق بررسی‌های موجود «مالیات سبز»، زیرمجموعه طیف وسیعی از اصلاحات ساختار مالی با عنوان «اصلاحات زیست‌محیطی نظام مالی» است که درمجموع توجه به «حسابرسی کامل» یا «حسابرسی واقعی» فعالیت‌های مالی را مدنظر دارد. این نوع حسابرسی به معنی نگاه کامل به یک سیستم اقتصادی در کنار آسیب‌ها و فایده‌های آن سیستم برای محیط‌زیست است. هدف اصلی این اصلاحات نگاه به هزینه واقعی محصولات به‌جای هزینه اسمی آنهاست. 
 
محمدحسین برخوردار، عضو اتاق بازرگانی تهران:
هر جا کم آوردیم، مالیات وضع کردیم
آنچه در طول سال‌های مختلف از وضعیت اقتصادی کشور می‌توان دریافت، این است که دولت هر گاه کم آورده، سعی کرده آن را از طریق مالیات و وضع قوانین تازه مالیاتی جبران کند. اقتصاد ما دولتی است و البته این مساله چیز چندان دور از انتظاری نیست با این حال این اقدام در بعضی مواقع اثر چندان مثبتی به همراه ندارد جز اینکه فشار به تولیدکنندگان را مضاعف می‌کند. برای مثال به‌نظر می‌رسد مشکل آلودگی هوا بیش از آنکه با وضع مالیات‌ها و فشار بر تولید قابل حل باشد، راه‌حل‌های دیگری هم دارد که به‌نظر می‌رسد منطقی‌تر و اثرگذار‌تر باشد. برای مثال صنایع و تولیدکنندگان می‌توانند با نصب فیلترهایی از انتشار آلودگی به خارج از خود جلوگیری کنند؛ کاری که در اکثر کشورها مثلا کره‌جنوبی درحال انجام است. خروجی این فیلترها هوای پاک است و از طرفی می‌توان حتی به‌موجب آن در دل شهرها و مراکز شهری نیز کارخانه احداث کرد وگرنه وضع مالیات تنها یعنی افزودن هزینه تولید و فشار بر آن که در شرایط رکودی کنونی به‌صلاح اقتصاد کشور نیست. 
 
حمیدرضا صالحی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت و معدن استان تهران:
در کنار عوارض مشوق مالیاتی درنظر بگیریم
طرحی که البته در این رابطه مطرح است، احداث کارخانه‌ها در فاصله 120 کیلومتری از شهری مثل تهران است که باعث انتقال آلودگی و عوارض کارخانه‌ها به خارج از شهر می‌شود. گرچه این اقدام می‌تواند به کاهش سطح آلودگی شهر تهران کمک کند اما در هر حال باعث افزایش هزینه‌های تولید یا شاید مشکلات دیگر برای آن شود با این حال به‌نظر می‌رسد در کنار عوارضی چون مالیات که از تولید گرفته می‌شود، باید از مشوق‌های مالیاتی نیز بهره جست. یعنی هم برای صنایعی که سعی در کاهش آلاینده‌ها دارند، مشوق درنظر گرفت و هم با اعمال عوارضی فعالیت صنایعی که آلودگی هوا را افزون می‌کنند ، کنترل کرد. این مشوق‌ها می‌تواند باعث ترغیب تولید به سمت نوآوری به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید و استفاده از رای و نظر مشاوره‌ها برای کاهش آلودگی هوا شود. مشوق و مالیات باید در کنار هم باشد. از طرفی همین نوع مشوق‌ها می‌تواند عاملی باشد برای افزایش بهره‌وری تولید. یک عامل اساسی برای رسیدن به این هدف در نظر گرفتن بودجه‌ای توسط دولت برای اینگونه مشوق‌ها و سعی در بالا بردن انگیزه  تولیدکنندگان است. این کار در همه جای دنیا درحال انجام است و به‌نظر می‌رسد در حال حاضر بهترین شیوه برای کنترل آلودگی هوا و نیز رشد و ارتقای تولید و افزایش سطح بهره‌وری آن است.