اگر بدانیم ذهنمان چگونه کار میکند، میتوانیم به شکل ارادی بر اندیشهها و الگوهای احساسیمان تاثیر بگذاریم. میتوانیم واقعیت را بهصورت شفافتری ارزیابی کنیم، تصمیمات بهتری اتخاذ کنیم و توانایی تحقق اهدافمان را بهبود ببخشیم.
سامانه خودکار
سامانه خودکار مربوط به هیجانها و بینشهایمان است. فرایندهای شناختی این سامانه، معمولا در آمیگدال (بادامه، بخشی از مغز است که علاوه بر نقش اصلی در درک احساسات و ایجاد پاسخ به آنها، در تعدیل درد نیز دخالت دارد) و بخشهای دیگر مغز صورت میگیرد که در اوایل سیر تکاملیمان شکل گرفته اند. این سامانه عادتهای روزانهمان را هدایت میکند، کمکمان میکند تصمیمهای ناگهانی و سریع بگیریم و به سرعت درمقابل موقعیتهای خطرناک و در میان مرگ و زندگی مثل ببرهای دندانخنجری از طریق پاسخ استرسی جنگ یا گریز یا ایستادن واکنش نشان دهیم. پاسخ جنگ یا گریز روشی برای زنده ماندن در دورههای گذشته بود که با زندگی جدید تناسبی ندارد.استرسهای جزئی زیادی در طول روز وجود دارند که زندگیمان را تهدید نمیکنند ولی سامانه خودکار آنها را مانند یک ببر خشن میبیند و از آنها استرسهای واقعی میسازد و هر روز ما را دچار استرسهای بیمورد میکند که سلامت جسمی و ذهنیمان را تحلیل میبرد. بهعلاوه باوجود اینکه قضاوتهای ناگهانیمان که از بینشها و هیجانها ناشی میشوند، بهدلیل سریع و پرقدرت بودنشان ظاهرا «صحیح» تلقی میشوند ولی گاهی اوقات بهشکل کلی و قابلپیشبینی به مسیرهای نادرست هدایتمان میکنند.
سامانه ارادی
سامانه ارادی بازتاب اندیشه منطقی ماست وفرایندهای شناختی این سامانه در قشر پیشانی مغز قرار دارد. این بخش دیرتر از سایر بخشهای مغز به تکامل رسیده است. براساس پژوهشهای اخیر این بخش با آغاز زندگی انسانها در گروههای بزرگتر اجتماعی شروع به رشد کرد. این سامانه اندیشهای در انجام فعالیتهای ذهنی پیچیدهتری از قبیل مدیریت روابط فردی و گروهی، استدلال منطقی، اندیشه احتمالاتی و یادگیری اطلاعات جدید و الگوهای اندیشهای و رفتاری کمکمان میکند. سامانه ارادی با تلاش آگاهانه فعال میشود و این تلاش منجر به خستگی ذهنمان میشود، درحالیکه سامانه خودکار برای فعالیت خود نیازی به هیچگونه تلاش هوشیارانه ندارد. خوشبختانه در شرایطی که سامانه خودکار در معرض ارتکاب اشتباه بهویژه اشتباههای ویرانگر قرار بگیرد، میتوانیم با انگیزه کافی و تربیت مناسب از سامانه ارادیمان استفاده کنیم.مقایسه اجمالی و سریع این 2 سامانه به اینگونه است:
سامانهی خودکار شبیه یک فیل است و نسبت به سامانه ارادی قویتر و مسلطتر است. معمولا هیجانهایمان اندیشه منطقی را بهشدت تحتتاثیر قرار میدهند. بهعلاوه بینشها و عادتهایمان بخش زیادی از کارهای زندگیمان را تعیین میکنند که این کارها عمدتا ناخودآگاهانه و غیرارادی هستند و این مسئله به هیچوجه بد نیست زیرا اگر قرار بود برای هر عمل و تصمیمی در زندگیمان به شکل ارادی تصمیم بگیریم، از لحاظ ذهنی دچار خستگی مفرط میشدیم.سامانه ارادی شبیه شخص فیلسوار است. این سامانه میتواند بهصورت آگاهانه ما را در مسیری هماهنگ با اهدافمان هدایت کند. بهطور قطع این فیل بخش بزرگی از مغز را اشغال میکند و این حجم عظیم به آهستگی تغییر میکند، شکل میپذیرد و در مواجهه با تهدیدها از کنترل خارج میشود ولی ما میتوانیم این فیل را تربیت کنیم. میتوانید فیلسوارتان را به یک رامکننده حیوانات تبدیل کنید. پس از گذشت زمان میتوانید از سامانه ارادی برای تغییر احساس و اندیشه و عادتهای رفتاری خودکار استفاده و میتوانید برای پذیرش مسئولیتهای مختلف در طول زندگی و رسیدن به اهدافتان قدرت بیشتری کسب کنید.به نظر شما باید چه گامهایی را بردارید تا بتوانید احساسات و بینشهایی که ممکن است را دچار اشتباهتان کنند، ارزیابی کنید؟درصورتی دچار اشتباه شدید، چه کارهایی باید انجام دهید تا بتوانید خود را برای مقابله سریع با آن آماده کنید؟برای اینکه تبدیل به یک رامکننده حیوانات شوید و بتوانید به فیل درونتان اندیشه، احساس و الگوهای رفتاری جدید و هماهنگ با اهداف بلندمدتتان دهید، باید چه کاری کنید؟
منبع: لایف هک
ترجمه: بازده
هیجانهای خود را هوشمندانه مدیریت کنید
آیا میدانید راه هوشمندانه برای مدیریت هیجانها چیست؟ البته بسیار آسان است: مطالبی در مورد الگوهای علمی راجع به چگونگی کارکرد هیجانهایمان و مدیریتشان بیاموزیم.