سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز، بروس ریدل، در گزارشی برای وب‌سایت المانیتور نوشت، از زمان آغاز سلطنت سلمان بن عبدالعزیز در عربستان به سال ۲۰۱۵ و ظهور پسرش محمد بن سلمان در ابتدا به عنوان وزیر دفاع و بعد رسیدن او به مقام ولیعهدی، سیاست خارجی آل سعود با انتخاب‌های دشواری در منطقه‌ای نامطلوب مواجه شده است. به استثنای مواردی معدود، سعودی‌ها از یک تصمیم نامناسب به سراغ تصمیم بعدی می‌روند و تازه‌ترین مورد هم کاناداست. این دیپلماسی دمدمی‌مزاجانه در حال آسیب رساندن به پادشاهی سعودی است.
اولین تصمیم سخت این رهبری جدید که هنوز هم فاجعه‌بارترین آنها محسوب می‌شود، مداخله در جنگ داخلی یمن است. رهبری جدید و بی‌تجربه سعودی که نگران بود یمن به دست ایران بیفتد، به دردسر افتاد. شیعیان زیدیه حوثی در آستانه گرفتن عدن، آخرین شهر بزرگی که خارج از کنترل آنها بود، قرار گرفتند. عملیات “طوفان قاطع” به بدترین فاجعه انسانی دوران ما تبدیل شده است. بمباران‌های اخیر عربستان علیه یک اتوبوس مدرسه نشان از مشکلات ائتلاف سعودی در اجتناب از تلفات غیرنظامیان در به راه انداختن حملات هوایی علیه اهدافی در این کشور فقیر و عقب مانده دارد.
دو رییس‌جمهوری آمریکا در این جنگ همدستی کردند و از ائتلاف سعودی که داغ ننگی بر کشور ماست، حمایت سیاسی و نظامی به عمل آوردند. انگلیس هم همینطور. به گفته سازمان ملل متحد، پایانی بر این جنگ به چشم نمی‌خورد و سقوط کامل فقیرترین کشور در جهان عرب یک نتیجه بسیار محتمل است.
محاصره قطر هم هدفش دستیابی به یک پیروزی سریع برای عربستان بود. امیر قطر اسلام وهابی را رد کرد و پس از آن بود که به چالش کشیده شد. همانطور که در یمن، رهبری سعودی هیچ ذهنیتی از نحوه اجرای تصمیم خود نداشت؛ ریاض و متحدانش یک هدف داشتند اما هیچ برنامه جدی برای رسیدن به این هدف نداشتند. برخی شواهد قابل اعتماد نشان می‌دهد که آنها در حال برنامه‌ریزی برای حمله نظامی به قطر بودند، اما رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، این طرح را وتو کرد (احتمالا بدون اطلاع از نظر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا)
عربستان سعودی نهایتا به باتلاق‌های هزینه‌بر و بی‌انتها در یمن و قطر رسیده است، بدون آنکه هیچگونه استراتژی برای دستیابی به موفقیت داشته باشد. خوشبختانه برای ریاض، آمریکا رهبر همیشگی جامعه بین‌المللی تحت حکومت ترامپ، به طور کامل به آسیبی که وارد شده است بی‌توجه است. بزرگترین موفقیت کاخ آل سعود داد و ستد با رئیس‌جمهوری است که به حقوق بشر، فاجعه بشری و ثبات منطقه‌ای اهمیت نمی‌دهد. این رابطه با سفر ترامپ به ریاض در سال گذشته و سفر شاهزاده محمد بن سلمان به ایالات متحده در سال جاری میلادی تحکیم شد. سفر پادشاه عربستان به واشنگتن هم در دستور کار است.
از سوی دیگر، کنگره آمریکا در حال ضدیت با این پادشاهی است، همانطور که مطبوعات و مردم آمریکا هستند. محمد بن سلمان به طور فزاینده‌ای به عنوان خودکامه‌ای دیده می‌شود که نمی‌تواند هیچگونه مخالفتی را تحمل کند، نه به عنوان مدرنیزه کننده‌ای که کشور را باز می‌کند. انتقاد و مخالفت تحمل نمی‌شود، حتی اگر این دیدگاه مخالف برای زنانی باشد که در کشوری در جهان دنبال حق رانندگی بودند که این مساله در آن مبتنی بر جنسیت است.
در واقع، جامعه بین المللی کسب و کار به نتیجه بسیار متفاوتی در مورد سیاست‌های این کشور رسیده است، به خصوص پاییز گذشته زمانیکه محمد بن سلمان مردم خودش را تکاند تا پول ماجراجویی‌های گرانقیمت خودش را پرداخت کند. صدها تن بدون اتهام بازداشت شدند و سپس مجبور شدند تا دارایی خودشان را به دولت منتقل کنند. به گفته سازمان ملل متحد، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در عربستان ۸۰ درصد کاهش داشته و از بیش از هفت میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ سقوط کرده و این میزان نسبت به دوران پادشاهی ملک عبدالله که ۱۲ میلیارد دلار بود کاهش چشمگیری دارد. اردن و عمان هر دو سال گذشته سرمایه‌گذاری خارجی بیشتری نسبت به عربستان جذب کردند. تعداد شرکت‌ها هم به طور قابل توجهی کاهش یافت. نگرانی‌ها در مورد حاکمیت قانون و بازداشت خودسرانه نیز موجب تشویق فرار سرمایه می‌شود.
سرمایه‌گذاری خارجی برای بلندپروازی عربستان برای ایجاد تنوع اقتصادی و ایجاد شهرهای جدید بسیار مهم است؛ چشم‌انداز ۲۰۳۰ به سرمایه‌گذاری مستحکم خارجی نیاز دارد. کاملا قابل پیش‌بینی بود که سیاست‌های نامنظم کاخ سلطنتی عربستان سرمایه‌گذاران را که ثبات و قابل پیش‌بینی بودن برایشان ارزشمند است، دلزده می‌کند – جنگ‌ها و تنش‌های بی‌پایان، اعتماد در تصمیم‌گیری را تقویت نمی‌کند.
تصمیم عربستان برای اخراج سفیر کانادا از ریاض، متوقف کردن روابط تجاری و خارج کردن ۱۵ هزار سعودی از مدارس و بیمارستان‌های کانادا در پاسخ به اعتراض وزیر امور خارجه کانادا به بازداشت منتقدان زن، یکی دیگر از ضعف‌های رهبری عربستان است. پروازهای عربستان به کانادا هم از ۱۴ اوت متوقف خواهند شد. این بی ملاحظه‌گی است. زندگی سعودی‌ها بیشتر از کانادایی‌ها دستخوش دگرگونی می‌شود.
ریاض بدون شک از واکنش ضعیف واشنگتن به اقدامات عربستان خشنود است؛ دولت واشنگتن بار دیگر نادیده گرفتن کامل حقوق بشر را به نمایش گذاشت. اما عربستان از متحدان عرب خودش در تحریم کانادا حمایت چندانی دریافت نکرد.
بخش نگران‌کننده‌ای از جنگ عربستان با کانادا از یک توئیت است. این توئیت به سرعت حذف شد، اما سوالات عمیقی را در مورد پادشاهی و رهبری فعلی آل سعود به وجود آورد؛ سوالاتی که بن سلمان بسیار مایل است که از آنها دوری کند. این توئیت که به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و عربی نوشته شده بود، یک عکس از یک هواپیمای مسافربری به سمت تورنتو را نشان می‌داد و حامل پیامی تهدیدآمیز علیه کسانی بود که آل سعود را هدف انتقاد قرار می‌دهند.
این پیام آشکار بود: تورنتو با حملات تروریستی فاجعه‌باری همانند ۱۱ سپتامبر مواجه خواهد شد. این تهدید همچنین تایید ضمنی حملات القاعده به آمریکا در سال ۲۰۰۱ بود.
سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده و کانادا به دنبال این پاسخ بودند که چه کسی چنین تهدیدی را منتشر کرده است. مطبوعات، این تهدید را به کاخ پادشاهی عربستان پیوند دادند اما این تایید نشده است. زمان‌بندی انتشار آن نشان می‌دهد که از سوی طرف‌هایی ارسال شده است که از آنچه که دولت در حال برنامه‌ریزی بود اطلاع داشته‌اند. رسانه‌های عربستان به دقت توسط این کاخ کنترل می‌شوند. حذف سریع این پیام، این واقعیت را تغییر نمی‌دهد که ارسال آن هدفمند بوده است- در حقیقت ممکن است هدفش همین بوده باشد.
نظریه‌پردازان توطئه مدت‌هاست ادعا کرده‌اند که یا دولت عربستان عمدا چشمش را به روی توطئه ۱۱ سپتامبر القاعده بست یا بدتر از آن، در حمله مذکور مشارکت داشت. شواهد و تحقیقات متعدد از این نظریه‌ها پشتیبانی نمی‌کند. اما آنها همچنان مصر هستند و حداقل یکی از آنها انگشتش را به سوی یکی از پسران پادشاه عربستان نشانه رفت که آن فرد تحت شرایط مشکوکی جان خود را از دست داد. این نظریه در کتابی تحت عنوان “اسرار این پادشاهی” ارائه شده است. انتشار توئیتی با تصویر تورنتو تنها به تقویت این سوالات درباره رفتار سعودی‌ها منجر می‌شود.
قطعا کل این مناقشه سرمایه‌گذاری در عربستان را دلسرد می‌کند. این تحولات بسیار شبیه به مناقشه با سوئد در سال گذشته است. همانطور که انتظار می‌رفت جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا در موضع خودش با اقتدار ایستاده است. او باید باز هم جلوتر برود و تا زمانی که جنگ در یمن به پایان نرسیده است، قرارداد ۱۲ میلیارد دلاری اسلحه برای وسایل نقلیه پیاده نظام با عربستان را به حالت تعلیق درآورد. این امر توجه سعودی‌ها را به خود جلب می‌کند. آمریکا باید کنار دوست و متحد خود بایستد و تا زمان توقف جنگ ارسال تسلیحات خودش به عربستان را متوقف کند.
انتهای پیام
