سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مجتبی کاوه
به گزارش کسب وکار نیوز، وضعیت حمل و نقل مسافری راه‌آهن طبق آنچه مسئولان و دست‌اندرکاران این بخش ترسیم می‌کنند، مطلوب نیست و مساله وقتی حادتر می‌شود که ارکان و اجزای این بخش را زیر ذره‌بین قرار دهیم. مسئولان شرکت راه‌آهن به عنوان متولی دولتی حمل و نقل ریلی، از سودآور نبودن حمل و نقل مسافری و یارانه سنگینی که برای سرپا ماندن به این بخش می‌پردازند، سخن می‌گویند و دست‌اندرکاران شرکت‌های مسافری راه‌آهن که عنوان بخش خصوصی را هم یدک می‌کشند از مطالبات سنگینی که از دولت دارند، شکایت و وضعیت خود را لب مرز ورشکستگی توصیف می‌کنند. پرسنل این شرکت‌ها هم از پرداخت‌های نامتناسب با کار سختی که انجام می‌دهند و همچنین از پرداخت نامنظم حقوق‌شان به تنگ آمده‌اند. طرف دیگر این ماجرا مردم هستند که آنها هم تمایل چندانی به مسافرت با راه‌آهن ندارند و بی‌کیفیتی قطارها و سرعت پایین آنها در مقایسه با سرعت قطارها در کشورهای دیگر، به بی‌رغبتی‌شان دامن می‌زند. کارشناسان این وضعیت را نتیجه نگرش دولتی به بخش مسافری و به طور کلی حمل و نقل ریلی می‌دانند و معتقدند دخالت‌های دولت حتی خصوصیسازی انجام‌شده این بخش را از محتوا و اثربخشی لازم دور کرده است.
دولت به بخش مسافر ریلی سالانه
۷۵۰ میلیارد یارانه می‌دهد
مدیرعامل شرکت راه‌آهن با بیان اینکه دولت یارانه میلیاردی به حمل و نقل ریلی مسافر تخصیص می‌دهد، گفت: جابه‌جایی مسافر با قطار هیچ درآمدی برای راه‌آهن ندارد. سعید محمدزاده یادآور شد: این شرکت ۷۵۰ میلیارد تومان در سال جاری یارانه مستقیم به حوزه حمل و نقل ریلی مسافر پرداخت کرده است، به گونه‌ای که هر یک مسافر – کیلومتر در بخش ریلی ۶۴ تومان یارانه مستقیم دریافت می‌کند که این مساله به ارزان‌تر بودن ۱۸۰ تومانی هر یک لیتر گازوئیل در قطار مسافری نسبت به قطار باری برمی‌گردد. به معنای دیگر جابه‌جایی مسافر با قطار نه تنها هیچ درآمدی برای شرکت راه‌آهن ندارد، بلکه دولت به آن یارانه هم پرداخت می‌کند.
چالشی به نام اقتصادی شدن حمل‌ونقل مسافری راه‌آهن
یک کارشناس حمل و نقل با بیان اینکه بخش مسافری راه‌آهن با چالش جدی مواجه است، به «کسب‌وکار» می‌گوید: شاید در نظر اول نوسازی ناوگان حمل و نقل مسافری چالش اصلی این بخش به نظر برسد، اما واقعیت این است که حتی با نوسازی ناوگان هم در ساختار فعلی امکان اقتصادی شدن حمل و نقل مسافری وجود ندارد و شرکت‌های ریلی فقط بدهکاری بیشتری را تجربه خواهند کرد. علیرضا سپهری با بیان اینکه پیاده‌سازی الگوی اقتصادی کارآمد در حمل و نقل مسافری راه‌آهن با نگاه دولتی حاکم به این بخش امکان‌پذیر نیست، می‌افزاید: دولت درباره حمل و نقل مسافری راه‌آهن دیدگاهی ضد و نقیض دارد؛ از یک سو به خصوصیسازی این بخش و کاهش حق دسترسی و ایجاد مشوق برای نوسازی ناوگان می‌پردازد و از سوی دیگر با دخالت در قیمت‌گذاری نرخ بلیت و ایجاد رانت سوخت ارزان در بخش جاده‌ای، محدود کردن و تضعیف بخش ریلی را پیگیری می‌کند. وی تصریح کرد: بخش مسافر ریلی با بحران کاهش متقاضی سفر – به جز برخی تعطیلات مناسبتی - نیز روبه‌رو است و دولت برای این موضوع نیز برنامه‌ای ندارد.
سرمایه‌هایی که از بخش ریلی دریغ شد و به سوی خودروی شخصی رفت
یک کارشناس دیگر حمل و نقل نیز بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی را موجب تضعیف بخش مسافری ریلی در سه دهه اخیر دانست و به «کسب‌وکار» گفت: خصوصیسازی به معنی واقعی در راه‌آهن روی نداده است و زمانی که رجا به عنوان بزرگ‌ترین شرکت مسافری، راهی برای دریافت طلب میلیاردی از دولت پیدا نمی‌کند و با نرخ‌های دستوری دست و پنجه نرم می‌کند، نمی‌توان از خصوصیسازی سخن گفت. علی اشرفی با بیان اینکه شرکت‌های ریلی مسافری با ناوگان، کیفیت و سرعت فعلی جذابیتی برای مسافران ندارند، افزود: متولیان اقتصادی کشور سرمایه‌گذاری‌های سنگینی را به سیاست‌گذاری‌های خود به سوی تولید و استفاده از خودروی شخصی برده‌اند که اگر این سرمایه‌ها به بخش ریلی می‌آمد، وضعیت را در این بخش کاملاً متحول می‌کرد.
