سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به موفقیت برخی کشورها در مقابله با آلودگی هوا گفت: ما نیز با یک عزم ملی و با محوریت دولت می توانیم در این مسیر موفق باشیم.
روز 26 سپتامبر مصادف با چهارم مهرماه روز جهانی بهداشت محیط است. سازمان بهداشت جهانی 'کیفیت هوا در منازل و فضاهای باز' را به عنوان شعار امسال این روز تعیین کرده است.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنآ،دکتر رضا ملک زاده روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این خصوص اظهار کرد: کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس نیز در گذشته با مساله آلودگی هوا در شهرهای بزرگ خود مانند نیویورک و لندن مواجه بودند اما توانستند بر این مشکل غلبه کنند.
وی توضیح داد: 'مه دود' سال 1952 لندن که منجر به مرگ بیش از چهار هزار نفر طی چند روز شد، از حوادث حاد آلودگی هوا است که ارتباط بین آلودگی هوا و افزایش مرگ در انسان را به وضوح نشان داد.
ملک زاده افزود: اولین اقدام موفقیت آمیز آمریکا برای غلبه بر بحران آلودگی هوا به این صورت بود که آنها پس از اقدامات پراکنده در نهایت در سال 1957 به این نتیجه رسیدند که حوزه سلامت متولی این مهم باشد و سایر سازمان ها باید با این حوزه همکاری کنند.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت اظهار کرد: با این تصمیم سازنده اولین اداره مبارزه با آلودگی هوا را در حوزه سلامت پایه گذاری کردند و پس از موفقیت های این دفتر، آژانس حمایت از محیط زیست را تشکیل دادند که در دهه 1960 -1970 به جز هوا در حوزه های آب و خاک نیز وارد شد.
به گفته وی، بر اساس گزارش سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا در سال 2011، هر یک دلار سرمایه‌گذاری برای کاهش ذرات معلق هوا بیش از 30 دلار سود خواهد داشت. همچنین تنها در سال 2010 در آمریکا به واسطه اجرای قانون هوای پاک از 160 هزار مورد مرگ زودرس، 130 هزار حمله قلبی و 86 هزار پذیرش بیمارستانی، 13 میلیون روزکاری از دست رفته و 1.7 میلیون حمله آسمی جلوگیری شد.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنآ،دکتر رضا ملک زاده روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این خصوص اظهار کرد: کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس نیز در گذشته با مساله آلودگی هوا در شهرهای بزرگ خود مانند نیویورک و لندن مواجه بودند اما توانستند بر این مشکل غلبه کنند.
وی توضیح داد: 'مه دود' سال 1952 لندن که منجر به مرگ بیش از چهار هزار نفر طی چند روز شد، از حوادث حاد آلودگی هوا است که ارتباط بین آلودگی هوا و افزایش مرگ در انسان را به وضوح نشان داد.
ملک زاده افزود: اولین اقدام موفقیت آمیز آمریکا برای غلبه بر بحران آلودگی هوا به این صورت بود که آنها پس از اقدامات پراکنده در نهایت در سال 1957 به این نتیجه رسیدند که حوزه سلامت متولی این مهم باشد و سایر سازمان ها باید با این حوزه همکاری کنند.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت اظهار کرد: با این تصمیم سازنده اولین اداره مبارزه با آلودگی هوا را در حوزه سلامت پایه گذاری کردند و پس از موفقیت های این دفتر، آژانس حمایت از محیط زیست را تشکیل دادند که در دهه 1960 -1970 به جز هوا در حوزه های آب و خاک نیز وارد شد.
به گفته وی، بر اساس گزارش سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا در سال 2011، هر یک دلار سرمایه‌گذاری برای کاهش ذرات معلق هوا بیش از 30 دلار سود خواهد داشت. همچنین تنها در سال 2010 در آمریکا به واسطه اجرای قانون هوای پاک از 160 هزار مورد مرگ زودرس، 130 هزار حمله قلبی و 86 هزار پذیرش بیمارستانی، 13 میلیون روزکاری از دست رفته و 1.7 میلیون حمله آسمی جلوگیری شد.
** مهمترین آلاینده های هوای تهران از نظر تاثیر بر سلامت
معاون تحقیقات وزارت بهداشت درخصوص آلاینده های شهر تهران گفت: ذرات معلق (PM: Particulate Matter) از مهمترین آلاینده های شهر تهران هستند که در ایستگاه های سنجش به دو صورت PM10 و PM2.5 اندازه گیری و گزارش می شوند.
ملک زاده افزود: ارتباط معینی بین موارد مرگ روزانه و مواجهه با PM10 و PM2.5 در مطالعات معتبر اپیدمیولوژیک گزارش شده است؛ به طوری که به ازای هر 10 میکروگرم در مترمکعب افزایش در غلظت PM10 وPM2.5 به ترتیب به طور متوسط حدود 74.0 و5.1درصد به موارد مرگ افزوده می شود.
وی گفت: بررسی ها نشان می دهد که در 10 سال اخیر میانگین سالیانه غلظت PM10 در تهران از 80 میکروگرم بر مترمکعب (استاندارد ملی 20 میکروگرم بر مترمکعب) کمتر نشده است درحالی که کاهش غلظت این ذرات باید مهمترین بخش هر برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ کشور باشد.
ملک زاده با بیان اینکه بیش از دو سوم این آلاینده ها به منابع متحرک نسبت داده می شود، افزود: سایر آلاینده های هوای شهرهای کشور نظیر ازون، دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد هرچند با استانداردهای ملی فاصله زیادی دارند اما از نظر تاثیر بر سلامت در درجه بعدی اهمیت قرار دارند.
وی توضیح داد: ازون، آلاینده ثانویه‌ای است که در اثر واکنش های فتوشیمیایی در حضور نور خورشید و آلاینده های پیش ساز تولید می شود و بطور مستقیم از منابع آلاینده منتشر نمی شود؛ بنابراین کاهش پیش سازهای این آلاینده مانند دی اکسید نیتروژن و ترکیبات آلی فرار می تواند به کاهش ازون منجر شود.
ملک زاده افزود: دی اکسید نیتروژن آلاینده ای است که منشا سوختی آن نسبتاً ناچیز است و از ترکیب نیتروژن و اکسیژن هوا در فرایند احتراق در دمای بالا تولید می شود و حذف آن از طریق فرایند های کاتالیستی امکان پذیر است.
ملک زاده در خصوص دی‌اکسید گوگرد نیز گفت: این ماده آلاینده ای است که منشا سوختی دارد و با کاهش گوگرد در سوخت های فسیلی غلظت آن کاهش می یابد. ارتقای استاندارد بنزین از یورو 2 به یورو 4 میزان گوگرد سوخت را 10 برابر کاهش می دهد و بنابراین در کاهش دی اکسید گوگرد اثرگذار است.
وی اظهار کرد: علاوه بر آلاینده‌های معیار هوا دو آلاینده خطرناک بنزن و بنزوآلفاپایرن آلاینده‌هایی هستند که در استاندارد ملی به آنها توجه شده است و برای آنها حد مجاز سالیانه تعیین شده است. با توجه به مشخصه سرطانزا بودن این دو آلاینده باید توجه ویژه‌ای به کاهش آنها معطوف شود؛ مانند طرح کهاب (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین) که از سال‌ها قبل آغاز شده و باید با جدیت ادامه یابد.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت درخصوص آلاینده های شهر تهران گفت: ذرات معلق (PM: Particulate Matter) از مهمترین آلاینده های شهر تهران هستند که در ایستگاه های سنجش به دو صورت PM10 و PM2.5 اندازه گیری و گزارش می شوند.
ملک زاده افزود: ارتباط معینی بین موارد مرگ روزانه و مواجهه با PM10 و PM2.5 در مطالعات معتبر اپیدمیولوژیک گزارش شده است؛ به طوری که به ازای هر 10 میکروگرم در مترمکعب افزایش در غلظت PM10 وPM2.5 به ترتیب به طور متوسط حدود 74.0 و5.1درصد به موارد مرگ افزوده می شود.
وی گفت: بررسی ها نشان می دهد که در 10 سال اخیر میانگین سالیانه غلظت PM10 در تهران از 80 میکروگرم بر مترمکعب (استاندارد ملی 20 میکروگرم بر مترمکعب) کمتر نشده است درحالی که کاهش غلظت این ذرات باید مهمترین بخش هر برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ کشور باشد.
ملک زاده با بیان اینکه بیش از دو سوم این آلاینده ها به منابع متحرک نسبت داده می شود، افزود: سایر آلاینده های هوای شهرهای کشور نظیر ازون، دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد هرچند با استانداردهای ملی فاصله زیادی دارند اما از نظر تاثیر بر سلامت در درجه بعدی اهمیت قرار دارند.
وی توضیح داد: ازون، آلاینده ثانویه‌ای است که در اثر واکنش های فتوشیمیایی در حضور نور خورشید و آلاینده های پیش ساز تولید می شود و بطور مستقیم از منابع آلاینده منتشر نمی شود؛ بنابراین کاهش پیش سازهای این آلاینده مانند دی اکسید نیتروژن و ترکیبات آلی فرار می تواند به کاهش ازون منجر شود.
ملک زاده افزود: دی اکسید نیتروژن آلاینده ای است که منشا سوختی آن نسبتاً ناچیز است و از ترکیب نیتروژن و اکسیژن هوا در فرایند احتراق در دمای بالا تولید می شود و حذف آن از طریق فرایند های کاتالیستی امکان پذیر است.
ملک زاده در خصوص دی‌اکسید گوگرد نیز گفت: این ماده آلاینده ای است که منشا سوختی دارد و با کاهش گوگرد در سوخت های فسیلی غلظت آن کاهش می یابد. ارتقای استاندارد بنزین از یورو 2 به یورو 4 میزان گوگرد سوخت را 10 برابر کاهش می دهد و بنابراین در کاهش دی اکسید گوگرد اثرگذار است.
وی اظهار کرد: علاوه بر آلاینده‌های معیار هوا دو آلاینده خطرناک بنزن و بنزوآلفاپایرن آلاینده‌هایی هستند که در استاندارد ملی به آنها توجه شده است و برای آنها حد مجاز سالیانه تعیین شده است. با توجه به مشخصه سرطانزا بودن این دو آلاینده باید توجه ویژه‌ای به کاهش آنها معطوف شود؛ مانند طرح کهاب (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین) که از سال‌ها قبل آغاز شده و باید با جدیت ادامه یابد.
** تاثیر آلودگی هوا بر سلامت جامعه
معاون تحقیقات وزیر بهداشت آلودگی هوا را از مهمترین علل بیماری های مزمن برشمرد و گفت: افزایش بیماری های تنفسی، افزایش بیماری های قلب و عروق، افزایش شیوع کبد چرب و افزایش میزان شیوع سرطان ها در درازمدت به خصوص سرطان ریه ازجمله اثرات آلودگی هوا بر سلامت افراد جامعه است.
ملک زاده افزود: ایجاد تغییرات جدی در سیستم ایمنی بدن از طریق تأثیر روی ژن ها و تغییر در عملکرد ژن ها ازدیگر تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت افراد است، به نحوی که در کوتاه مدت بیماری های تنفسی، قلب و عروق افزایش یافته و در درازمدت ابتلا به سرطان های مجاری تنفسی به خصوص ریه افزایش می یابد.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت آلودگی هوا را از مهمترین علل بیماری های مزمن برشمرد و گفت: افزایش بیماری های تنفسی، افزایش بیماری های قلب و عروق، افزایش شیوع کبد چرب و افزایش میزان شیوع سرطان ها در درازمدت به خصوص سرطان ریه ازجمله اثرات آلودگی هوا بر سلامت افراد جامعه است.
ملک زاده افزود: ایجاد تغییرات جدی در سیستم ایمنی بدن از طریق تأثیر روی ژن ها و تغییر در عملکرد ژن ها ازدیگر تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت افراد است، به نحوی که در کوتاه مدت بیماری های تنفسی، قلب و عروق افزایش یافته و در درازمدت ابتلا به سرطان های مجاری تنفسی به خصوص ریه افزایش می یابد.
** قوانین کشوری مرتبط با کنترل آلودگی هوا
معاون تحقیقات وزیر بهداشت به قوانین کشوری مرتبط با کنترل آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: طبق برنامه دوم توسعه (78- 1373) تبصره 82 بند ب «دولت مکلف است در طول برنامه دوم نسبت به کاهش میزان آلودگی هوای تهران، مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان در حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی اقدام کند. آیین نامه اجرایی این تبصره توسط سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری دستگاه های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.»
ملک زاده افزود: در برنامه سوم توسعه ( 83-1378 ) ماده 104 بند د : 'دولت مکلف است در طول برنامه سوم نسبت به کاهش میزان آلودگی هوای شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان در حد استانداردهای سازمان بهداشت جهانی اقدام کند.
وی ادامه داد: در برنامه چهارم توسعه ماده 62 بند الف نیز ' دولت مکلف است در طول برنامه چهارم، میزان آلودگی هوای شهرهای تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان را در حد استاندارد مصوب شورای عالی حفاظت محیط زیست کاهش دهد.
ملک زاده تاکید کرد: با گذشت سه برنامه توسعه هیچگاه کیفیت هوای این شهرها در حد استانداردهای سازمان جهانی بهداشت و استانداردهای ملی قرار نگرفت. گرچه چند قدم بسیار مهم در جهت کاهش آلودگی هوا توسط سازمان حفاظت محیط زیست برداشته شد که عبارتند از حذف سرب از بنزین، اجباری کردن تولید خودروها با استاندارد یورو دو و توقف تولید خودروهایی که قادر به رعایت استاندارد یورو دو نبودند و در سایه همین اقدامات انجام شده آلاینده های سرب و مونوکسید کربن کنترل شد.
معاون تحقیقات وزیر بهداشت به قوانین کشوری مرتبط با کنترل آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: طبق برنامه دوم توسعه (78- 1373) تبصره 82 بند ب «دولت مکلف است در طول برنامه دوم نسبت به کاهش میزان آلودگی هوای تهران، مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان در حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی اقدام کند. آیین نامه اجرایی این تبصره توسط سازمان حفاظت محیط زیست و با همکاری دستگاه های ذیربط تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.»
ملک زاده افزود: در برنامه سوم توسعه ( 83-1378 ) ماده 104 بند د : 'دولت مکلف است در طول برنامه سوم نسبت به کاهش میزان آلودگی هوای شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز، اراک، شیراز و اصفهان در حد استانداردهای سازمان بهداشت جهانی اقدام کند.
وی ادامه داد: در برنامه چهارم توسعه ماده 62 بند الف نیز ' دولت مکلف است در طول برنامه چهارم، میزان آلودگی هوای شهرهای تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان را در حد استاندارد مصوب شورای عالی حفاظت محیط زیست کاهش دهد.
ملک زاده تاکید کرد: با گذشت سه برنامه توسعه هیچگاه کیفیت هوای این شهرها در حد استانداردهای سازمان جهانی بهداشت و استانداردهای ملی قرار نگرفت. گرچه چند قدم بسیار مهم در جهت کاهش آلودگی هوا توسط سازمان حفاظت محیط زیست برداشته شد که عبارتند از حذف سرب از بنزین، اجباری کردن تولید خودروها با استاندارد یورو دو و توقف تولید خودروهایی که قادر به رعایت استاندارد یورو دو نبودند و در سایه همین اقدامات انجام شده آلاینده های سرب و مونوکسید کربن کنترل شد.
** چه باید کرد
معاون تحقیقات وزارت بهداشت گفت: بی‌شک اولین گام در کاهش و کنترل آلودگی هوای شهرها داشتن یک برنامه جامع است. در اسفند سال 1390' برنامه کاهش آلودگی هوا در هشت شهر کشور' به تصویب دولت رسید که در مجموع از جامعیت مناسبی برخوردار است ولی نقایصی دارد که باید برطرف شود.
ملک زاده افزود: باید به شاخص‌های سلامت در این برنامه توجه شود و نقاط ضعف آن با مشارکت همه ذینفعان، صاحبنظران و کارشناسان بخش‌های توسعه برطرف شود و آنگاه با یک عزم ملی با رعایت اولویت ها این برنامه ادامه یابد.
وی خاطرنشان کرد: همچنین نظر به اینکه وزارت بهداشت متولی امر بهداشت و درمان کشور است، موضوع پیشگیری از بیماری های غیرواگیر که سلامت جامعه را تهدید می کند از وظایف این وزارتخانه است و رسیدگی به این امور موجب کاهش هزینه های حوزه سلامت می شود.
ملک زاده اندازه گیری آلاینده ها به صورت استاندارد و کلاسیک و ارائه گزارش های دقیق را ازجمله اقدامات موثر در این زمینه برشمرد و گفت: به این ترتیب می توان بر اساس آلاینده ها و میزان آنها نسبت به احتمالات موجود تصمیم گیری کرد.
وی افزود: ملی سازی قوانین و فرهنگ سازی و همچنین استفاده از تجربیات خارجی با توجه به اینکه این مسیر را طی کرده اند نیز می تواند در این زمینه موثر باشد.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: با توجه به زیرساخت های موجود و تجارب پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، این پژوهشکده می تواند مطالعه ای درباره بهبود هوای شهرهای صنعتی و کلان شهرها توسط این پژوهشکده انجام دهد.
ملک زاده افزود: تدوین لایحه ای توسط وزارت بهداشت برای پیشگیری از آلودگی هوا و کاهش آلاینده ها با همکاری وزارت صنایع، وزارت نفت و سازمان محیط زیست و محوریت پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز می تواند یکی از اقدامات موثر در این زمینه باشد.
وی ادامه داد: با توجه به نوع خاص بیماری های ناشی از آلودگی هوا لازم است آموزش پیشگیری و تشخیص و درمان این بیماری ها نیز در دانشگاه های علوم پزشکی به صورت ویژه تدریس شود و مراکز درمانی نیز به تجهیزات مورد نیاز تجهیز شوند.
معاون تحقیقات وزارت بهداشت گفت: بی‌شک اولین گام در کاهش و کنترل آلودگی هوای شهرها داشتن یک برنامه جامع است. در اسفند سال 1390' برنامه کاهش آلودگی هوا در هشت شهر کشور' به تصویب دولت رسید که در مجموع از جامعیت مناسبی برخوردار است ولی نقایصی دارد که باید برطرف شود.
ملک زاده افزود: باید به شاخص‌های سلامت در این برنامه توجه شود و نقاط ضعف آن با مشارکت همه ذینفعان، صاحبنظران و کارشناسان بخش‌های توسعه برطرف شود و آنگاه با یک عزم ملی با رعایت اولویت ها این برنامه ادامه یابد.
وی خاطرنشان کرد: همچنین نظر به اینکه وزارت بهداشت متولی امر بهداشت و درمان کشور است، موضوع پیشگیری از بیماری های غیرواگیر که سلامت جامعه را تهدید می کند از وظایف این وزارتخانه است و رسیدگی به این امور موجب کاهش هزینه های حوزه سلامت می شود.
ملک زاده اندازه گیری آلاینده ها به صورت استاندارد و کلاسیک و ارائه گزارش های دقیق را ازجمله اقدامات موثر در این زمینه برشمرد و گفت: به این ترتیب می توان بر اساس آلاینده ها و میزان آنها نسبت به احتمالات موجود تصمیم گیری کرد.
وی افزود: ملی سازی قوانین و فرهنگ سازی و همچنین استفاده از تجربیات خارجی با توجه به اینکه این مسیر را طی کرده اند نیز می تواند در این زمینه موثر باشد.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: با توجه به زیرساخت های موجود و تجارب پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، این پژوهشکده می تواند مطالعه ای درباره بهبود هوای شهرهای صنعتی و کلان شهرها توسط این پژوهشکده انجام دهد.
ملک زاده افزود: تدوین لایحه ای توسط وزارت بهداشت برای پیشگیری از آلودگی هوا و کاهش آلاینده ها با همکاری وزارت صنایع، وزارت نفت و سازمان محیط زیست و محوریت پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز می تواند یکی از اقدامات موثر در این زمینه باشد.
وی ادامه داد: با توجه به نوع خاص بیماری های ناشی از آلودگی هوا لازم است آموزش پیشگیری و تشخیص و درمان این بیماری ها نیز در دانشگاه های علوم پزشکی به صورت ویژه تدریس شود و مراکز درمانی نیز به تجهیزات مورد نیاز تجهیز شوند.
