شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، صنایع پاییندستی امروزه نقش ارزشمندی در درآمدزایی و به دنبال آن ارزآوری و توسعه اقتصادی کشورها ایفا میکنند. صنعت اسباببازی نیز یکی از صنایع پاییندستی صنعت پتروشیمی است که در تمام دنیا سرمایهگذاری ویژهای روی آن انجام شده، چراکه میزان استقبال از این صنعت در سرتاسر جهان بسیار زیاد است. در کشور ما متاسفانه دلایل بسیاری دست به دست هم دادهاند تا از پیشرفت در این حوزه جلوگیری شود. البته نمیتوان منکر برخی پیشرفتها در این حوزه شد، اما اسباببازیهای وارداتی در بازار طرفداران بیشتری دارد. از طرف دیگر، وجود ۱۲ هزار واردکننده اسباببازی و ورود ۲۰۰ میلیون دلاری آن (واردات و قاچاق) در سال ۱۳۹۵ خبر از یک گردش مالی بزرگ در اقتصاد کشور را میدهد و این بسیار قابل تامل است. واردات اسباببازی از مهرماه سال ۸۱ آغاز شد چون شورای نظارت بر اسباببازیها معتقد بود در دنیا، وسایل خوبی ساخته میشود که بچههای ما باید از آن استفاده کنند، اما طبیعی است که باید یک سیستم نظارتی وجود داشته باشد و اسباببازیهای وارداتی را کنترل کند. سال ۱۳۸۱ که واردات اسباببازی آغاز شد، سهم اندکی از بازیها به بازیهای فکری و آموزشی و کمکآموزشی اختصاص داشت، اما رفتهرفته میزان ورود این بازیها بیشتر شد و خانوادهها دریافتند که کودکان میتوانند با بازی بیاموزند. حالا بیش از ۱۵ درصد اسباببازیهای وارداتی، بازیهای خلاقانه و آموزشی است. صنعتی که بخش مهمی از آن فرهنگی و بخشی تجاری محسوب میشود. تولیدکنندگان داخلی معتقدند با کارگر، شهرداری، مالیات و... در جنگ هستند زیرا ساخت اسباببازی نفربر است و این موضوع سبب افزایش مالیات میشود، در صورتی که در تعداد فروش تاثیری ندارد. مشکلات این صنعت، باید با همت فعالان این حوزه و گرد آمدن آنها در قالب اتحادیه مشخص، مرتفع شود.
یک فروشنده اسباببازی نیز به واردات اسباببازی اشاره میکند و میگوید: تعرفه واردات کالاهای خارجی از گمرک افزایش داشته و بسیاری از مشاغل را دچار مشکل کرده است. «پیمان رجایی» میافزاید: چین دنیای اسباببازی را در دست گرفته و بیشترین کالا با بالاترین تنوع را در جهان تولید میکند و از آنجا که تنها ۲ درصد اسباببازیها در بازار داخلی کشور تولید میشوند، چارهای جز واردات از چین نیست.
وی معتقد است: اسباببازی دنیا و رویای کودک است و نمیتوان هیچ کودکی را از داشتن کالای جدید و متنوع محروم کرد، اما کالای چینی با داشتن تنوع فراوان، کیفیت مطلوبی ندارد. رجایی در ادامه میگوید: در زمان تحریمها تنها کشوری که واردات کالای آن محدودیت خاصی نداشت، چین بود که این شرایط بازار اسباببازی در کشور را مانند بسیاری از کالاهای دیگر به نفع چین تغییر داد. وی بر اهمیت اسباببازیها در سلامت کودکان تاکید میکند و میگوید: کیفیت اسباببازیها باید بر همه موارد دیگر ارجحیت داده شود و باید با ورود کالاهای بیکیفیت که با مواد نامناسب تهیه شدهاند نیز برخورد قانونی شود.
فعالیت واسطهها و دلالها در بازار اسباببازی
مهرداد نجاتی، فعال صنعت اسباببازی
این صنعت یکی از صنایع فراموششده است که فعالان آن دیگر امیدی به بازگشت رونق به آن ندارند. در این صنعت یکسری افراد فعالیت دارند که به واسطه رانت و رابطه توانستهاند مواد اولیه را بدون واسطه دریافت کنند و با تولید اسباببازی پولهای کلانی را به جیب بزنند. حال آنکه اکثر قریب به اتفاق تولیدکنندگان فعال در این حوزه مواد اولیه را با واسطه به صورت گران خرید میکنند و این در حالیست که همان مواد اولیه به قیمت پایینی به دیگر کشورها از جمله چین صادر میشود. واردات، گران بودن مواد اولیه، وجود دلالها و واسطهها، خودتحریمی، نبود حمایتهای کافی از بخش تولید صنعت پلاستیک تولیدکنندگان اسباببازی را در کشور دچار مشکل کرده است. واردات قانونی و غیرقانونی نیز مجالی برای نفس کشیدن تولید داخلی در حوزه اسباببازی نگذاشته است. ۸۰ درصد اسباببازیهایی که در بازار به فروش میرسد، تولید کشور چین است چون اسباببازی چینی از ایرانی ارزانتر و واردات آن خیلی زیاد است که به همین دلیل جای رقابت برای تولیدات داخلی باقی نمیگذارد. همچنین دستگاههای مخصوص قالبزنی مواد اولیه اسباببازی که در کشور تولید میشود، بهروز نیست. در چین از دستگاههای خیلی پیشرفتهای که مصرف برق کمتری دارد و ساخت اسباببازی را آسانتر میکند، استفاده میشود، به طوری که یک دستگاه میتواند کار ۴ دستگاه ایرانی را در کارگاه تولید اسباببازی انجام دهد بدون اینکه نیاز به کارگر یا مصرف برق بالا داشته باشد.
جولان واردات در بازار اسباببازی
عبدالمحمد شرقی، رئیس اتحادیه اسباببازی شیراز
رکود در بازار همهگیر است و مختص صنف خاصی نیست و همه شغلها در حال حاضر درگیر آن هستند و صنف اسباببازی هم مستثنا نیست. این در حالیست که بخش عظیمی از اسباببازیهای موجود در بازار، وارداتی و اکثراً چینی بوده و ۲ تا ۳ درصد از اسباببازیهای موجود در بازار داخلی و بقیه وارداتی هستند. اسباببازی شاید در ظاهر یک کالای ساده در کشور باشد اما در واقع تاثیر فرهنگی زیادی در جامعه دارد و برای تربیت کودکان مهم است. باید در زمینه اسباببازی تولیدات داخلی خود را تقویت کنیم و در بخش کیفیت و طرحها به اندازهای پیشرفت کنیم که مورد اقبال عمومی قرار گیرد. همچنین جدا از بحث فرهنگ غیرایرانی که توسط اسباببازیهای خارجی در کشور ترویج میشوند، اسباببازیهای موجود در بازار معمولاً دارای کیفیت پایینی هستند و گاهاً به محض یکبار بازیکردن خراب میشوند. به طور کلی واردات برخی از کالاهای خارجی نامناسب است. در اسباببازیهای خارجی اجناسی مانند تفنگ وجود دارد که کاملاً مشابه نوع واقعی آن است و به دلیل حفظ امنیت جامعه از ورود آنها جلوگیری میشود. اسباببازی شاید کالای سادهای به نظر برسد، اما میتواند تاثیر فرهنگی عمیقی در تربیت کودکان داشته باشد و آنها را دچار دوگانگی کند که با همین هدف از واردات برخی از اسباببازیها جلوگیری میشود.