رییس جمهوری در آیین اختتامیه نهمین جشنواره بینالمللی فارابی سخنان مهمی در زمینه توسعه علوم انسانی و اسلامی، بی اعتباری آمریکا در برجام و موفقیت های این توافق نامه، فضای مجازی و هدایت جامعه بیان کرد.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز یکشنبه در سخنرانی آیین اختتامیه نهمین جشنواره بینالمللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی که در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد، به بیان دیدگاه ها و نظرات خود در بخش های مختلف پرداخت که مهم ترین محورهای سخنان وی به شرح زیر است:
- ضرورت توسعه علوم انسانی و اسلامی
** علم بدون نقد و تضارب آرا پیشرفت نمی کند، اختلاف فکری و نظری را به رسمیت بشناسیم، به تنوع و اختلاف نظر احترام بگذاریم؛ فشار و وحدت ماشینی برای انسجام جامعه خطرناک است.
** برای کسی تردید وجود ندارد که توسعه و پیشرفت در علوم طبیعی و تجربی، بدون رشد و پیشرفت در علوم انسانی و اسلامی امکان پذیر نیست.
** حکمرانی شایسته است که می تواند جامعه را در مسیر درست هدایت کند. در حکمرانی شایسته مدیریت، سیاستمداری و سیاست ورزی، اقتصاد، حقوق، جامعه شناسی و انسان شناسی جایگاه بسیار سرنوشت ساز در اداره مطلوب جامعه دارد.
** گروه هایی که امروز در برخی کشورهای منطقه فعال هستند، شاید بیشترین استفاده را از صنعت، علوم مهندسی و سخت افزاری کردند.
** آنهایی که منطقه خاورمیانه را به آشوب کشیدند کسانی بودند که در فهم درست از مسائل اجتماعی عقب مانده و از صنعت و تکنولوژی برای انحراف و به هم ریختن جامعه استفاده کردند.
** گروهک های تروریستی مانند داعش بیشترین استفاده را از اینترنت و فضای مجازی و علم داشتند که البته این استفاده نادرست و غلط از علم برای دستیابی به اهداف ناصحیح است.
** صنعت هسته ای می تواند در بسیاری از علوم و فنون به نفع جامعه باشد، اما استفاده نادرست و غلط از آن می تواند جامعه و بشریت را به انهدام و نابودی بکشاند.
** اینکه رهبر معظم انقلاب ساخت، انبار کردن و استفاده از سلاح های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته ای را حرام اعلام می کنند، یعنی دین ، عقل و اخلاق و به عبارتی علوم انسانی و اسلامی باید پیشتاز دانش باشد.
** دین و اخلاق چراغ راهنماست، در دنیای تاریک امروز بدون چراغ حتی با بهترین ابزار نمی توانیم درست حرکت کنیم. اگر ماشین ما مدرن تر و سریع تر باشد اما وقتی چراغ نداشته باشد، خطر آن در تاریکی از دوچرخه هم بیشتر است.
** علمی ما را به توسعه، تجدد و تمدن واقعی می رساند که علوم انسانی و اسلامی سرلوحه آن باشد، البته این نکته را نیز باید مدنظر داشت که تحول در علوم انسانی با مهندسی ممکن نیست.
** علوم انسانی را نمی توان مهندسی کرد، علوم انسانی با پول پیشرفت نمی کند و با سفارش متحول نمی شود. به جای پول و سفارش و مهندسی باید فضای آزاد را در اختیار اندیشمندان و دانشمندان قرار دهید. باید فضای نقد و انتقاد را باز بگذارید تا در آن فضا علامه طباطبایی ها و شهید مطهری ها تربیت شوند.
** باید شرایطی فراهم کنیم که در آن شرایط علم رشد و پرورش یابد.
** علم بدون تضارب آرا پیشرفت نمی کند. اینکه ما چهارچوب قرار دهیم و بگوییم همه باید در همین چهارچوب اظهارنظر کنند، بدون تضارب آرا و انتقاد، بدون بحث و رویارویی دقیق اخلاقی و علمی، علم تولید نمی شود.
** باید فضای مناسب نقد و انتقاد ایجاد شود و اختلاف فکری و نظری را به رسمیت شناخت. عرصه تولید علم، کارخانه ماشین سازی نیست که از یک سو فلز به آن وارد کنیم و از سوی دیگر خودرو تحویل بگیریم.
** باید به فکر انسان ها، تنوع و اختلاف نظری که در چهارچوب نظریه باشد احترام بگذاریم، این اختلاف نظر می تواند برای وحدت جامعه مفید باشد در حالی که برعکس آن فشار برای وحدت ماشینی می تواند برای انسجام جامعه ما خطرناک باشد. امروز در سطح جهان بحث ما با دنیا در بسیاری از مسائل، بحث احترام به علوم انسانی است
- شکست اول آمریکا؛ نقض تعهدات در قبال برجام
** در همین یکی دو هفته اخیر آمریکایی ها در دو بخش دچار شکست بزرگ شدند. یک بخش آنجا که خواستند در برابر افکار عمومی جهان بایستند و تعهدات بین المللی را زیرپا بگذارند. تلاش آمریکا برای نقض این تعهدات شکست خورد.
** آمریکایی ها در چند روز گذشته می خواستند تعهد بین المللی را که در برجام دارند زمین بگذارند، تمام کشورهای جهان غیر از یکی دو کشور و یک رژیم منفور همه در برابر آنها یکپارچه بودند. این یک پیروزی بزرگ برای بشریت، اخلاق و حقوق است.
** اگر به تعهدات احترام گذاشته نشود، باید فاتحه تمدن در جامعه و جهان خوانده شود. هر چه علم و صنعت پیشرفت کند، اما اگر دولتی پیوستگی در پایبندی به تعهد دولت قبل از خود را حفظ نکند، دیگر تعهدی منعقد نمی شود. اگر این سنگ بنا را بردارید، زیربنای تعهدات و مقررات بین المللی بهم می ریزد.
** در برجام موفقیتهایی به دست آوردیم که هیچ گاه از بین نمیرود و هیچکس نمیتواند آنها را از بین ببرد، ما در برجام به دنیا اعلام کردیم که معضلات بزرگ و پیچیده منطقهای و بینالمللی با میز مذاکره قابل حل است و این از بین نرفته و تا همیشه تاریخ پابرجا خواهد بود.
** ما ثابت کردیم که پای میز مذاکره گره کور بینالمللی قابل باز شدن است و ثابت کردیم که ایران راستگو و دشمنانمان دروغ میگویند و ایران هیچگاه به دنبال سلاح هستهای نبوده و نیست و این در مذاکرات و تمام بازرسیها به اثبات رسید و آژانس بینالمللی انرژی اتمی به اجماع آراء آن را تأیید و ثابت کرد.
** این که آژانس پیامدی را به عنوان یک پرونده پیچیده فنی و بینالمللی خاتمه یافته اعلام میکند به معنای آن است که ایران راست گفته و معاندان دروغ گفتند و این پیروزی همیشگی خواهد بود.
** در برجام کاری کردیم که جهان فهمید ایران حق دارد تحقیق و توسعه هستهای خود را ادامه دهد، به واسطه مذاکرات همه کشورها و قطعنامه سازمان ملل اعتراف کرد که ایران حق دارد تحقیق و توسعه را ادامه دهد و این پیروزی از بین نرفته و قابل خدشه نیست.
** برجام یک آثار دائمی دارد که تا قیامت باقی خواهد ماند و هیچوقت از بین نمیرود و یک آثاری دارد که ممکن است بماند یا نماند.
** از زمان اجرای برجام در 26 دی 1394 درآمد نفتی و میعانات ما دو برابر شده و این قابل بازگشت نیست. همچنین صدها مورد سرمایهگذاری خارجی وارد کردیم و این سرمایهها در خاک ایران به کارخانه، بنگاه اقتصادی، نیروگاه، بندر و لوکوموتیو و هواپیما تبدیل شده و قابل بازگشت نیستند.
** علم حقوق و سیاست توانست در مذاکرات سخت بینالمللی برای ملت ایران این موفقیت را به همراه آورد، علوم انسانی میتواند سرنوشت یک جامعه را تغییر دهد، البته این بدان معنا نیست که ارزش سایر علوم کمتر است، اما سرمایه علوم هم برای مادیت و هم معنویت، علوم انسانی است.
** باید استعدادها را تشویق و محیط دانشگاه و تحقیقات را آزاد بگذاریم، علوم انسانی باید جامعه را هدایت کند و این در حالی است که ما تصور میکنیم، چند نفر در یک اتاق باید علوم انسانی را هدایت کنند در حالی که علوم انسانی هدایتگر جامعه است.
** علوم انسانی در جامعه آزاد و همراه با نقد و انتقاد و بحث و مباحثه رشد میکند، علوم انسانی باعث شده که امروز میبینیم سرنوشت کشور در شرایط دیگری قرار دارد.
** دیپلماتهای ما قراردادی را نوشته و منعقد کردند که هر چند ممکن است نقایصی داشته باشد، اما قراردادی است که به واسطه آن بیش از یکسال است که ترامپ به دنبال بر هم زدن آن بوده و تا امروز موفق به این کار نشده است و این به معنای استحکام قرارداد و پیروزی تعهدات بینالمللی و حقوق بر دیکتاتوری است.
** آمریکاییها نتوانستند با استکبار، دیکتاتوری و خودبزرگبینی افکار عمومی جهان را زیر پا بگذارند و این یک شکست بزرگ برای آنان و موفقیتی ارزشمند برای علوم انسانی، اندیشمندان و ملت ایران است.
- شکست دوم آمریکا؛ مداخله در مسائل داخلی ایران
** شکست دوم آمریکاییها را در مداخله آنها در مسایل داخلی ایران است، عدهای در خیابانها، به حق یا ناحق اعتراض کردند، اما من خواهش میکنم که به همه مردم احترام بگذاریم و اگر در این میان، افرادی هم از جایی تحریک شده و با قصد و نیت جاسوسی از این اعتراضات سوء استفاده کردند، اجازه دهیم تا در یک دادگاه صالح ثابت شود.
** هرکس حرف میزند یا اعتراضی میکند، یا خس و خاشاک است یا گاو یا گوساله یا آشغال. چرا توهین کرده و بیادبانه با جامعه برخورد میکنیم. نباید همه را به یک چوب برانیم، بلکه باید دقیق سخن بگوییم بخصوص در تریبونهای مقدس دقیقتر حرف بزنیم چرا که ملت ما ملت بزرگی هستند.
** اعتراضی در کشور بود که نیروهای امنیتی به خوبی آن را اداره کرده و ماجرا تمام شد. اما از امروز کار شروع شده و باید جامعهشناسان و روانشناسان اجتماعی و کسانی که در علوم انسانی و اسلامی فعال هستند وقایع اخیر را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند.
** اگر خدای ناکرده روزی ارزشهای دینی و ملی ما نزد جوانان کمرنگ شود، ما مقصریم، چرا که عهدهدار این مسئولیت هستیم.
** علوم انسانی باید مسایل را تجزیه و تحلیل کند، نباید واقعیتها را زیرپا گذاشت؛ شمال و جنوب با قطبنما مشخص میشود و اگر نخواهیم به قطبنما نگاه کنیم شمال و جنوب عوض نمیشود. علوم انسانی قطبنمای جامعه ما و مسایل اجتماعی است که باید به آن نگاه و از آن استفاده کرد.
** علوم انسانی، جایگاه بسیار ارزشمندی دارد، اصلاح نظام اداری برنامهریزی درست برای کشور، اصلاح بانکها و تحول در جامعه و فرهنگ با علوم انسانی، امکان تحقق خواهد داشت.
- ضرورت فرهنگ سازی و آموزش فضای مجازی
** اگر میخواهیم فضای مجازی برای جامعه ما مفید باشد، باید فرهنگ استفاده صحیح از آن را به نسل جوان آموزش دهیم و با فیلتر کردن درست نمیشود.
** مردم بیش از ما یا اگر خیلی مستکبر باشیم به اندازه ما میفهمند؛ نباید خود را بزرگ و بلند فرض کنیم، چرا که مردم و کشور ما فرهیخته و بزرگ هستند. باید با مردم تعامل کنیم و به آنها بیاموزیم که از این ابزار چگونه استفاده کنند، کما اینکه از هر وسیلهای به درستی استفاده نشود، خطرناک خواهد بود.
** هر وسیله و امکاناتی نیاز به فرهنگ استفاده درست از آن ابزار را دارد و علوم انسانی باید به میدان آمده و شیوههای استفاده صحیح را آموزش دهد.
** باید جامعه را به نقطهای برسانیم که مطلوب مردم و عقل و شرع باشد، شرع و عقل از مردم، جامعه و فطرت اجتماعی جدا نبوده و در کنار هم هستند.
** خوشبختانه آمریکاییها هم در موضوع داخلی ایران و هم در برجام شکست خوردند و ملت ایران در هر دو مرحله پیروز بوده است، باید این پیروزیها را قدر بدانیم تا در سایه وحدت و اتحاد بتوانیم ایرانی آبادتر و سرافرازتر داشته باشیم.