صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

نقدی بر بودجه 97

ضرورت دارد بودجه از همان ابتدا در راستای برنامه پنج ساله تنظیم شود و به عبارتی جزئی از افق چشم‌انداز 20 ساله باشد.
سرمقاله
ضرورت دارد بودجه از همان ابتدا در راستای برنامه پنج ساله تنظیم شود و به عبارتی جزئی از افق چشم‌انداز 20 ساله باشد. این بدان معناست که در تنظیم بودجه باید نکاتی در نظر گرفته شود که بودجه را هماهنگ با یک پنجم برنامه 5 ساله کند. متاسفانه این بودجه در این راستا تنظیم نشده و این در حالیست که سال‌های قبل نیز این اتفاق نیفتاد. 
به جز افزایش قیمت‌ها که دیده شده و افزایش حامل‌های انرژی، در قسمت‌هایی مانند بودجه‌های عمرانی، هدف‌گذاری نرخ تورم و نرخ ارز و بحث کسری بودجه و درآمدهای مالیاتی و کاهش سهم دولت از اقتصاد کشور متاسفانه موردی دیده نشده است. باید دید با چه اطمینانی قیمت نفت در نظر گرفته شده است.و همچنین نرخ ارز را چگونه قیمت‌گذاری کرده‌اند که در نهایت بازار به هم نریزد. به طور کلی یکی از موارد عدد بودجه است و این به معنای هزینه‌ها یا معادل و میزان درآمدهایی است که برای هزینه‌کرد جمع می‌شود. هرچند انبساطی بودن آن خوب است و نشان‌دهنده موارد بدی نیست، اما باید دید ایجاد تورم نمی‌کند و در چه زمینه‌هایی قرار است این بودجه منبسط شود. آیا به سمت اشتغال می‌رود یا تولید بیشتر یا آنکه هزینه‌هایی است که کنترل قیمت‌ها را تثبیت می‌کند. این انبساط باید به افزایش قدرت خرید مردم منجر شود. همچنین باید در بودجه‌بندی به این توجه کرد که آیا دولت تشخیص داده که پروژه‌های عمرانی اگر تکمیل شود چه فایده‌ای دارد یا اگر در سال پیش رو این پروژه‌ها تکمیل نشوند بهتر است، چراکه با این حرکت می‌شود به رشد هزینه‌های جاری فکر و از هزینه‌های عمرانی صرف‌نظر کرد. با این حرکت سرمایه به اقتصاد تزریق می‌شود که در نهایت به ایجاد تقاضا منجر می‌شود. بنابراین رکودی که بسیاری از بازارها بدان دچار شده‌اند، برطرف خواهد شد. در بودجه سال آینده شاهد هستیم که درآمدهای نفتی چندان تغییری نداشته و مالیات افزایش داشته که این هم نشان‌دهنده عدالت مالیاتی است، چراکه با این حرکت تنها مردم نیستند که مالیات پرداخت خواهند کرد و باید تمام اقشار جامعه از این موضوع پیروی کنند که در نتیجه فرار مالیاتی کاهش خواهد یافت و درآمدها به سمت اشتغال و تولید خواهد رفت به جای واردات کالاهای لوکس. پس مالیات در بودجه نشانه خوبی است، اما از طرف  دیگر تجربه نشان داده است که دولت در این زمینه خیلی کوتاهی می‌کند و فشار را بیشتر روی اقشار حقوق بگیر می‌آورد و از بقیه چشم‌پوشی می‌کند. نرخ ارز نیز نسبت به سال گذشته بالاتر است که این نشانه خوبی نیست و بازار را از آشفتگی خارج نخواهد کرد. باید دید سیاست‌های تجاری پولی و ارزی چیست و چگونه عمل خواهند کرد.