استان سیستان و بلوچستان در محرومیت کامل به سر میبرد نه برای اینکه امکانات در این منطقه به اندازه نیاز وجود ندارد بلکه ذهنیت منفی عموم مردم و مسئولان نسبت به امنیت این استان آن را فقیر و محروم ساخته است.
یادداشت
استان سیستان و بلوچستان در محرومیت کامل به سر میبرد نه برای اینکه امکانات در این منطقه به اندازه نیاز وجود ندارد بلکه ذهنیت منفی عموم مردم و مسئولان نسبت به امنیت این استان آن را فقیر و محروم ساخته است. سرزمینی با گنجهای پنهان طبیعی و ظرفیتهای فراوان تجاری، گردشگری، صنعتی و کشاورزی که باید اکنون یکی از پردرآمدترین استانهای کشور شناخته شود مردم آن از حداقل امکانات رفاهی نیز بیبهرهاند. «پویش ایران من» که توسعه را بر محور بهبود شرایط تحصیل و کیفیت آموزش و پرورش در کشور تشخیص داده و تاکنون نیز مدارس فراوانی را در مناطق محروم ایران راهاندازی کرده است در بازگشایی از چهار طرح جدید خود در شهرهای سراوان و میرجاوه فرصتی را برای آشنایی برخی فعالان اقتصادی با ظرفیتهای پنهان استان سیستان و بلوچستان فراهم آورد که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
استان سیستان و بلوچستان در محرومیت کامل به سر میبرد نه برای اینکه امکانات در این منطقه به اندازه نیاز وجود ندارد بلکه ذهنیت منفی عموم مردم و مسئولان نسبت به امنیت این استان آن را فقیر و محروم ساخته است. سرزمینی با گنجهای پنهان طبیعی و ظرفیتهای فراوان تجاری، گردشگری، صنعتی و کشاورزی که باید اکنون یکی از پردرآمدترین استانهای کشور شناخته شود مردم آن از حداقل امکانات رفاهی نیز بیبهرهاند. «پویش ایران من» که توسعه را بر محور بهبود شرایط تحصیل و کیفیت آموزش و پرورش در کشور تشخیص داده و تاکنون نیز مدارس فراوانی را در مناطق محروم ایران راهاندازی کرده است در بازگشایی از چهار طرح جدید خود در شهرهای سراوان و میرجاوه فرصتی را برای آشنایی برخی فعالان اقتصادی با ظرفیتهای پنهان استان سیستان و بلوچستان فراهم آورد که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
مدرسه راه نجات کودکان مناطق محروم
استان سیستان و بلوچستان یکی از استانهای معروف در زمینه مدارس کپری و درصدر جدول کودکان بازمانده از تحصیل در ایران است. کودکانی که به دلیل نبود معلم و مدرسه خیلی زود تحصیل را رها میکنند تا شاید آرزوهای خود را با کار و تلاش به دست بیاورند؛ اما پس از مدتی به دلیل نبود فرصت اشتغال (نرخ بیکاری در استان 26 درصد در سال 95) راهی پیش پای خود نمیبینند.
تماشای خوشحالی کودکان این استان در روز افتتاح مدارس «ایران من» اشک شوق را بر چشمان هر بینندهای جاری میسازد. کودکانی که حتی کفش و لباس مناسبی برای حضور در مدرسه ندارند با ورود به ساختمان نوساز مدرسه سر از پا نمیشناسند و با مهربانی و مهماننوازی از خیران مدرسهساز قدردانی میکنند. اینها کودکان همین سرزمین هستند کودکانی که طبق قانون، شرع و انسانیت باید از حق تحصیل برخوردار باشند تا شاید اندکی آینده بهتری را برای خود و همشهریانشان رقم بزنند.
مردم و امامجمعه اهل سنت این استان بیش از آنکه از خیران و فعالان اقتصادی تقاضای ایجاد کارخانه و اشتغال داشته باشند در کمال تعجب ساخت مدرسه و بهبود شرایط تحصیل برای کودکانشان را درخواست میکنند چرا که معتقدند ادامه تحصیل و آموزش میتواند فرهنگ و نگرش کودکان را برای پرهیز از فعالیتهای غیرقانونی و ممنوعه و تلاش برای توسعه اقتصادی استان در آینده فراهم کند و این نوع تفکر در مقامات استانی ستودنی است. امامجمعه اهل سنت سیستان و بلوچستان بهصراحت اظهار داشت امنیت در این استان بیش از آنکه نیازمند افزایش نیروهای نظامی باشد به رشد فرصتهای کارآفرینی، سرمایهگذاری و تحصیل در مقاطع مختلف وابسته است زیرا توسعه فعالیتهای اقتصادی موجب بهبود نرخ اشتغال و معیشت مردم و پرهیز از مشارکت در قاچاق یا فعالیتهای ضد امنیتی میشود و آرامآرام سطح امنیت منطقه بهبود خواهد یافت.
چابهار بزرگترین فرصت ثروت آفرینی برای منطقه
اما پس از آشنایی با شرایط تحصیل و کمبود امکانات در این استان باید با ظرفیتهای اقتصادی آن آشنا شد. ایجاد منطقه آزاد چابهار امیدواری را در ساکنان این استان برای رشد فعالیتهای اقتصادی افزایش داده است و مصوبات دولت برای معافیتهای مالیاتی و ایجاد واحدهای صنعتی به جهت نزدیکی به دریا و کاهش هزینه حملونقل جهت صادرات میتواند شرایط را روز به روز بهبود بخشد؛ البته سرعت اجرای مصوبات دولت بسیار ضعیف است و کوتاهی در این زمینه با توجه به سرمایهگذاریهای عظیم چین در بندرگوادر و معافیت مالیاتی چهل ساله در آن و همچنین طرح اتصال راه آهن چین به آن بندر میتواند نه تنها فرصت توسعه را از چابهار بگیرد بلکه باعث حضور رقبای پرتوان چینی در هفتاد و دو کیلومتری مرز ایران گردد.
بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور است که با آبهای آزاد جهان از طریق اقیانوس هند نزدیکترین فاصله را دارد. وجود آبهای عمیق و بریدگیهای طبیعی خلیج چابهار فضای مناسب را برای اسکلهسازی با عمق زیاد و مختصات لنگرگاهی مطلوب برای پهلوگیری کشتیهای بزرگ اقیانوسپیما فراهم آورده است.
وجود نه گمرک شامل گمرک زاهدان، ایرانشهر، سراوان، زابل، میلک، میرجاوه، چابهار، گمرک منطقه آزاد چابهار و پیشین کار خدماترسانی به امر تجارت و ترانزیت کالاها و محصولات را تسهیل کرده است. همچنین بازارچههای مرزی میلک، گمشاد، میرجاوه، کوهک، جالق، پیشین و ریمدان دارای مصوبه هیئت دولت و یا شورای عالی امنیت ملی شرایط مناسبی را برای تجارت محصولات مختلف فراهم کردهاند.
توسعه راهآهن ریلی کشور و اتصال راهآهن این استان به استانهای دیگر باید با سرعت بیشتری پیگیری شود تا قابلیتهای بهرهبرداری از امکانات تجاری این بندر افزایش یابد. این بندر در صورت توسعه امکانات و تجهیزات میتواند مورد استفاده کشورهای افغانستان و پاکستان و بندر اصلی مسیر ترانزیت برای کشورهای CIS و جاده ابریشم نیز قرار بگیرد و فرصتهای درآمدزایی آن روز به روز افزایش یابد.
سیستان و بلوچستان قطب جدید صنعت و معدن
این استان پهناور ظرفیتهای فراوانی در زمینه منابع معدنی و صنعتی دارد و علاوه بر آن با عبور خط لوله گاز صلح میتواند به قطب جدید صنایع شیمیایی و پتروشیمی در کشور تبدیل شود. وجود 28 شهرک و ناحیه صنعتی با مساحتی حدود چهار هزار و 362 هکتار از ظرفیتهای این استان به شمار میرود بهطوری که این شهرکهای صنعتی با دارا بودن زیرساختهای مورد نیاز (آب، برق، تلفن) و شرایط آسان در واگذاری زمین و معافیتهای مالیاتی 13-10 ساله فرصت مناسبی را برای سرمایهگذاری در استان فراهم آوردهاند.
سیستان و بلوچستان از منظر ساختار زمینشناسی خاستگاه مناسبی برای انواع مواد معدنی است به طوری که تنوع کانیهای معدنی شناسایی شده در آن از استعداد بالقوه در این بخش خبر میدهد. از جمله ظرفیتها و ذخایر معدنی کشف شده در این خطه از کشور به تفکیک مواد معدنی و بر اساس گواهیهای کشف شده شامل مس، آنتیموان، تیتانیوم، سنگآهن و آهن پلاسری، سرب، روی، طلا، منگنز، کرومیت، قلع، تنگستن و کانسارهای غیرفلزی نظیر تالک، منیزیت، گلسفید، فلدسپات، کائولن، سیلیس و سنگهای ساختمانی بهویژه گرانیت بستری مناسب برای سرمایهگذاری بخش خصوصی ایجاد کرده است.
مزیتهای انحصاری گردشگری و کشاورزی در سیستان
زیباییها و مناطق بکر گردشگری در استان سیستان و بلوچستان بهتازگی در حال کشف و سرمایهگذاری است. وجود کویر و دریا در کنار هم موقعیتی استثنایی را برای جذب گردشگر فراهم میکند و نباید از این فرصتهای طبیعی گردشگری غافل ماند. وجود سه اثر جهانی شهر سوخته، کویر لوت و سفال گلپورگان و آثار متعدد باستانی، تاریخی و فرهنگی از دیگر قابلیتهای سیستان و بلوچستان برای سرمایهگذاری در زمینه گردشگری است.
کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز همانند سایر استانهای ایران از نبود صنعت بستهبندی بهشدت رنج میبرد و راهاندازی صنایع بستهبندی میتواند بسترساز صادرات محصولات متنوع کشاورزی این استان شود. شرایط آب و هوایی مناسب، توانمندی فراوانی را برای سیستان و بلوچستان در زمینه کشت میوههای گرمسیری از جمله خرما، موز، گوواوا، چیکو و انبه و باغات متعدد مرکبات و پسته فراهم کرده است و ایجاد صنایع تبدیلی، فرآوری و بستهبندی در رشد صادرات محصولات کشاورزی این منطقه نقش بسزایی خواهد داشت.
همچنین برخورداری از 40 درصد ظرفیت صید کشور، وجود بیش از 42 هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در مناطق گواتر و رودیک، بیش از 120 واحد صنعتی فرآوری آبزیان، بیش از 2 هزار و 500 شناور صیادی و ظرفیت پرورش ماهی در قفس، ماهیان زینتی، خیار دریایی، جلبک، لابستر و غیره نشان از استعداد بالقوه سیستان و بلوچستان در زمینه شیلات و آبزیپروری است.
در کنار تمام این مزیتها وجود پنج فرودگاه فعال شامل فرودگاه بینالمللی زاهدان، فرودگاههای زابل، ایرانشهر، کنارک و سراوان در سطح استان و فعالیت شرکت هواپیمایی بومی تفتان ایر از مزیتهای قابل توجه این استان برای حمل و نقل هوایی به شمار میرود که میتواند برای گردشگران و سرمایهگذاران سهولت رفت و آمد را فراهم آورد.
همانطور که مشاهده میشود این استان بدون نیاز به نفت میتواند یک منطقه ثروتمند و دارای امنیت و ثبات باشد و ضمن بهبود کیفیت زندگی و فرهنگ عموم مردم بستر ثروت آفرینی برای کشور را ایجاد کند. این استان با وجود همه ذهنیتهای منفی امنیتی یک منطقه بکر و دارای مزیت برای سرمایهگذاری است. این ویژگیها به ما نشان میدهد که امنیت در سیستان و بلوچستان از جاده اقتصاد گذر میکند و توسعه فعالیتهای آموزشی و اقتصادی در آن میتواند میزان ثبات و امنیت را نیز افزایش دهد.