صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

گفتگو با یکی از جوانان قمه زن

از 16 سالگی قمه می زنم

اینها قمه‌زنی می‌کنند؛ سنتی که البته چندان مرسوم نبوده و بزرگان شیعه نیز آن را رد کرده‌اند و حتی از سوی آنها ممنوع اعلام شده است.
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، درست در فرق سرشان به اندازه چند انگشت کچل شده‌اند. سنی ندارند یکی 28، یکی 20 و یکی 30 سالش است. ابتدا انکار می‌کنند که قمه می‌زنند، اما بعد از مکث واقعیت را می‌گویند. چندین سال است که جزو هیات عزاداران امام حسین هستند. کارخانه‌دارند و جزو افراد مرفه جامعه و به صورت خانوادگی پا در این راه گذاشته‌اند. هفته‌ها و ماه‌ها به مناسبت‌های مختلف در مراسم عزاداری ائمه شرکت می‌کنند. ظاهرشان به قول امروزی‌ها طبق مد روز است و به مذهبی‌ها نمی‌خورد. ته‌ریشی گذاشته‌اند و با لحنی جدی، مغرورانه و غیرتی حرف می‌زنند. بیشتر از همه ارادت خاصی به دو بانوی دمشق حضرت رقیه و‌ ام کلثوم دارند.
اینها قمه‌زنی می‌کنند؛ سنتی که البته چندان مرسوم نبوده و بزرگان شیعه نیز آن را رد کرده‌اند و حتی از سوی آنها ممنوع اعلام شده است. حتی از نظر بهداشتی نیز این موضوع مورد تایید پزشکان نبوده است. کما اینکه مراجع شیعه در روایت‌ها و احادیث مختلفی این کار را نهی می‌کنند.
در یک نقطه از شهر تهران هیات عزاداران حسینی که عمدتا هم جزو خانواده‌های مرفه و بالاشهری‌ها هستند، رسم دارند در عزاداری امام حسین قمه بزنند، یک ماه در کربلا بمانند و به عشق امام حسین (ع) هر کاری بکنند.
برای این عزاداران حسینی که البته طبق رویه چند مرجع خاص و به دنبال پیروی از احادیث چند کتاب مذهبی این مسیر را برگزیده‌اند یک چیز مهم است و آن نیز امام است.
مقید نیستم، عاشق حسینم
یکی از این جوانان قمه‌زن که البته نمی‌خواهد اسمی از او برده شود، پسری 28 ساله است. پدرش کارخانه‌دار است و تیپ و ظاهری طبق مد روز دارد، اما شدیدا مذهبی است و نسبت به امام حسین عرق خاصی دارد.
- از کی قمه می‌زنید؟
- از 16 سالگی، از وقتی با هیات عزاداران حسینی آشنا شدم. نمی‌خواهم کسی از این موضوع چیزی بداند.
- نسبت به بقیه عبادات دینی نیز همین عرق را دارید؟ به ظاهرتان نمی‌خورد متعهد باشید؟
- عشق به امام حسین جای خود دارد. این بحث‌ها با هم قابل قیاس نیست. ممکن است یکی نماز نخواند یا نتواند یک‌سری عبادات را انجام دهد، اما عزاداری که می‌تواند. مقید نیستم، اما عاشق امام حسینم.
- من فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد تاریخ اسلام هستم. به نظر من طبق آنچه از قول ائمه روایت شده است، قمه‌زنی نه تنها اجرتی ندارد، بلکه گناه هم هست. دلیلی برای این حرف من دارید؟
- شما طبق آنچه از کتاب‌های دانشگاهی و از قول اساتید دانشگاهی که البته شاید مراجع ما آن را قبول نداشته باشند، حرف می‌زنید و ما نیز طبق مراجع و به قول اساتید و بزرگان خودمان. در دانشگاه به شما آموخته‌اند امام یک انسان بزرگ است. شما هم می‌توانید مثل او باشید، اما از نظر ما امام کسی است که برگزیده خداست و به همین دلیل قابل قیاس با هیچ بشری نیست. تو به عنوان یک انسان عادی تنها می‌توانی پیرو امامت باشی، اما هرگز نمی‌توانی در صورت انجام هر اعمالی خود را در جایگاه امام ببینی. وقتی می‌گوییم امامی به شهادت می‌رسد ما نمی‌توانیم خود را به درجه انسانی او نزدیک کنیم. ما تنها با قمه‌زنی و گریه و عزاداری ارادت خود را به امام حسین (ع) نشان می‌دهیم. کتاب‌های دانشگاهی تحریف شده است. می‌خواهی چند کتاب نشانت بدهم تا بدانی فرق آنچه ما آموخته‌ایم با آنچه شما می‌گویید در چیست؟
- از اینکه جای قمه روی سرتان باقی می‌ماند، احساس بدی ندارید؟
- صحبت‌های دیگران مهم نیست. صحبت از امام است و برای همه باید اینطور باشد. وقتی از امام حرف می‌زنیم، از انسان بزرگی حرف می‌زنیم؛ انسانی که با کسی قابل قیاس نبوده و نیست و در برابر او تنها باید مطیع بود نه اینکه سوال بپرسی یا تحلیل کنی. اینها گناهی بزرگ است. اینها کارهایی است که اخیرا به اسم منطق و عقل برخی باب کرده‌اند. عقل این نیست که هویت امام را زیر سوال ببری.
- می‌گویند قمه‌زنی احتمال انتقال هپاتیت را زیاد می‌کند. در این مورد چیزی شنیده‌اید؟
- نمی‌خواهم در این مورد حرفی بشنوم. صحبت‌های بی‌اساس است.
- امام حسین (ع) این کارها را - قمه‌زنی - از شماها می‌پذیرد؟
- احساس می‌کنم می‌پذیرد. بله، اگر عاشق او باشی حتما، چراکه نه. ما خودمان را نشان می‌دهیم تا نظر ایشان چه باشد.
- ممکن است به مرور زمان این کار باعث مرگ شود. ترس ندارد؟
- نه، از چیزی که در راه حسین (ع) باشد، نمی‌ترسم. حتی اگر سرم باشد.
قمه‌زنی نوعی خود نمایی است
امان‌ا... قرایی‌مقدم در این رابطه به «کسب‌وکار» می‌گوید: قمه‌زنی از مدت‌ها قبل از سوی رهبر معظم انقلاب منع شده بود و عمل نادرستی شمرده شد. از آنجایی که در بعضی از استان‌ها و در بین توده مردم این عمل وجود داشت مشکلاتی به بار آورد و باعث ترویج خرافه‌گرایی و حتی بدبینی به اصل دین و مذهب در بین جهانیان شد.
اگر به لحاظ جامعه‌شناسی به موضوع قمه‌زنی به‌ویژه در میان جوانان بپردازیم، به نظر می‌رسد این یک نوع خودنمایی و یک نوع خودزنی خودنمایی و شاید برای عده ای نوعی اعتراض باشد. این اعتراض گاهی خود را در قالب‌های منفی‌تر در قالب رگ‌زنی که اخیرا در میان دختران باب شده است، خود را نشان می‌دهد، پسران نیز گاهی به نشانه اعتراض به آداب مرسوم و پسندیده جامعه روی می‌آورند، اما در شکل افراطی برای اینکه از بقیه متمایز باشند. اینها معمولا به خاطر خلأ عاطفی و کمبودهایی که داشته‌اند و به دلیل اعتراضی که به وضعیت موجود اجتماع خویش دارند از راه قمه‌زنی وارد می‌شوند یا گاهی هم دیده شده برخی از این افراد معترض به شکل خالکوبی احساسات‌شان را بروز می‌دهند.  وی ادامه می‌دهد: عشق به عزاداری برای امامان خوب است، اما باید دید این علاقه تا کجا پیش می‌رود. بهتر است الگوهای دینی ما در پاسخگویی به دغدغه‌های جوانان جدیت بیشتری داشته باشند تا بتوانند حداقل برای کسانی که روحیات مذهبی دارند مسیری دور از افراط و مستعد با روحیات آنها فراهم سازند.
طبق آنچه در قوانین فقهی آمده است، قمه‌زنی نه تنها تایید نشده ، بلکه برای کسانی که به این کار مبادرت می‌ورزند مجازات‌هایی هم در نظر گرفته شده است. معمولا مرتکبان این امر طبق قانون به مجازات حبس و شلاق محکوم می‌شوند.