رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور یکی از مهمترین اقدامات انجامشده برای مبارزه با فرار مالیاتی را «رصد و بررسی تراکنشهای سنگین و مشکوک بانکی» اعلام کرد که سبب شده سال گذشته در مجموع 5 هزار میلیارد تومان درآمد به خزانه کشور واریز شود.
گروه تجارت و توزیع
بر این اساس حدود 3 هزار شرکت صوری شناسایی شده و از آنها مالیات دریافت شده است. با این وجود به اعتقاد برخی از کارشناسان در دریافت مالیات از شرکتهای تولیدی و صنعتی به برخی از مسائل از جمله اینکه شرکت مشغول چه نوع فعالیتی است و بازدهی و بهرهوری آن در چه سطحی قرار گرفته است، توجه نمیشود.به گزارش کسب و کار نیوز ضمن آنکه شاید بهتر بود دریافت مالیات براساس نوع فعالیت، سودآوری و اشتغالزایی آن شرکت مورد محاسبه قرار بگیرد.
«سید کامل تقوینژاد» در اجلاس سراسری مدیران مالیاتی کشور با تشریح اقدامات انجامشده این سازمان برای مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید، افزود: اجرای طرح جامع مالیاتی، ایجاد پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی، ایجاد دفتر مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی و رصد فعالیتهای شرکتهای صوری (کاغذی)، از دیگر اقدامات مهم این سازمان برای کاهش فرار مالیاتی بوده است.
به گفته وی، مجموعه این اقدامات در شناسایی فرارهای مالیاتی، به واریز 5 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی به خزانه کشور در سال گذشته منجر شد.
وی ادامه داد: در حوزه مالیات بر ارزش افزوده که مالیاتی غیرمستقیم برپایه مصرف و عرضه کالا و خدمات است، سال گذشته مبلغی در حدود 35 هزار میلیارد تومان به همراه 16 هزار میلیارد تومان عوارض ارزش افزوده (در مجموع 51 هزار میلیارد تومان) وصول شده که نیمی از درآمدهای نظام مالیاتی در بودجه کشور در سال 95 است. وی، مودیمداری و اعتمادآفرینی در جامعه، برقراری عدالت مالیاتی و رفع تبعیضهای مالیاتی و همچنین مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید را از مهمترین رویکردهای سازمان در سالهای اخیر برشمرد و گفت: در این زمینه، اقدامات و برنامههای دیگری همچون افزایش تعامل و تسهیل خدمترسانی به مودیان، ارتقای سلامت نظام اداری و برخورد قاطعانه و جدی با فساد اداری و ایجاد فرهنگ برخورد مناسب کارکنان مالیاتی با مودیان نیز در دستور کار سازمان قرار دارد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به افزایش سهم مالیات در بودجه در سالیان اخیر افزود: با تحقق 97 درصدی درآمدهای مالیاتی کشور در سال گذشته، با رضایتمندی مودیان و به دلیل شناسایی مودیان جدید و مبارزه با فرار مالیاتی، در عمل سازمان امور مالیاتی کشور توانست کارنامه موفقی از خود در زمینه عمل و اقدام در راستای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی را به ثبت برساند.
وی افزود: فقط با بررسی 77 پرونده مالیاتی در 6 ماهه دوم سال گذشته، سازمان امور مالیاتی کشور 990 میلیارد تومان درآمد مالیاتی تعیین و وصول کرد.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور همچنین از شناسایی حدود 3 هزار شرکت صوری خبر داد و گفت: با ایجاد پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی و تقویت و افزایش سیستمهای مکانیزه شناسایی مودیان، روند مبارزه با فرار مالیاتی سرعت یافته، به گونهای که سال گذشته با تکیه بر اطلاعات این پایگاه، نزدیک به 300 هزار مودی مالیاتی جدید شناسایی و مالیات حقه از آنان اخذ شد.
تقوینژاد همچنین درباره اقدامات این سازمان درباره اعتمادآفرینی در جامعه و مودیمداری گفت: در سال گذشته برای نخستینبار توانستیم با اصناف برای تعیین مالیات عملکرد سال 1394 معادل مالیات قطعی شده عملکرد سال 1393 توافق کنیم و این از مهمترین اقدامات انجامشده است که براساس آن و طبق خوداظهاری مودیان مالیاتی، بدون دخالت ماموران مالیاتی، برگ قطعی مالیات صادر و ابلاغ شد.
رئیس سازمان امور مالیاتی، توسعه خوداظهاری مالیاتی، برنامهریزی برای حذف شیوه علیالراس از نظام مالیاتی و جلوگیری از اعمال سلیقه ماموران مالیاتی، سادهسازی قانون مالیاتهای مستقیم و شفافسازی آن، تعدیل و کاهش نرخهای مالیاتی، بخشودگی جرایم قابل بخشش مالیاتی و تسهیل خدماترسانی به مودیان از طریق برقراری نظام مالیات الکترونیک را از دیگر اقدامات انجامشده در راستای اعتمادآفرینی در جامعه برشمرد.
وی با اعلام درج صددرصد اطلاعات مودیان مالیاتی در پایگاه اطلاعات مودیان، اظهار کرد: اجرای طرح جامع مالیاتی منجر به اتصال و بهرهگیری از شبکههای ملی و دستگاهی شده است.
وی همچنین از همکاری سازمان بازرسی و دیوان محاسبات کشور و سایر مراجع اطلاعاتی، نظارتی و انتظامی با سازمان امور مالیاتی کشور برای شناسایی موارد مشکوک به فرار مالیاتی و پولشویی و انعقاد تفاهمنامه درباره تبادل اطلاعات و همافزایی در شناسایی جرم خبر داد.
وی افزود: دریافت فهرست 254 شخص حقیقی و حقوقی خریدار و فروشنده عمده ارز از بانک مرکزی و پیگیری جهت اخذ مشخصات هویتی برای انجام اقدامات لازم باهدف شناسایی و مطالبه حقوق حقه دولت، یکی از دستاوردهای این همکاری بوده است.
تقوینژاد از ایجاد اداره مالیات الکترونیک (E-tax) در ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور خبر داد و گفت: در سالهای اخیر اقدامات موثری در راستای مکانیزه کردن فرایندهای مالیاتی، تسهیل امور و کاهش مراجعات مودیان، تسهیل در پرداخت مالیات و همچنین کاهش ارتباط مستقیم مودیان و ماموران مالیاتی به اجرا درآمده و فرایندهایی همچون ثبتنام شماره اقتصادی، ارائه اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی، اجاره املاک و مالیات بر ارزش افزوده، همچنین پرداخت انواع مالیاتها، عملیات مالیات مشاغل خودرو و نقل و انتقال املاک و نیز ارسال اطلاعات صورت معاملات فصلی موضوع ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم به صورت الکترونیکی انجام میگیرد.
وی در بخشی از گزارش خود به موضوع ارتقای سلامت نظام اداری پرداخت و گفت: اکنون برخورد قاطع، جدی و بیرحمانه با فساد در دستور کار سازمان قرار دارد و با ایجاد واحد بازرسی مالیاتی در این سازمان، همچنین تشکیل کمیته تخصصی سلامت اداری و صیانت از حقوق مردم و انتصاب بازرسان مالیاتی، مبارزه با مصادیق فساد مالیاتی در سازمان تسریع پیدا کرده است.
وی یادآورشد: از دیگر اقدامات سازمان برای حمایت از تولید، تقسیط پلکانی بدهی مالیاتی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط برای بهرهمندی از تسهیلات بانکی بوده، به گونهای در سال 1395 بدهی مالیاتی تعداد 7500 مودی به صورت پلکانی تقسیط شد.
سید ضیاءالدین خرمشاهی، استاد دانشگاه:
شرط تمکین از قانون مالیاتدهی
گسترش فرهنگ پرداخت مالیات و تمکین از قانون مالیاتدهی به عنوان یکی از شاخصهای شهروندی، مستلزم ایجاد فضای امن فکری و اعتمادبخشی به فعالان اقتصادی برای عدالت مالیاتی، پرهیز از تبعیضات ناروا و مالیاتگیری از همه با این توضیح که چنانچه حس فراگیر بودن نظام مالیاتی بدون تبعیض به وجود نیاید، همواره مواجه با پدیده فرار مالیاتی یا دور زدن سازمان حتی به بهای گرفتار کردن دیگران است. آنچه بیشترین اهمیت را دارد، توجه به این نکته است که حتی قائلان به پرداخت مالیات نیز زمانی که مواجه با ناعدالتی در وصول یا نحوه وصول شوند، انگیزه خود را برای عمل به وظیفه قانونی و شهروندی از دست میدهند. بر این اساس باور من این است که سازمان امور مالیاتی باید تمام مشاغل و راههای درآمدزا را مد نظر بگیرد و هیچ شخص حقیقی یا حقوقی از پرداخت مالیات معاف نباشد و چنانچه دولت بنای بر پرداخت سوبسید یا کمک کردن به مجموعهای را دارد، میتواند این مساعدت را از طریق دیگری جبران کند. به نظر میرسد معاف کردن سود ناشی از سپرده در بانکها و موسسات مالی و اعتباری از پرداخت مالیات یا معاف بودن برخی از شرکتها و موسسات متعلق به مراکز خاص موجب حس بدبینی و قرار دادن افراد در معرض قیاس خود با دیگران میشود. شایسته است تمام معافیتهای قانونی حذف شود و دولت کمک به افراد و اشخاص مورد نظر را به طریق دیگری به ثمر بنشاند. در آن صورت ما با از دست دادن انگیزه پرداخت مواجه نمیشویم و حس بدبینی به سازمان امور مالیاتی تا حد زیادی از بین میرود و مودیان به فکر دور زدن قانون ثبت شرکتهای بینام و نشان و استفاده از اشخاص دیگری نمیافتند.