سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر و بالادستی است که هم به لحاظ اشتغالزایی و تولید محصولات پتروشیمی و هم به دلیل تامین مواد اولیه صنایع وابسته بدان یا به اصطلاح صنایع پایین‌دستی از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور برخوردار است.
شایلی قرایی
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر و بالادستی است که هم به لحاظ اشتغالزایی و تولید محصولات پتروشیمی و هم به دلیل تامین مواد اولیه صنایع وابسته بدان یا به اصطلاح صنایع پایین‌دستی از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور برخوردار است. کشورهای پیشرو در عرصه تولیدات مواد پتروشیمی و شیمیایی باارزش نظیر آلمان با وجود دوری از مواد اولیه ارزان توانسته‌اند با توسعه نظام‌مند صنایع پایین‌دستی پتروشیمی در قالب پارک‌های صنعتی پتروشیمی و شیمیایی و ایجاد بنگاه‌های کوچک و متوسط پتروشیمی دانش‌بنیان، زمینه تولید محصولات باارزش، نوآوری و تولید محصولات جدید، کارآفرینی و ایجاد شغل‌های پایدار، مدیریت و کاهش هزینه تولید و در نهایت کسب حداکثر ارزش افزوده از مواد خام پتروشیمی را فراهم کنند و از این رهگذر به یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان مواد پلیمری و پتروشیمی جهان تبدیل شوند، اما در ایران با اینکه صنعت پتروشیمی یکی از صنایع پیشرو است، نتوانسته در خدمت به صنایع پایین‌دستی در تامین مواد اولیه تاثیرگذار باشد و به دلایل مختلف باعث گرانی تولیدات در صنایع پایین‌دستی شده است.
به گزارش کسب و کار نیوز، یک فعال بازار در این باره می‌گوید: مشکلات اقتصادی کشور زمانی مرتفع خواهد شد که دولت به تولیدکنندگان کشور اعتماد داشته باشد و فضای کار و سرمایه و مواد اولیه در اختیار واحدهای تولیدی بگذارد.
رضا احتشامی افزود: دغدغه صنف پلاستیک این است که مسئولان ذی‌ربط، مواد اولیه پتروشیمی را با مبلغ ارزان‌تر از نرخ بورس به ترکیه، پاکستان، چین، ژاپن و سوریه صادر می‌کنند، اما قیمت آن برای تولیدکنندگان داخلی بالاتر است؛ حال وقتی موادی را ۵۰۰ تومان زیر قیمت بازار به رقبای تولید کشور می‌فروشند، چطور می‌توانیم در این زمینه رقابت کنیم؛ کارگر استخدام کنیم و ادامه کار بدهیم؟ وی ادامه داد: با ادامه این روند تولیدکنندگان ایرانی نمی‌توانند کار کنند؛ چه رسد به اینکه بخواهند صادرات داشته باشند. دولت به جای خام‌فروشی مواد اولیه آن هم زیر قیمت بورس ایران به تولیدکنندگان دیگر کشورها، همان مواد اولیه را به تولیدکننده ایرانی بدهد و محصول تولیدی را با افتخار صادر کند.
احتشامی ضمن انتقاد از خام‌فروشی، با بیان اینکه تولیدکنندگان ایرانی در دانشگاهی به نام بازار کسب تجربه کرده‌اند، افزود: قبلا به ۴۸ کشور صادرات داشتیم، اما در حال حاضر حتی بازار عراق و افغانستان را هم از دست داده‌ایم. وی تصریح کرد: توانایی تولیدکنندگان داخلی افزایش یافته و اکنون صاحب اندیشه‌های برتر در زمینه تولید هستیم و موادی را در عرصه پلاستیک ترکیب می‌کنیم و می‌سازیم که کیفیت کالای تولید داخلی بالاتر از نمونه مشابه خارجی آن است. وی همچنین بر لزوم مردمی کردن اقتصاد کشور تاکید کرد و گفت: از دولت انتظار می‌رود که اقتصاد را برون‌سپاری کند. امیدواریم که مجلس و دولت صدای دردمند تولیدکاران ایرانی را بشنوند و مراجع تقلید هم به کمک اقتصاد بیایند و واردات کالاهایی که نمونه آن در داخل تولید می‌شود را جایز ندانند و آن را تحریم کنند. دولت زمانی می‌تواند واردات داشته باشد که کیفیت کالای تولیدی داخل پایین‌تر از نمونه خارجی آن باشد؛ در صورتی که اکنون در صنعت پلاستیک و نایلون برعکس آن را شاهدیم و با این وجود باز هم شاهد ورود کالای بی‌کیفیت چینی در این صنعت هستیم.
مالیات‌های سنگین فشار را بر تولیدکنندگانی که درآمد نداشته‌اند، افزایش داده است، در حالی که دولت باید به دنبال کسانی که فرار مالیاتی دارند، باشد و نباید همیشه به کسانی که مانند اصناف در دسترس هستند و فعالیت شفاف دارند، فشار وارد کند.
بی‌مهری‌های صنایع بالادستی به تولیدکنندگان و کارخانجات تولید داخل
اصلان موحدی، کارشناس صنایع
در سال‌های اخیر که رکود و بی‌رونقی بر بازار حاکم شده است، برخی دلایل دیگر نیز بر مشکلات اصناف و بازاریان دامن می‌زنند. افزایش هزینه‌ها، مالیات‌های کارگری، مالیات‌های حقوق، ارزش افزوده و... در کنار بی‌مهری‌های صنایع بالادستی عرصه را برای تولیدکنندگان و کارخانجات تولید داخل تنگ‌تر کرده است.
در صنعت نایلون و پلاستیک که تامین مواد اولیه‌شان توسط پتروشیمی‌ها صورت می‌گیرد، متاسفانه شاهد گران‌فروشی هستیم. پتروشیمی‌ها مواد را به نرخ جهانی عرضه می‌کنند و حتی موادهای تولید داخلی از خارجی‌ها گران‌تر است. به‌طور قطع خام‌فروشی که دیگر برای همه واژه‌ای آشناست نیز به این صنف صدمات زیادی وارد کرده است. خام‌فروشی محصولات پتروشیمی ظلم به جوانان بیکار است. این اعتقاد وجود دارد که پتروشیمی‌ها مواد خام را نباید به چین صادر کنند، بلکه باید اجازه دهند در ایران کارگران کار کنند تا صادرات داشته باشیم.
تا دو سال دیگر به واردکننده محصولات نهایی از افغانستان تبدیل می‌شویم
رحیم مقیمی‌اصل، رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان پلاستیک و نایلون
امروز شاهدیم صنایع پتروشیمی ما مواد اولیه را ارزان‌تر به افغانستان می‌فروشند و در صورت تداوم این رویه و رفع نشدن مشکلات، شاید تا دو سال دیگر به واردکننده محصولات نهایی از افغانستان مبدل شویم. این در حالیست که پتروشیمی‌ها خوراک خود را به صورت شش ماهه از وزارت نفت خریداری می‌کنند، اما هنگام فروش به صنایع پایین‌دستی و تولیدکنندگان آن را به صورت نقدی یا نهایتا یک ماه حساب می‌کنند.
از سوی دیگر ضرورت دارد اشاره شود که همین حرکت باعث گرانی نایلون و پلاستیک و مصنوعات آن شده است. بنابراین مهم‌ترین عامل این گرانی پتروشیمی‌ها هستند، به‌طوری که هر زمان که دل‌شان بخواهد، قیمت‌ها را بالا می‌برند و هیچ نهاد نظارتی هم وجود ندارد که از آنها علت این امر را جویا شود. از این مساله بدتر، صنایع پتروشیمی مواد اولیه را با قیمتی به مراتب ارزان‌تر در اختیار متقاضیان خارجی قرار می‌دهند و این اختلاف قیمت گاهی اوقات به 3 تا 4 هزار ریال در هر کیلوگرم نیز می‌رسد، علاوه بر آن در تناژ بالا نیز به ازای هر کیلوگرم خرید از سوی خارجی‌ها به میزان هزار ریال در هر کیلو تخفیف به آنها اعطا می‌شود. این افزایش قیمت تبدیل به یک روال هر ساله شده است و باید در ایام مناسبتی یا فصلی انتظار افزایش قیمت را داشته باشیم، به‌طور مثال در حال حاضر که فصل بارندگی و محرم و صفر است، شاهد افزایش قیمت مواد هستیم.
این صنف و اجناسی که به فروش می‌رسانند، جزو وسایل مادر است و بر قیمت تمام‌شده تمام اجناس تاثیر می‌گذارد، به‌طور مثال با توجه به شروع فصل سرما و باران اکنون نایلون‌های کشاورزی بازار خوبی دارند و کشاورزان برای تولید صیفی‌جات و میوه‌های گلخانه‌ای مصرف زیادی از این جنس دارند و پتروشیمی‌ها نیز با علم به همین افزایش تقاضا قیمت خود را گران کرده‌اند که در نهایت کشاورز نیز این افزایش قیمت را در فروش محصول خود اعمال می‌کند و در این بین این مصرف‌کننده است که بیشترین ضرر را می‌بیند.
از طرف دیگر تمام کالاها در پلاستیک و نایلون به فروش می‌رسند و با افزایش قیمت که این روزها شاهد هستیم، باید انتظار افزایش قیمت سایر اقلام را نیز داشته باشیم؛ موضوعی که ما قبلا هم هشدار داده بودیم، اما متاسفانه به آن توجهی نشد.
مسائل و مشکلات این صنف به همین جا ختم نمی‌شود. امروز شاهدیم مواد اولیه به صنایع فعال در این عرصه در خارج تهران یا مناطق محروم بدون در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی اعطا می‌شود، در حالی که بسیاری از این کارخانه‌ها اصلا فعال نیستند یا فقط مجوز کار دریافت کرده و تولیدی ندارند. این سودجویان با استفاده از امتیاز خود، سهمیه مواد اولیه دریافتی خود را به دلالان می‌دهند و بدین ترتیب اختلاف قیمتی 4 تا 5 هزار ریالی در هر کیلو ایجاد می‌شود و مساله دو نرخی شدن مواد اولیه پیش می‌آید.
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر و بالادستی است که هم به لحاظ اشتغالزایی و تولید محصولات پتروشیمی و هم به دلیل تامین مواد اولیه صنایع وابسته بدان یا به اصطلاح صنایع پایین‌دستی از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور برخوردار است. کشورهای پیشرو در عرصه تولیدات مواد پتروشیمی و شیمیایی باارزش نظیر آلمان با وجود دوری از مواد اولیه ارزان توانسته‌اند با توسعه نظام‌مند صنایع پایین‌دستی پتروشیمی در قالب پارک‌های صنعتی پتروشیمی و شیمیایی و ایجاد بنگاه‌های کوچک و متوسط پتروشیمی دانش‌بنیان، زمینه تولید محصولات باارزش، نوآوری و تولید محصولات جدید، کارآفرینی و ایجاد شغل‌های پایدار، مدیریت و کاهش هزینه تولید و در نهایت کسب حداکثر ارزش افزوده از مواد خام پتروشیمی را فراهم کنند و از این رهگذر به یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان مواد پلیمری و پتروشیمی جهان تبدیل شوند، اما در ایران با اینکه صنعت پتروشیمی یکی از صنایع پیشرو است، نتوانسته در خدمت به صنایع پایین‌دستی در تامین مواد اولیه تاثیرگذار باشد و به دلایل مختلف باعث گرانی تولیدات در صنایع پایین‌دستی شده است.
به گزارش کسب و کار نیوز، یک فعال بازار در این باره می‌گوید: مشکلات اقتصادی کشور زمانی مرتفع خواهد شد که دولت به تولیدکنندگان کشور اعتماد داشته باشد و فضای کار و سرمایه و مواد اولیه در اختیار واحدهای تولیدی بگذارد.
رضا احتشامی افزود: دغدغه صنف پلاستیک این است که مسئولان ذی‌ربط، مواد اولیه پتروشیمی را با مبلغ ارزان‌تر از نرخ بورس به ترکیه، پاکستان، چین، ژاپن و سوریه صادر می‌کنند، اما قیمت آن برای تولیدکنندگان داخلی بالاتر است؛ حال وقتی موادی را ۵۰۰ تومان زیر قیمت بازار به رقبای تولید کشور می‌فروشند، چطور می‌توانیم در این زمینه رقابت کنیم؛ کارگر استخدام کنیم و ادامه کار بدهیم؟ وی ادامه داد: با ادامه این روند تولیدکنندگان ایرانی نمی‌توانند کار کنند؛ چه رسد به اینکه بخواهند صادرات داشته باشند. دولت به جای خام‌فروشی مواد اولیه آن هم زیر قیمت بورس ایران به تولیدکنندگان دیگر کشورها، همان مواد اولیه را به تولیدکننده ایرانی بدهد و محصول تولیدی را با افتخار صادر کند.
احتشامی ضمن انتقاد از خام‌فروشی، با بیان اینکه تولیدکنندگان ایرانی در دانشگاهی به نام بازار کسب تجربه کرده‌اند، افزود: قبلا به ۴۸ کشور صادرات داشتیم، اما در حال حاضر حتی بازار عراق و افغانستان را هم از دست داده‌ایم. وی تصریح کرد: توانایی تولیدکنندگان داخلی افزایش یافته و اکنون صاحب اندیشه‌های برتر در زمینه تولید هستیم و موادی را در عرصه پلاستیک ترکیب می‌کنیم و می‌سازیم که کیفیت کالای تولید داخلی بالاتر از نمونه مشابه خارجی آن است. وی همچنین بر لزوم مردمی کردن اقتصاد کشور تاکید کرد و گفت: از دولت انتظار می‌رود که اقتصاد را برون‌سپاری کند. امیدواریم که مجلس و دولت صدای دردمند تولیدکاران ایرانی را بشنوند و مراجع تقلید هم به کمک اقتصاد بیایند و واردات کالاهایی که نمونه آن در داخل تولید می‌شود را جایز ندانند و آن را تحریم کنند. دولت زمانی می‌تواند واردات داشته باشد که کیفیت کالای تولیدی داخل پایین‌تر از نمونه خارجی آن باشد؛ در صورتی که اکنون در صنعت پلاستیک و نایلون برعکس آن را شاهدیم و با این وجود باز هم شاهد ورود کالای بی‌کیفیت چینی در این صنعت هستیم.
مالیات‌های سنگین فشار را بر تولیدکنندگانی که درآمد نداشته‌اند، افزایش داده است، در حالی که دولت باید به دنبال کسانی که فرار مالیاتی دارند، باشد و نباید همیشه به کسانی که مانند اصناف در دسترس هستند و فعالیت شفاف دارند، فشار وارد کند.
بی‌مهری‌های صنایع بالادستی به تولیدکنندگان و کارخانجات تولید داخل
اصلان موحدی، کارشناس صنایع
در سال‌های اخیر که رکود و بی‌رونقی بر بازار حاکم شده است، برخی دلایل دیگر نیز بر مشکلات اصناف و بازاریان دامن می‌زنند. افزایش هزینه‌ها، مالیات‌های کارگری، مالیات‌های حقوق، ارزش افزوده و... در کنار بی‌مهری‌های صنایع بالادستی عرصه را برای تولیدکنندگان و کارخانجات تولید داخل تنگ‌تر کرده است.
در صنعت نایلون و پلاستیک که تامین مواد اولیه‌شان توسط پتروشیمی‌ها صورت می‌گیرد، متاسفانه شاهد گران‌فروشی هستیم. پتروشیمی‌ها مواد را به نرخ جهانی عرضه می‌کنند و حتی موادهای تولید داخلی از خارجی‌ها گران‌تر است. به‌طور قطع خام‌فروشی که دیگر برای همه واژه‌ای آشناست نیز به این صنف صدمات زیادی وارد کرده است. خام‌فروشی محصولات پتروشیمی ظلم به جوانان بیکار است. این اعتقاد وجود دارد که پتروشیمی‌ها مواد خام را نباید به چین صادر کنند، بلکه باید اجازه دهند در ایران کارگران کار کنند تا صادرات داشته باشیم.
تا دو سال دیگر به واردکننده محصولات نهایی از افغانستان تبدیل می‌شویم
رحیم مقیمی‌اصل، رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان پلاستیک و نایلون
امروز شاهدیم صنایع پتروشیمی ما مواد اولیه را ارزان‌تر به افغانستان می‌فروشند و در صورت تداوم این رویه و رفع نشدن مشکلات، شاید تا دو سال دیگر به واردکننده محصولات نهایی از افغانستان مبدل شویم. این در حالیست که پتروشیمی‌ها خوراک خود را به صورت شش ماهه از وزارت نفت خریداری می‌کنند، اما هنگام فروش به صنایع پایین‌دستی و تولیدکنندگان آن را به صورت نقدی یا نهایتا یک ماه حساب می‌کنند.
از سوی دیگر ضرورت دارد اشاره شود که همین حرکت باعث گرانی نایلون و پلاستیک و مصنوعات آن شده است. بنابراین مهم‌ترین عامل این گرانی پتروشیمی‌ها هستند، به‌طوری که هر زمان که دل‌شان بخواهد، قیمت‌ها را بالا می‌برند و هیچ نهاد نظارتی هم وجود ندارد که از آنها علت این امر را جویا شود. از این مساله بدتر، صنایع پتروشیمی مواد اولیه را با قیمتی به مراتب ارزان‌تر در اختیار متقاضیان خارجی قرار می‌دهند و این اختلاف قیمت گاهی اوقات به 3 تا 4 هزار ریال در هر کیلوگرم نیز می‌رسد، علاوه بر آن در تناژ بالا نیز به ازای هر کیلوگرم خرید از سوی خارجی‌ها به میزان هزار ریال در هر کیلو تخفیف به آنها اعطا می‌شود. این افزایش قیمت تبدیل به یک روال هر ساله شده است و باید در ایام مناسبتی یا فصلی انتظار افزایش قیمت را داشته باشیم، به‌طور مثال در حال حاضر که فصل بارندگی و محرم و صفر است، شاهد افزایش قیمت مواد هستیم.
این صنف و اجناسی که به فروش می‌رسانند، جزو وسایل مادر است و بر قیمت تمام‌شده تمام اجناس تاثیر می‌گذارد، به‌طور مثال با توجه به شروع فصل سرما و باران اکنون نایلون‌های کشاورزی بازار خوبی دارند و کشاورزان برای تولید صیفی‌جات و میوه‌های گلخانه‌ای مصرف زیادی از این جنس دارند و پتروشیمی‌ها نیز با علم به همین افزایش تقاضا قیمت خود را گران کرده‌اند که در نهایت کشاورز نیز این افزایش قیمت را در فروش محصول خود اعمال می‌کند و در این بین این مصرف‌کننده است که بیشترین ضرر را می‌بیند.
از طرف دیگر تمام کالاها در پلاستیک و نایلون به فروش می‌رسند و با افزایش قیمت که این روزها شاهد هستیم، باید انتظار افزایش قیمت سایر اقلام را نیز داشته باشیم؛ موضوعی که ما قبلا هم هشدار داده بودیم، اما متاسفانه به آن توجهی نشد.
مسائل و مشکلات این صنف به همین جا ختم نمی‌شود. امروز شاهدیم مواد اولیه به صنایع فعال در این عرصه در خارج تهران یا مناطق محروم بدون در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی اعطا می‌شود، در حالی که بسیاری از این کارخانه‌ها اصلا فعال نیستند یا فقط مجوز کار دریافت کرده و تولیدی ندارند. این سودجویان با استفاده از امتیاز خود، سهمیه مواد اولیه دریافتی خود را به دلالان می‌دهند و بدین ترتیب اختلاف قیمتی 4 تا 5 هزار ریالی در هر کیلو ایجاد می‌شود و مساله دو نرخی شدن مواد اولیه پیش می‌آید.
