جنگلخواری واژهای است که در کشورهایی که منابع طبیعی فراوان دارند، همواره به گوش میخورد که کشور ما نیز به لحاظ اینکه جنگلهای طبیعی بسیاری دارد، برخی افراد سودجو این واژه را عملی کردهاند و با سوءاستفاده از این منابع بدون تکرار پولهای کلانی به جیب میزنند.
شایلی قرایی
متاسفانه در این برهه زمانی به دلیل مشکلات اقتصادی بسیاری که در کشور وجود دارد، کمتر مسئولی به فکر حفاظت از این منابع بوده و فعالان غیر مجاز به بهرهبرداری از این منابع ادامه میدهند.
توقیف 150 اصله چوبآلات جنگلی قاچاق در آستارا
چندی پیش و در همین رابطه رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آستارا از کشف و ضبط 150 اصله چوبآلات جنگلی قاچاق و توقیف خودروی حامل آن در این شهرستان خبر داد.
سرخوش کرمزاده گفت: این چوبآلات از نوع درختان افرا، راش، توسکا و ممرز بود که توسط پاسگاه کنترل چوبآلات منابع طبیعی در محور مواصلاتی آستارا - اردبیل کشف و ضبط شد. وی ارزش اقتصادی چوبآلات را 60 میلیون ریال عنوان کرد و افزود: در این رابطه دو متخلف شناسایی شدند و پیگیری برای دستگیری آنها ادامه دارد. وسعت اراضی ملی آستارا 40 هزار هکتار است و 32 هزار هکتار آن را گونههای جنگلی بلوط، راش، توسکا، ممرز، نمدار، ملج، لیلکی، انجیلی، آزاد، افرا، گردو، شیردار، گیلاس وحشی، فندق، شمشاد جنگلی و وندر بر میگیرد.
لزوم تامین نیاز چوب کشور از مسیر واردات
سخنگوی سابق فراکسیون محیطزیست و توسعه پایدار مجلس بر ضرورت حفاظت از جنگلها و منابع طبیعی تاکید کرد و گفت: برای حفاظت از جنگلها، تامین نیاز چوب کشور از مسیر واردات ضروری است.
موید حسینیصدر درباره ضرورت واردات چوب به کشور، گفت: با توجه به اهداف برنامه ششم توسعه مبنی بر حفاظت از جنگلها، واردات چوب از ضروریاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نماینده سابق مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی با یادآوری وضعیت زیستمحیطی و آب و هوایی کشور، گفت: کشور ما به لحاظ بارشهای جوی در شرایط نامناسب قرار گرفته، ضمن اینکه از لحاظ منابع آبی نیز با کمبودهای جدی مواجه هستیم که مجموعه این مشکلات، به همراه تخریب گسترده جنگلها در سالهای اخیر، ضرورت حفاظت از جنگلها را افزایش میدهد.
وی با تاکید بر اینکه جنگلهای کشور بهشدت مورد تهدید قرار گرفته است، گفت: تهدیدات زیستمحیطی حفاظت از جنگلها را دشوار ساخته، در چنین شرایطی اگر برای تامین نیاز چوب کشور نیز دست به تخریب جنگلها زده شود، سرمایهای از دست خواهد رفت که بازسازی آن نیازمند زمانی طولانی است. بنابراین برای تامین نیازهای چوبی کشور لازم است سیاستگذاری جدیدی صورت گیرد.
حسینیصدر رفع مشکلات احتمالی صنوف تولیدکننده چوب کشور را نیز یادآور شد وگفت: برای رفع مشکلات این صنوف واردات چوب میتواند موثر واقع شود. در غیر این صورت دولت و سازمان حفاظتمحیطزیست باید حرفههای جایگزین را برای آنها در نظر گیرد.
این نماینده مردم در مجلس نهم با بیان اینکه استفاده بیش از حد از ظرفیت جنگلها، آنها را رو به نابودی کشانده است، گفت: زمان بسیاری لازم است تا آسیب واردشده به جنگلها جبران شود، اما در شرایط فعلی واردات چوب برای حل مشکل تولیدکنندگان کالاهای چوبی کشور و حفاظت از جنگلها میتواند موثر واقع شود؛ ازاینرو با جدیت باید دنبالشود.
جنگلهای بسیاری را از دست دادیم
اسماعیل الهیان، رئیس اتحادیه چوب، تخته و فیبر
در شرایط کنونی وضعیت بازار چوب کشور همانند سایر بازارها از حال و روز خوشی برخوردار نیست و بدون تعارف بیرونقی در این کسبوکار صدای صنف را درآورده است. ضرورت دارد اشاره شود که رونق بازار چوب و تخته مستلزم تحرک در بخش ساختوساز است و اگر چرخ صنعت ساختمان بچرخد، چرخ سایر صنایع و کسبوکارها نیز خواهد چرخید.
در حال حاضر بازار چوب از وضعیت سنتی به صنعتی تغییر جهت داده است و خوشبختانه امروز به همت تولیدکنندگان ایرانی محصولات مرغوب و باکیفیت در کشور تولید میشود که قابلیت صادراتی دارد. امروز و حتی در این شرایط ایران در تولید نئوپان خودکفا شده است و این محصول در بخشهای مختلف تولیدی مانند کمد و کابینت، درهای چوبی، میز و نیمکت، صندلی و مبلمان و... کاربرد دارد.
۵۰ درصد امدیاف مورد نیاز کشور در داخل تولید میشود و امید میرود با حمایتهای همهجانبه دولت و تلاش متخصصان و سرمایهگذاران در آینده نزدیک صددرصد این محصول به صورت داخلی تامین شود و دیگر نیازی به واردات نباشد.
در شرایط فعلی به جهت حفاظت از جنگلها واردات چوب و روکشهای مصنوعی به کشور انجام میشود. خوشبختانه اکنون چند سال است که با اقدامات سختگیرانه دولت، قطع درختان جنگلهای ایران برای تولید چوب متوقف شده است. در چند سال گذشته به دلیل بیاحتیاطی در قطع درختان، ما جنگلهای بسیاری را از دست دادیم و این بخشنامه دولت میتواند از ادامه تخریب جنگلها
جلوگیری کند.
بنابراین اکنون نیاز داخل کشور در زمینه چوب از طریق واردات تامین میشود. چوب مصرفی ما از چوب درختان راش در روسیه وارد میشود و همچنین روکشهای ما از کشور چین به ایران وارد میشود. بهطور کلی در زمینه چوب ما نیاز صددرصدی به واردات داریم و تمام چوب مصرفی کشور از طریق واردات تامین میشود. موضوع قاچاق را در این میان نمیتوان نادیده گرفت. هرچند که برای این کالا، قاچاق صرفه اقتصادی ندارد، اما برخی افراد شبانه در جنگلها اقدام به قطع درختان میکنند و با خارج کردن الوارها و چوبها از جنگلها آنها را به دست مصرفکننده میرسانند.
سایه جنگلخواری و قاچاق چوب بر جنگلها
عماد لطفی، کارشناس منابع طبیعی و محیطزیست
جنگلخواری و قاچاق چوب سالیان بسیاری است که به عنوان یک معضل زیستمحیطی بر نابودی جنگلها سایه انداخته است و کمتر کسی به آسیبهای آن توجه میکند.
جنگلهای ایران در نوع خود بیتکرار و غیر قابل قیاس با جنگلهای دیگر کشورهاست، اما متاسفانه در چند سال اخیر طعمه برخی افراد سودجو قرار گرفته است. خوشبختانه با تصویب طرح تنفس جنگل و افزایش نظارتها بر این منابع طبیعی تکرارنشدنی شاهد کاهش فعالیتها و بهرهبرداریهای غیر مجاز در این زمینه بودهایم، اما اگرچه با اجرای طرح تنفس جنگل، خروج درختان شکسته و قطعشده بر اثر بلایای طبیعی به سهولت امکانپذیر نیست، اما انباشت چوب در برخی مناطق، قاچاقچیان را به طمع خارج کردن و فروش آنها ترغیب کرده است.
در حال حاضر تامین چوب و کاغذ به دلیل آنکه به منابع طبیعی صدمه وارد میکند، باید از طریق واردات صورت گیرد. واردات از کشورهایی مانند روسیه و چین شاید بتواند جنگلهایمان را از نابودی نجات دهد.