وضــعیت صنــعت موتورسیکلتسازی کشور ما به حال و روز اقشار کمدرآمدی که این وسیله نقلیه در سطح قدرت خریدشان است، شباهت پیدا کرده و افقی که مسئولان این صنعت ترسیم میکنند، وصفی جز تیرگی ندارد.
مجتبی کاوه
سوء تدبیر دولتمردان که آنها از آن صحبت میکنند و اشتباهات مدیریتی که کارشناسان از آن رمزگشایی میکنند، دست به دست هم داده تا صنعتی که محصولاتش مورد تقاضای بخش گستردهای از جامعه است و حتی نان شب عده زیادی به این محصولات گره خورده، به ورشکستگی کامل نزدیک شود. در حال حاضر به گفته مسئولان این صنعت، از یک سو کارخانههای موتورسیکلتسازی با انباشت انبوه موتورسیکلتهای تولیدشده در انبارها مواجه هستند و از سوی دیگر به دلیل اشباع بازار، خریداری وجود ندارد و کارخانههایی که هنوز سرپا ماندهاند، تولید را کاهش دادهاند و با کمترین ظرفیت به کار ادامه میدهند. آیا راهی برای برونرفت از این وضعیت وجود دارد؟
اشباع بازار موتورسیکلت بر اثر تصمیمات غیر کارشناسی
یک مقام مسئول در صنعت موتورسیکلتسازی با اشاره به تعطیلی بخش اعظم این صنعت و با بیان اینکه شمارهگذاری موتورسیکلتهای کاربراتوری باید از اول مهر ۱۳۹۵ متوقف میشد، گفت: ثبت سفارش این نوع موتورسیکلتها نیز تا خرداد ۹۵ فرصت داشت که بر این اساس آنها میتوانستند تا پایان سال گذشته شمارهگذاری شوند، به همین دلیل دو برابر نیاز کشور موتور تولید و شمارهگذاری شد که در نتیجه آن بازار اشباع شد. ابوالفضل حجازی افزود: این موضوع باعث تعطیلی ۷۰ درصد واحدهای تولیدی و قطعهسازان این حوزه شده و امسال نخستین سالی است که در نیمه اول، تولید موتورسیکلت کمتر از ۴۰ هزار دستگاه بوده و این در شرایطی است که قانونگذار یک فرصت کارشناسینشده در حوزه ثبت سفارش اعطا کرده بود. وی تصریح کرد: عدهای از تولیدکنندگان به مصوبه دولت پایبند بوده که در نهایت امسال تعطیل شدند و این در شرایطی است که نیاز کشور به موتورسیکلت سالانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دستگاه است که سال گذشته ۸۰۰ هزار دستگاه تولید شده است و کارخانهها با انباشت ۲۰۰ هزار دستگاهی روبهرو هستند. حجازی پیشبینی کرد اشباع بازار تا سه ماهه سال ۹۷ هم ادامه داشته باشد و خاطرنشان کرد: قیمت موتورسیکلتهای کاربراتوری نسبت به انژکتوری ۶۰۰ هزار تومان پایینتر است و این در حالیست که شهرداری سال گذشته اعلام کرده برای خرید موتورسیکلتهای برقی 2.5 میلیون تومان وام میدهد، در حالی که شرکتهای بازرگانی یک شبه ۱۲ میلیون تومان برای این کالا قیمت دادهاند. وی افزود: قیمت این محصول حدود ۳ میلیون تومان است، در حالی که حاضریم 2.5 میلیون تومان را دریافت کرده و موتورسیکلت مجانی به مردم تحویل دهیم. حجازی تصریح کرد: عدم تخصیص ارز به تولیدکنندگان داخلی بابت واردات قطعات یکی از معضلاتی است که باید حل شود، بهویژه اینکه عمده موتورسیکلتهای وارداتی کشور از هند هستند و وزارت صنعت هنوز چشماندازی برای تولید این محصول ترسیم نکرده است. وی گفت: سازمانها طبق قانون مکلفند ظرف ۱۵ روز به نامهها پاسخ دهند، اما نامهنگاری ما با سازمان ملی استاندارد هنوز به پاسخ منطقی نرسیده است و حتی نتوانستهایم طی یک سال با مسئولان این سازمان جلسهای داشته باشیم؛ بنابراین وقتی در اتاق یک مدیر بسته باشد، به معنای ضعف آن و نداشتن پاسخ برای مخاطب است.
نیمی از کارخانههای تعطیل فعلی به تعطیلات همیشگی خواهند رفت
یک کارشناس صنعت موتورسیکلتسازی با بیان اینکه مسئولان این صنعت سالهاست درجا زدهاند و سودآوری با تکیه بر واردات قطعات بیکیفیت را به سرمایهگذاری در مدرنسازی خطوط تولید ترجیح دادهاند، به «کسبوکار» میگوید: بیش از دو دهه در سایه بیتدبیری مسئولان وزارت صنعت، کارخانههای موتورسیکلتسازی ما به مونتاژ انبوه موتورسیکلتهای وارداتی پرداختهاند و هیچ تحولی در این کارخانهها اتفاق نیفتاده است. عباس فیروزیان با اشاره به تعطیلی تعداد زیادی از کارخانههای موتورسازی و کاهش قابل توجه تولید موتورسیکلت در سال جاری افزود: اغلب کارخانههای موتورسیکلتسازی ایران از یک طرف به دلیل اشباع شدن بازار، امکان فروش محصولاتشان را ندارند و از طرفی با محدودیتهای وضعشده از سوی سازمان استاندارد و دولت مواجه هستند. این کارشناس صنعت موتورسیکلت تصریح کرد: مسئولان این صنعت سود خود را طی دو دهه گذشته از فروش انبوه و تضمینشده محصولات بیکیفیت که 80 درصد قطعات آن از خارج وارد میشده است، بردهاند و هیچ سرمایهگذاری برای بهروزرسانی خط تولید یا بومیسازی ساخت موتور نداشتهاند. وی در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای برونرفت از این وضعیت وجود دارد، گفت: قطعا بیش از نیمی از کارخانههای فعلی صنعت موتورسیکلتسازی ایران از حالت تعطیلی موقتی فعلی به تعطیلی دائم میروند و در صورتی که وزارت صنعت از معدود موتورسیکلتسازانی که توان هماهنگ شدن با استانداردهای روز را دارند حمایت کند، این صنعت دوباره جان خواهد گرفت. فیروزیان خاطرنشان کرد: وزارت صنعت باید سیاستی را که درباره صنعت خودرو در پیش گرفته برای صنعت موتورسیکلت نیز پیاده کند و موتورسیکلتسازی با مشارکت شرکتهای توانمند خارجی در دستور کار قرار گیرد، آنها هم که صرفا به مونتاژکاری موتورسیکلتهای بیکیفیت هندی و چینی علاقه دارند با تعرفههای سنگین برای همیشه از صحنه این صنعت حذف شوند.