سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
طی چند سال اخیر بازارهای غیر رسمی خرید و فروش خودرو در شهرهای مختلف و به‌ویژه تهران راه‌اندازی شده است که مردم به‌طور مستقل برای خرید یا فروش خودروی خود به این اماکن مراجعه می‌کنند.
شایلی قرایی
در این بازارها به این دلیل که بازارهایی خودگردان هستند، به‌طور معمول کارشناسان رسمی و متخصص فعالیتی ندارند و دلالان و واسطه‌ها و برخی اوقات کارشناسان تجربی برای قیمت‌گذاری و شناسایی نقاط‌ضعف و قوت خودروها فعالیت دارند. هر هفته و با راه‌اندازی این بازارچه‌ها تخلفات بسیاری تحت عناوین مختلف صورت می‌گیرد و متاسفانه نهادی نیز پاسخگوی خسارت‌دیدگان نیست، چراکه با وجود هشدارهای بسیار مسئولان این اماکن به کار و فعالیت غیر قانونی خود ادامه می‌دهند. در جمعه‌بازارهای خریدوفروش خودرو کارشناسانی هستند که تعداد کمی از آنها به عنوان کارشناس واقعی فعالیت می‌کنند. این افراد، روی خودرو کمتر از قیمت واقعی آن، قیمت می‌گذارند. حتی اگر خودروی صفر برای کارشناسی شدن نزد این کارشناسان برده شود، چندصد هزار تومان کمتر از قیمت واقعی، روی آنها قیمت می‌گذارند. در این میان، برخی از کارشناسان هم بر این باورند که قیمتی که برای خودروها از سوی کارشناس حاضر در این مرکز عنوان می‌شود، به‌طور غیر منطقی و بالاتر از ارزش واقعی یک خودرو است و همین امر، خریداران را با چالشی به نام اعتماد در قیمت‌گذاری مواجه می‌کند، به نحوی که بعضا به دلیل آشنایی دلالان با کارشناسان این مراکز، خودروی تصادفی، سالم معرفی می‌شود و مشتریانی که از مسائل فنی خودرو آگاهی چندانی ندارند، متضرر می‌شوند. در واقع، دلالان و فعالان این مراکز برای بازارگرمی و بالا بردن قیمت، به‌طور صوری معاملات را صورت می‌دهند؛ به‌طوری که با مراجعه مشتری به یک خودرو برای خرید، عده‌ای بلافاصله به دور خودرو جمع می‌شوند و با ارائه قیمت‌های بالاتر مشتری را تحت‌تاثیر قرار داده و قیمت را بالا می‌برند. این مراکز فروش سال‌هاست که راه‌اندازی شده‌اند. در گذشته فروشندگان و خریداران واقعی خودرو با حضور در این مراکز و تعیین قیمت کارشناسی به صورت منطقی، به خرید و فروش اقدام می‌کردند، اما طی سال‌های گذشته با خارج شدن بازار از دست خودروسازان و دولت، فروشندگان عادی خودرو جای خود را به دلالان و نمایشگاه‌داران داده‌اند و قیمت‌های منطقی‌تر نیز جایگزین قیمت‌های نجومی بازار شده است. در این آشفته‌بازار قیمت‌ها، آگاهی دلالان از اخبار پشت پرده خودروسازان نیز مزید بر علت شده و با اعلام اینکه خط تولید فلان خودرو تعطیل شده، قیمت‌ها را به دلخواه خود بالا می‌برند یا می‌گویند که این خودروها از رده خارج می‌شود یا قطعاتش نرسیده و تولید کاهش یافته است و از این دست حرف‌ها و بنابراین به اصطلاح قدیمی‌ها، بر سر مال می‌زنند و قیمت را به‌شدت پایین می‌آورند.
جمعه‌بازارها حول دلال‌ها و واسطه‌ها می‌چرخد
علی مهدوی‌پور، کارشناس بازار خودرو
متاسفانه طی چند سال اخیر همانطور که دستفروشی در بازار برخی کالاها رونق گرفته و به یک معضل تبدیل شده است، در بازار خودرو نیز راه‌اندازی بازارهای غیر رسمی معاملات خودرو نیز شیوه‌ای مشابه دستفروشی در سایر بازارهاست که بازار خودرو را دچار مشکلات بسیاری کرده است. این بازارها روزهای جمعه به دلیل اینکه شهر تعطیل است و مردم وقت مراجعه به آنجا را دارند، راه‌اندازی شده و به‌طور خودگردان هم اداره می‌شوند، چراکه به هیچ عنوان نهادی مسئول برگزاری این بازارهای غیر رسمی نیست. در این بازارها که متاسفانه دلال‌ها فعالیت چشمگیری دارند، هزاران کلاهبرداری از مشتریان و فروشندگان خودروها به‌ویژه خودروهای کارکرده می‌شود و سودهای کلان آن نیز به جیب همین واسطه‌ها و دلالان می‌رود. با وجود این تعداد واحد صنفی مجاز به‌ویژه در تهران چرا باید شاهد فعالیت بازارچه‌های غیر رسمی و متفرقه در بخش خودرو باشیم و مهم‌تر از همه اینکه چرا به ادامه فعالیت این اماکن رسیدگی نمی‌شود؟ به‌طور کلی یک نمایشگاه‌دار سرمایه هنگفتی برای خرید یا اجاره محل کسب صرف می‌کند. مالیات و عوارض و هزینه‌های آب و برق و گاز می‌دهد. هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده دیگری متحمل می‌شود و... آن‌وقت همین نمایشگاه‌دار با این هزینه‌ها شاید روزانه یک معامله در نمایشگاهش انجام می‌دهد و در همان حال یک دلال که شاید کل سرمایه‌اش بیشتر از 10-١٥ میلیون نباشد نیز می‌تواند روزانه همان یک معامله را به انجام رساند و این واقعا انصاف نیست و امید است زمانی متولیان این امر به فکر افتاده و چاره‌ای برای‌این موضوع پیدا کنند.
کارشناسی جامع در بازارهای غیر رسمی انجام نمی‌شود
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو
در حال حاضر در صنف نمایشگاه‌داران خودرو 8700 واحد صنفی فعالیت می‌کنند که به‌طور رسمی از اتحادیه مجوز خرید و فروش و معاملات خودرو دارند. متاسفانه با وجود این تعداد واحد صنفی باز هم شاهد فعالیت بازارهایی متفرقه برای انجام انواع معاملات خودرو هستیم. به عبارتی با وجود واحدهای مجوز‌دار از اتحادیه بخش عمده‌ای از نقل و انتقالات خودروها به‌ویژه خودروهای کارکرده در بازارهای متفرقه و غیر رسمی انجام می‌شود. بسیاری از این بازارها روزهای جمعه دایر می‌شود و به جمعه‌بازارهای خودرو معروف است. از جمله این بازارها می‌توان به جمعه‌بازارهای عبدل‌آباد، پونک، چیتگر و... اشاره کرد که متاسفانه با وجود هشدارهای اتحادیه هر جمعه شاهد راه‌اندازی و فعالیت آنها هستیم. این درحالیست که برخی سایت‌های اینترنتی نیز نسبت به خرید و فروش خودرو اقدام کرده‌اند که ما نسبت به این مساله اعتراضی نداریم، چراکه نمی‌توان شیوه‌های جدید را از بین برد، اما گاه در بازارچه‌های خودرو تخلفاتی صورت می‌گیرد که صدمات متعددی به مردم وارد می‌کند. هر هفته شاهد اتفاقات و تخلفات جدیدی در این نوع بازارها هستیم و شکایات متعددی به اتحادیه ارسال شده است. اکنون شکایات صورت‌گرفته در ارتباط با برخی از بازارهای خرید خودرو بسیار زیاد است و در این بازارها بارها ماشین‌های تصادفی، دوتکه یا رنگ‌دار به فروش می‌رسند و خودروهایی که تصادف شدید داشته و به عنوان مثال سقف یا موتور آنها تعویض شده بدون اطلاع‌رسانی و با قیمت خودروی سالم به فروش می‌رسند. از سوی دیگر کارشناسی جامع و مطمئنی در این بازارها صورت نمی‌گیرد، در حالی که در هنگام خرید خودرو از نمایشگاه‌های اتومبیل فرد می‌تواند برای چند ساعت خودرو را از نمایشگاه خارج کرده و آن را به کارشناسان مورد اعتماد خود یا نمایندگی‌های مجاز کارخانه نشان دهد و پس از آن در صورت بروز هرگونه مشکل، نمایشگاه مربوطه در محل خود برقرار بوده و امکان پیگیری موضوع وجود دارد، در حالی که در بازارهای فروش خودرو پس از خرید، فرد دیگر به هیچ عنوان به فروشنده واقعی دسترسی ندارد و نمی‌تواند ادعای خسارت کند. ضرورت دارد اشاره شود که به تازگی در جمعه‌بازار عبدل‌آباد شیوه جدیدی برای کلاهبرداری از مردم مورد استفاده قرار گرفته است. در موارد متعدد شاهدیم که عده‌ای حتی از شهرستان راهی تهران می‌شوند تا در این بازارها نقل و انتقالات خودرو را انجام دهند، اما مدتی است در عبدل‌آباد مرسوم شده که پس از آنکه یک خریدار تقلبی نسبت به خرید خودرویی اقدام می‌کند، خودرو به پارکینگ منتقل می‌شود و در روزهای پس از آن به هنگام ثبت سند در محضر عده‌ای حاضر می‌شوند و اینگونه عنوان می‌کنند که خودروی مربوطه دارای مشکلات متعدد بوده و به عنوان مثال رنگ شده یا چپ شده است. پس از این اتفاق، خریدار تقلبی از خرید خودرو منصرف می‌شود و دلالان بازار اینگونه عنوان می‌کنند که حاضرند خودرو را چند میلیون زیر قیمت خریداری کنند. طی ماه‌های گذشته در موارد متعدد خریداران این بازار نسبت به چنین موضوعی معترض شده‌اند و متاسفانه این نوع اتفاقات و تخلفات دیگر موضوعاتی است که بارها در برخی از بازارهای خرید و فروش خودرو رخ می‌دهد. بهترین و مطمئن‌ترین شیوه برای خرید خودرو آن است که مردم به نمایشگاه‌های مجاز مراجعه کنند و حتی آدرس جواز را با محل فعالیت نمایشگاه تطبیق دهند تا از هرگونه مشکل آتی جلوگیری شود.
