سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
در دنیا خلاء وجود مفهومی کامل در مورد علم بازار وجود دارد.
محمد جوادی قاضیانی
در همین راستا دکتر هاشم آقازاده دانشیار مدیریت بازرگانی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران با دغدغه پر کردن این خلاء کتابی دو جلدی را منتشر کردند. این کتاب توسط انتشارات پالگریومک‌میلان و اسپرینگر این جلد اول کتاب به مباحث نظری و جلد دوم آن به کاربرد نظریه در این حوزه می‌پردازد. جلد اول این کتاب در سال ۲۰۱۶ و جلد دوم آن در سال ۲۰۱۷ به چاپ رسیده است. این کتاب برای نخستین‌بار در دنیا مفهوم جدیدی با عنوان بازارشناسی (Marketology) را از دیدگاه نظری و عملی در قالب کتاب مطرح و تبیین کرده است. در جلد اول این کتاب ضمن اشاره به خلأهای مفهومی و کاربردی در زمینه بازار، بازارشناسی به عنوان مفهومی جامع، معرفی و تبیین شده و دیدگاه‌ها، روش‌ها و مدل‌های مرتبط با آن شرح و بسط یافته است. در جلد دوم این کتاب به عنوان علم بازار، کاربردهای آن در فضای کسب‌وکار با ارائه کاربرگ‌های عملیاتی تشریح شده است در ادامه هاشم آقازاده، دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و نویسنده این کتاب بین‌المللی در مورد این کتاب و ایده نوشتن آن می‌گوید.
در ابتدا بفرمایید که نوشتن و چاپ این کتاب چه روندی را طی کرده است؟
درباره این کتاب باید بگویم که نوشتن این دو جلد کتاب نزدیک به سه سال زمان برد. به حوزه بازارشناسی علاقه داشتم که ریشه اصلی آن به تز دکترا که در حوزه بازارگرایی داشتم، برمی‌گردد. علاوه بر آن مشغول تدریس این درس در دانشگاه هستم و مقاله‌های زیادی را در این حوزه به چاپ رسانده‌ام. در سال 2012 که به این فکر افتادم که کتاب بازارشناسی را به زبان فارسی بنویسم. مقاله‌ای را در سال 2013 در کنفرانس آکادمی بازاریابی ارائه کرده بودم که بعد از آن ایمیلی را از انتشارات پالگریو مک‌میلان دریافت کردم که با مطالعه مقاله درخواست کرده بودند کتابی را در این زمینه بنویسم. ایده خودم مبنی بر نوشتن این کتاب را با آنها در میان گذاشتم و آنها استقبال کردند و از من طرح کتاب را خواستند. طرح کتاب را به آنها دادم و تصویب شد و از سال 2013 نوشتن کتاب را آغاز کردم و بدین ترتیب در سال 2016 جلد اول و در سال 2017 جلد دوم کتاب را به پایان رساندم. در طرح اولی که فرستاده بودم، قرار بود کتابی را در قالب 300 صفحه و 12 فصل بنویسم و وقتی کتاب را نوشتم، فقط 3 فصل آن 300 صفحه شد. طی صحبتی که داشتیم و با توجه به توافقی که با آنها داشتم، قرار بر این شد که جلد اول را همین جا به پایان رسانده و بقیه مطالب را در جلد دوم به چاپ برسانیم که حدودا 700 صفحه شد.
ایده اصلی و نیازی که شما را به سمت نوشتن کتابی درباره مفهوم بازارشناسی می‌برد، چه بود؟
با توجه به پیشینه تحصیلی‌ام در حوزه بازاریابی، مطالعات و تحصیلاتی که در این زمینه داشتم و نیازی که در این زمینه وجود داشت، وارد این حوزه شدم. با توجه به مطالعاتم در حوزه بازاریابی و مفاهیمی که از اساتیدم فراگرفته بودم، این سوال در ذهن من ایجاد شد که وقتی بازار به این گستردگی است و در همه مفاهیم کسب‌وکاری، سیاسی، اجتماعی، روان‌شناسی و... مفهوم بازار را داریم، چرا نباید در زمینه بازار همانند علوم دیگر منبعی کامل درباره بازارشناسی داشته باشیم و علم بازارشناسی پراکنده باشد؟ بسیار به دنبال چنین منبعی گشتم، ولی چیزی پیدا نکردم. البته به موردی برخوردم که یک نفر به نام « بارتلت» گریزی کوچک به بحث بازارشناسی زده بود، ولی نه از این زاویه و بلکه در فضای کاملا کسب‌وکاری به آن نگاه کرده و اسم آن را بازارشناسی گذاشته بود، ولی باز هم خلأ اصطلاحی به نام علم بازارشناسی پر نشده بود و این نیاز در دنیا وجود داشت. از طرف دیگر به مقاله‌ای برخوردم که صحبت از بحران هویت بازاریابی کرده و اشاره شده بود که بازاریابی علم یکپارچه و دقیقی نیست و جای آن است که بازاریابی یک علم دقیقی شود و اینطور نباشد که هرکس از دیدگاه خود به مطالب آن بپردازد و مفاهیم آن پراکنده نباشند. خلأ علمی در زمینه بازار که ما در این کتاب به آن پرداختیم، این بود که مطالب بازار از پراکندگی در بیایند و به صورت یکجا به آن پرداخته شود و یک هویتی برای آنها شکل بگیرد. برای همین واژه بازارشناسی را به سبک جدید خلق و به جامعه علمی دنیا و کشورمان عرضه کردم.
درباره عرضه کتاب بفرمایید که در مجامع بین‌المللی عرضه آن به چه شکل است؟
این کتاب مورد استقبال قرار گرفته است و در سایت‌های بزرگ دنیا مثل آمازون، سایت خود انتشارات پالگریو مک‌میلان و اسپرینگر و... عرضه می‌شود.
قصد تهیه نسخه فارسی آن را دارید؟
بله، به دنبال نوشتن نسخه فارسی آن هم هستم که ان‌شاءا... ایده‌ام این است که در یک جلد آن را بنویسم و امیدوارم که تا پایان سال 97 این کار را انجام بدهم.
این کتاب در دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شود، احتمال دارد که چنین واحدی هم به واحد‌های درسی اضافه شود؟
این کتاب در حال حاضر تدریس می‌شود. در رشته‌های مربوط به کسب‌وکار نگاه استراتژیک به بازار وجود دارد که این کتاب پاسخگوی چنین مفاهیمی است. ممکن است و امیدوار هستم که بعد‌ها چنین واحدی هم به واحد‌های درسی اضافه شود، ولی هم‌اینک نیز این کتاب در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
برای نوشتن کتاب به ویژه جلد دوم آن از منابع زیادی استفاده کرده‌اید، درباره منابع کتاب توضیح بفرمایید.
تقریبا از 1388منبع برای جلد دوم کتاب استفاده شده و حدودا 100 صفحه از جلد دوم کتاب به معرفی منابع پرداخته است و از منابع زیادی استفاده کردیم. ماهیت کاربردی جلد دوم با توجه به مباحث عملی آن به صورت کاربرگی است و تمرین‌هایی را برای خوانندگان در نظر گرفته‌ایم.
به ندرت پیش می‌آید که کتاب یک استاد ایرانی در زمینه علوم انسانی از سوی انتشارات درجه اول دنیا چاپ شود، نظر شما در این مورد چیست؟
این موضوع که کتاب‌های اساتید علوم انسانی ایرانی توسط انتشارات بین‌المللی به سختی منتشر می‌شود، به صورت عرفی گفته می‌شود، ولی من براساس تجربه‌ای که داشتم، مقاومتی در این زمینه ندیدم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که افرادی که در ایران در حوزه بازاریابی کار می‌کنند کمتر به دنبال این موضوع و چاپ کتاب از سوی انتشارات بین‌المللی هستند و خیلی نشنیده‌ام که یک شخص ایرانی کتابی بین‌المللی توسط انتشارات تراز اول دنیا منتشر کرده باشد یا اگر هم باشد، لااقل بنده بیاطلاعم.
