صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

«کسب‌وکار» از ضعف برند‌سازی پوشاک ایرانی گزارش می‌دهد

صنعت مد و لباس سرگردان بین دو وزارتخانه

صنعت مد و لباس همانند دیگر صنایع در دنیا آنقدر فراگیر شده است که بسیاری از کشورهای جهان از آن به عنوان...
شایلی قرایی
چرخه اقتصادی فرهنگی نام برده‌اند.
به گزارش کسب و کار نیوز، در کشور ما نیز از این صنعت به عنوان یکی از صنایع فرهنگی یاد می‌شود. البته صنعتی که مهجور واقع شده و با وجود پتانسیل‌های فراوان تولید و طراحی، هنوز حرفی برای گفتن نه در داخل و نه در بازارهای بین‌المللی دارد. کارشناسان بر این باورند که هنگامی که از این حرفه به عنوان صنعت یاد می‌شود، باید حمایت‌هایی را که صنایع دیگر دارند در اختیار فعالان این صنعت نیز قرار داد. بنابراین باید صنعت مد و لباس را یک صنعت فرهنگی بدانیم و وقتی صنعت مد و لباس را پذیرفتیم، تمام لازمه‌های یک صنعت را نیز برای آن بپذیریم. 
البته واقعیت این است که صنعت مد و لباس در ایران شکل نگرفته است و همچون بسیاری مسائل دیگر تنها نامی از آن را برای دلخوشی و جبران مبحثی عقب‌مانده به کار می‌برند. صنعت مد و لباس دچار شرایطی است که از‌ یک‌سو باید شئونات مذهبی و عرفی را رعایت کند و از‌سوی‌دیگر باید در عین وجود نداشتن تدبیر و رفتارهای سلیقه‌ای، گلیم خود را از آب بیرون بکشد. در‌حالی که دانشگاه‌ها و موسسه‌های عمومی و خصوصی تعداد بی‌شماری از فارغ‌التحصیلان طراحی را تربیت می‌کنند، بازار کاری‌ای جز فضاهای خصوصی برای آنها وجود ندارد. هر بار دولت در این سال‌ها وارد مساله مد و لباس شده، با شکست مواجه بوده و از همه مهم‌تر منتشرنشدن تصاویر مد و لباس و همین نمایش‌های کوچک و محدود موجود، معروفیت و مقبولیت این صنعت را هدف گرفته است. همه این شرایط در کنار عوامل دیگر، زمینه آن را فراهم کرده که شبکه‌های غیرمجاز، کانال‌های غیررسمی و... گوی سبقت را بیش از قبل بربایند. 
40 میلیون مدل؛ نیاز سالانه مد و لباس
در همین رابطه حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور گفت: تردیدی وجود ندارد که طراحی درباره محصولات مختلف از جمله اصول تعیین‌کننده در اقبال یا ادبار جامعه به هر کالایی است.
 یکی از کالاهایی که نقش و سهم طراحی و نوآوری ظاهری در آن بسیار بیشتر از سایر کالاهاست، پوشاک است. 
این تاثیرگذاری البته در لباس کاملا دوسویه است، یعنی علاوه بر اینکه طراحی یک لباس در اقبال خریداران به آن تاثیرگذار است، مدل و فرم آن لباس نیز می‌تواند به اعتبار جریان‌ساز بودن آن در جامعه به یک نماد تبدیل شود. 
وی ادامه داد: برندهای بزرگ و موفق دنیا مدت‌هاست به این باور رسیده‌اند که یکی از شروط موفقیت‌شان در فروش بیشتر، طراحی مناسب، نو به نو و مطابق خواست جامعه است. بنابراین اگر به هزینه‌های انجام‌شده برای تولید پوشاک در این کمپانی‌ها نگاه کنیم، دو مقوله بیشتر از موارد پررنگ است؛ پژوهش و طراحی. به عبارت دیگر وزن هزینه‌هایی که برای پژوهش و طراحی لباس انجام می‌شود به هیچ‌وجه کمتر از سایر نهاده‌های تولید مانند پارچه و... نیست. 
مشاور معاون وزیر ارشاد افزود: تولیدکنندگان بزرگ پوشاک دنیا هر محصول جدیدی را پس از مدت‌ها تحقیق و بررسی و هزینه برای طراحی آن قبل از تولید انبوه به صورت آزمایشی روانه بازار می‌کنند یا در معرض استفاده افراد خاصی قرار می‌دهند تا ارزیابی‌های کاملی از نظر مصرف‌کنندگان درباره آن به دست آورند. 
قبادی گفت: خوشبختانه طی سال‌های اخیر تولیدکنندگان ایرانی نیز به اهمیت این موضوع پی برده‌اند و شاهد آن هستیم که تحقیق و هزینه برای طراحی لباس بیشتر مورد توجه و تاکید تولیدکنندگان داخلی قرار گرفته است. 
چنانچه شاهد سرمایه‌گذاری و صرف منابع ملی از سوی تولیدکنندگان برای طراحی مد آن هم براساس الگوهای ایرانی - اسلامی هستیم. 
وی معتقد است که حوزه مد و لباس کاملا فرهنگی است و اگر مراقب آن نباشیم و از آن صیانت نکنیم، چه به لحاظ اجرایی و چه طراحی و خلاقیت می‌تواند مشکلات جدی را فراهم کند.
دبیر کارگروه مد و لباس عنوان کرد: «اگرچه نتوانسته‌ایم بزنگاه طرح و تولید را به درستی به اطلاع عموم برسانیم، اما تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است. 
نگاه کشور ما به این است که نیاز جامعه را براساس تنوع و شاخص‌ها و نگرش‌های هنجارمند پاسخگو باشیم.»
وی ادامه داد: «موسسات مد و لباس تلاش می‌کنند همپای فعالیت‌ها پاسخگوی نیاز جامعه باشند، چرا که زمانی می‌توانیم از مد و لباس پاسداری کنیم که به آن توجه و اعتقاد داشته باشیم. سند چشم‌انداز، شاخص‌های مد و لباس اجتماعی بانوان را تفکیک کرده و نخستین مبنای آن لباس اجتماعی بانوان خواهد بود.»
قبادی اعلام کرد: « طراحی 3 هزار مدل لباس ایرانی- اسلامی در سال اتفاق مبارکی است، البته پاسخ به نیاز جامعه ما چیزی معادل 40 میلیون مدل است. بنابراین این میزان تولید اگرچه بسیار خوب و موفقیت‌آمیز بوده، اما کافی نیست. 3000 مدل عدد قابل توجهی است، ولی ما به تعداد بیشتری از آن نیازمند هستیم. بیش از 38 نمایشگاه استانی در کشور برگزار شده که فراگیر شدن آن از اتفاقات درخشان حوزه مد و لباس است. ما پیش‌بینی می‌کنیم این عدد از 50 نمایشگاه هم عبور کند. 
هنوز با ایده‌آل‌ها فاصله داریم
ابوالقاسم شیرازی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان پوشاک تهران
هم‌اکنون سیاست این است که تولید داخلی در حالی تقویت شود که توجه به کیفیت در اولویت باشد. در تمام دنیا اصول کار براساس تولید کالای باکیفیت با ظاهر مشتری‌پسند است. در کشور ما نیز طراحان و تولیدکنندگان با پتانسیل و توانایی‌های بسیار بالایی وجود دارند که با حمایت‌های لازم و ارائه تسهیلات می‌توان در رفع مشکلات آنها و برداشتن بار هزینه‌ها از فرصتی که وجود دارد، استفاده کرد. همچنین از سوی دیگر ضرورت دارد جلوی واردات بی‌رویه نیز گرفته شود. البته کسی با ورود تکنولوژی مشکلی ندارد و برنده‌های برتر جهان به شرطی که حاضر به مشارکت برای تولید پوشاک داخلی باشند، اجازه فعالیت خواهند داشت. باید به گونه‌ای عمل کنیم که روزی شاهد باشیم محصولات باکیفیت ایرانی- اسلامی جایگزین محصولات خارجی در کشور شده و دروازه‌های ایران روی محصولات خارجی بسته شود. 
از سوی دیگر بررسی موانع و راهکارهای پیشرفت مد و لباس باید در دستور کار قرار گیرد. به عنوان مثال ضرورت دارد آسیب‌شناسی و شناسایی چالش‌های عمده صنعت مد و لباس، راهکارهای توسعه و حمایت از بخش خصوصی و نحوه ساماندهی، حمایت و نظارت بر آنها و آینده‌پژوهی اقتصادی و فرهنگی صنعت مد و لباس بررسی شود. 
در حال حاضر پیشرفت‌های بسیاری در این حوزه داشته‌ایم. اگر اندکی در شهر قدم بزنید و محصولات ارائه‌شده در مغازه‌ها را مشاهده کنید، تغییر نگاه تولید که در چند سال اخیر به وجود آمده و نمایانگر تولید لباس‌های اسلامی – ایرانی است را کاملا مشاهده خواهید کرد، هر چند هنوز با ایده‌آل‌ها فاصله دارد. علاقه قشر جوان کشور به استفاده از مدل‌های متنوع پوشاک را نمی‌توان نادیده گرفت و اگر بخواهیم مردم و جوانان از لباس‌هایی که متناسب با فرهنگ و عرف جامعه ایران نیست، استفاده نکنند، باید برای مطالبات آنها در این حوزه فکر و تدبیر کنیم. 
طراحان ایرانی نتوانستند طرح‌های خود را به چرخ تولید برسانند
طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی، نماینده مجلس
در حال حاضر شکاف بزرگی در صنعت پوشاک داریم. مد و لباس نظام‌مند نیست، بدان معنا که متولی ندارد. این صنعت مهم در ایران نظام‌مند نیست و با وجود آنکه صنعت مد و لباس می‌تواند بازار و شرایط شغلی و اقتصادی جامعه را تغییر دهد اما تاکنون برنامه‌ریزی خاصی برای ساماندهی آن نشده و تلاش‌های مقطعی نیز به نتیجه نرسیده است. بنابراین این صنعت بااهمیت میان وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنایع و معادن سرگردان است. اما در حال حاضر وقت اصلاح این وضعیت است. اکنون وقت آن رسیده که ساختار از هم گسیخته‌‌ای که گریبان صنعت مد و لباس را گرفته ، نظام‌مند شود تا صاحبان ایده و ابتکار با هم افزایی به اهداف مد و لباس نزدیک شوند. 
صنعت پوشاک زیرساخت‌های لازم و طراحان خوبی برای رسیدن به پویایی را در کشور دارد اما این مهم منوط به رونق صنعت نساجی است. درست است که طراحان خوبی در کشور وجود دارد اما به دلیل عدم حمایت نتوانسته‌اند طرح‌های خود را به چرخ تولید برسانند و بازار پوشاک نتوانسته است فراتر از نیاز روزمره خود حرکت کند. البته هر نوع لباس باید با توجه به اینکه چه مخاطبی دارد و در چه موقعیتی استفاده می شود، متفاوت باشد و برای رسیدن به آن باید محدوده وسیعی از مواد، ترکیبات و طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها‌، الگوها و سبک‌ها در اختیار طراحان قرار بگیرد. اما مهم‌تر از همه تطابق الگوها با هنجارها، رفتارها‌، فرهنگ‌ و سنتی است که در کشور ما فرهنگ ایرانی‌-  اسلامی نامیده می‌شود. 
با وجود طراحان خوش‌ذوقی که در این زمینه داریم و همچنین پشتوانه بزرگی که به دلیل گنجینه فرهنگی در کشور وجود دارد نگاه‌مان همواره به طرح‌های نه چندان عامه‌پسند غربی و شرقی و جنس‌های تایلندی، چینی و ترک است. باید با نوآوری، همت و تلاش، قدرت انتخاب مردم را ارتقا بدهیم و بازار را در مدل‌های عامه پسند ایرانی غرق کنیم. باید به لباس در جامعه هویت ببخشیم و نشانه‌های اصیل ایرانی-اسلامی را به صنعت مد و لباس وارد کنیم.