صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

مرتضی عزتی، اقتصاددان

یادداشت 2 - سطح مناظره پایین بود

بحث‌ها و سوال‌ها در مناظره دیروز بسیار سطح پایین بود و هرگز در حد و اندازه کسانی نبود که به عنوان کاندیدا قصد دارند...
یادداشت 
 رئیس دولت دوازدهم شوند. بعضی از نامزدها با مفاهیم بسیار پایه و ساده اقتصادی وارد مناظره شدند و اصلا به این موضوع توجه نکردند یا اینکه نمی‌دانستند باید برنامه‌های خود را توضیح بدهند نه اهداف آینده را. وقتی پرسیده می‌شد برنامه چیست، در پاسخ هدف خود را توضیح ‌می‌دادند و ظاهرا چیزی در چنته ندارند. 
موضوع این نیست که بیایند و در مناظره هدف را به جای برنامه عنوان کنند. نمی‌آیند توضیح بدهند که چکار باید بکنیم. فقط تکرار می‌شود به کجا می‌خواهیم برسیم. بعضی از کاندیداها اطلاعات خوبی ندارند یا ارائه نمی‌کنند. در کنار این بحث‌ها و سوال‌ها از کاندیداهای مقابل ایراد می‌گیرند و اصولا رقیب را نقد می‌کنند به جای اینکه به ارائه اهداف بلندمدت خود بپردازند. اینجا که قرار نیست مردم به گذشته رای بدهند، مردم قرار است با دیدن این مناظره‌ها و سوال و جواب‌ها به آینده رای بدهند. 
بسیاری از کسانی که مدعی دانش اقتصادی در ایران و منتقد علم اقتصاد هستند، مکتب اقتصادی و علم اقتصاد را با هم قاطی می‌کنند، در حالی که این دو کاملا ساختار متفاوتی دارند. 
کاندیداها با فضا‌سازی، جو‌سازی یا به تعبیر دیگر با عوام‌فریبی و تخریب یکدیگر به دنبال رای جمع کردن آمده‌اند. به عبارت دیگر، برخی از کاندیداها آینده را به عنوان آینده قابل برنامه‌ریزی تصور نکرده و فقط به یک نقطه اشاره می‌کنند که می‌خواهند آنطور که در ظاهر پیداست، به‌طور اتفاقی به آن برسند. برخی‌ها فکر می‌کنند با شعار و سیاست‌زدگی می‌توانند کشور را اداره کنند، اما 40 سال است که نتوانسته‌ایم با این طرز تفکر، موفق شویم. 
موضوع ازدواج، اشتغال، تولید، سرمایه‌گذاری و... مسائلی نیست که بتوان یک شبه اعداد بزرگ در آن ایجاد کرد. در مقاطعی از جمله پس از سال
 1376 که علم اقتصاد، مبنا بود رشد اقتصادی به بیش از 8 درصد رسید و روند رو به رشد ادامه داشت و تورم کاهش یافت، اما در دوره‌های دیگری که سیاست‌های اقتصادی، کمتر بر مبنای علم اقتصاد بود، رشد اقتصادی افت کرد و تورم افزایش یافت. سیاست‌های اقتصادی در مدت یک یا دو سال جواب نمی‌دهد و باید برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشیم. اصولا این امور را نمی‌توان در یک یا دو سال به سرانجام رساند. هیچ کجای دنیا این اتفاق تحقق نمی‌یابد، حتی در کشورهای پیشرفته که توان انجام آن را ممکن است داشته باشند. بنابراین باید مبنای سیاست‌گذاری خود را علم اقتصاد بگذاریم. علمی که در همه دنیا آزمایش شده و جواب داده و اگر مسیری به جز این مسیر را طی کنیم، مانند سال‌های گذشته و دولت‌های گذشته رشد اقتصادی پایینی داشته و همچنان شاهد رکود و نارضایتی نیز خواهیم بود.