سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
هیجان انگیزترین لحظات و دقایقی زندگی دکتر فیروز نادری زمانی رقم خورد که او در انتهای سالن مرکز کنترل ناسا درکنار...
تعداد زیادی از همکارانش ایستاده بود و همگی به مانیتور بزرگ سالن چشم دوخته بودند؛ دو دقیقه ای که فرمان فرود و نشستن مریخ نوردی که او مدیر پروژه ساختش بود؛ صادر شد.
به گزارش کسب و کار نیوز و به نقل از آینده نگر، «روح» و « فرصت» برای شما چه معنی دارد؟ اگر به دنبال معنی لغوی این دو کلمه باشیم شاید برای آن بتوان هزارن جمله بیان کرد ولی این دو کلمه جدای از معنی لغوی دو برنامه موفق ناسا در کشف جزییاتی از اسرار مریخ هستند که از سوی یک ایرانی سالکن آمریکا مدیریت می شدند؛ مردی که البته نام او در ماه های گذشته و به دلیل برگزاری مراسم اسکار 2017 و حضور او در مراسم به نمایندگی از اصغر فرهادی ( در کنار انوشه انصاری) بیشتر در کشورمان سر زبان افتاد، پروفسور فیروز نادری یکی از مدیران ارشد ناسا بزرگترین مرکز علمی علوم نجومی جهان بود که چند روز پیش از برگزاری مراسم اسکار 2017 ( 8 اسفند ماه) از سوی اصغر فرهادی کارگردان مشهور کشورمان ( برنده اسکار فیلم خارجی امسال و سال 2015) به عنوان نماینده او برای حضور در مراسم معرفی شد؛ فرهادی امسال به دلیل اعتراض به قوانین ضد مهاجرتی ترامپ رئیس جمهور جدید آمریکا و محدودیت اعمال شده برای صدور ویزا برای ایرانیان و مسلمانان 6 کشور دیگر تصمیم گرفت در مراسم حاضر نشود و این گونه بود که انوشه انصاری ( اولین زن فضانورد ایرانی) و پروفسور فیروز نادری را به مراسم فرستاد. انتخاب هایی که البته معنادار بودند و پرفسور نادری در پاسخ به خبرنگاران بعد از پایان مراسم آن را اینگونه توضیح داد:« انوشه انصاری فضانورد است و به ایستگاه فضایی بین‌المللی سفر کرده و من برای «ناسا» کار می‌کنم و مدیریت برنامه مریخ «ناسا» و منظومه شمسی را برعهده داشته‌ام. به نظرم دلیلش این است که اگر از جو زمین خارج شوید و به زمین نگاه کنید، اثری از مرزها نمی‌بینید و آنچه پیش روی شماست، یک زمین زیبا است. «فرهادی» ما دو تن را انتخاب کرد تا این پیام را منتقل کند.»
اما این مرد که مرزها را شکست و به یکی از بالاترین جایگاه های علمی جهان رسید و پست های مدیریتی در ناسا گرفت، کیست؟ فیروز نادری متولد 5 فروردین سال 1325 در شهر شیراز است؛ یعنی امسال عید هفتادمین سال تولد خود را پشت سر گذاشته و وارد دهه هشتم زندگی اش شده است. او تحصیلات متوسطه را در ایران به پایان رساند و پس از آن برای ادامه تحصیل و زندگی به آمریکا مهاجرت کرد. فیروز نادری از نوجوانی عاشق رشته برق بود و همین شد که تحصلات دانشگاهی اش را هم در همین رشته ادامه دارد و با رفتن به آمریکا در دانشگاه ایالتی آیووا کارشناسی برق خواند و در سال های 1972 و 1976 هم در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به ترتیب کارشناسی ارشد و دکتری خود را در این رشته گرفت.
بازگشت به ایران و مهاجرت دوباره
پس از پایان تحصیل و گرفتن دکتری فیروز نادری به ایران بازگشت و با گذراندن دوران سربازی، حدود سه سال را در مرکز مطالعات سنجش از دور ( وابسته به دانشگاه شهید بهشتی) مشغول کار شد ولی بعد به دلیل نبود امکانات برای تحقیقات و پژوهش‌هایش کشور را به مقصد امریکا ترک کرد و تصمیم گرفت به آمریکا بازگردد و رسیدن به آرزوهایش را در سرزمین فرصت های بزرگ دنبال کند. رویاهایی که با پیوستن او به ناسا در سال 1979 یعنی 38 سال پیش امکان تحقق آن ها برایش فراهم شد؛ نادری در طول سال هایی که دراین مجموعه علمی مهم جهانی کار کرده است مشاغل مختلفی داشته و پله، پله بالا رفته تا به عالی ترین سطح این مجموعه رسیده است؛ او مشاغل فنی و مدیریتی مختلفی را در زمینه ماهواره های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه های تحقیقاتی اختر فیزیک، اکتشافات در منظومه شمسی برعهده داشته و البته در همه آن ها چنان خوش درخشیده که مسئولیت های سنگین تر به او سپرده اند همانند مدیریت برنامه منشا حیات ناسا ( 1996)، مدیریت آزمایش های پروازی علوم فضای ناسا، سرپرستی برنامه فناوری ارتباطات پیشرفته ماهواره ای و مدیریت برنامه ماهواره های متحرک. او در مصاحبه ای گفته بعد از اینکه نخستین پست مدیریتی در ناسا را برعهده گرفت، ایمیل های زیادی از سوی ایرانیان دریافت کرده است:« همان زمان بود که فهمیدم دنیا چقدر کوچک است. اما تا حدودی نگران شدم، چون می دیدم مسئولیتم به خاطر حساسیت‌های هموطنانم بیشتر شده است.»
اما اوج فعالیت های دکتر نادری در ناسا از سال 2000 رقم خورد زمانی که به او مدیریت برنامه تازه تاسیس مریخ و مدیریت پروژه اکتشافات مریخ سپرده شد. انسان ها سال های بسیاری است که به دنبال پیدا کردن سیاره ای دیگر همچون زمین برای زندگی هستند، سیاره ای که شرایطی همچون زمین داشته باشد و در این بین مریخ بیشترین شانس را دارد، از همین رو ناسا برنامه ای تحت عنوان مریخ دارد که چندسال مدیریت آن با فیروز نادری بود؛ دورانی که در آن نخستین مریخ نورد روی سطح این سیاره فرود آمد و تصاویری را به زمین ارسال کرد که به شناخت این سیاره کمک های فراوانی کرد و احتمال امکان حیات انسان ها روی این سیاره را قوت بخشید. او در گفت و گویی با سایت نجوم ایران درباره نقشش در این پروژها و علت انتخابش به عنوان مدیر پروژه در ناسا می گوید:« دوستان و هم وطنان من به دلیل علاقه زیاد به هموطنانشان و دانشمندان ایرانی سعی می کنند طراح اصلی این پروژه را بنده معرفی کنند که این تصور صحیح نیست. برای مثال به نظر شما طراح شاتل فضایی کیست! یا این سوال که تلسکوپ فضایی هابل را چه کسی ساخته و طراحی کرده است؟ پاسخ همه این ها این است که نه یک نفر بلکه کار گروهی سبب ساخت آنها بوده است. در مورد پروژه مریخ نوردهای روح و فرصت هم وضعیت به همن گونه بوده و یک تیم چند صد نفره با تخصص های مختلف سازنده آن بوده اند. البته در طول برنامه مریخ مسول آن بودم و مدیر برنامه های مریخ. همینطور برنامه ریزی پروژه های 10 ساله مریخ نیز بر عهده ام بود. مسولیتم هماهنگی های بین مدیران پروژه ها و اجزا آنها بود. نقش اساسی و تخصص من مدیریت سیستم بوده که اصطلاحاSystem Engenrinig نامیده می شود. در همه پروژه ها شاید تخصص های مختلفی از واحد های نرم افزاری گرفته تا سخت افزاری و ... وجود دارند که هماهنگی دقیقی را بین خود لازم خواهند داشت و این کار یک مدیر برنامه است. علاقه من بشتر مدیریت برنامه بوده و طی 27 سالی حضورم در ناسا هم وظیفه ام مدیریت برنامه ها بوده است . در سازمان فضایی ناسا مدیریت ها را به افرادی می سپارند که تجربه و تخصص مدیریت برنامه و احاطه نسبی به آنچه در تمامی بخش ها اتفاق می افتد، داشته باشند.»
هیجان انگیزترین دو دقیقه زندگی
هیجان انگیزترین لحظات و دقایقی زندگی دکتر فیروز نادری زمانی رقم خورد که او در انتهای سالن مرکز کنترل ناسا درکنار تعداد زیادی از همکارانش ایستاده بود و همگی به مانیتور بزرگ سالن چشم دوخته بودند؛ دو دقیقه ای که فرمان فرود و نشستن مریخ نوردی که او مدیر پروژه ساختش بود؛ صادر شد. سالن غرق در هیجان بود و همزمان با پخش تصویر فرود مریخ نورد صدایی نیز شمارش پایانی را از ده شروع کرد؛ تصاویر منتشر شده از این لحظات در شبکه های رسانه ای دکتر فیروز نوری را همزمان با شمارش معکوس هیجان زده نشان می دهد که یک دستش را روی صورت می کشد و منتظر به نتیجه رسیدن تلاش های خود و همکارانش هست؛ 4، 3،2 و 1 ؛ چتر از داخل مرخ نورد خارج می شود و این ربات با سرعت به سطح مریخ نزدیک و نزدیک تر می رود تا اینکه با سطح مریخ برخورد می کند و در نهایت فرود می آید؛ سالن مرکز کنترل ناسا پر از صدای خنده های بلند و دست زدن کارمندان ناسا می شود و در این بین اوج شادی را می توان در چشمان فیروز نادی دید به خصوص در لحظاتی بعد که اولین تصاویر از سطح مریخ روی مانیتور منتشر می شود.
روح و فرصت
شهرت فیروز نادری بیشتر به خاطر ۲ کاوشگر مریخ یعنی « روح» و « فرصت» است که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر هدیه داند. نادری در شرایطی که چندین ماموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیماها به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ ماموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخ نورد «روح» و «فرصت» را با موفقیت به انجام برساند. این موفقیت ها باعث شد او بالاترین نشان سازمان فضایی ناسا را دریافت کند و به عنوان « موثرترین فرد ایالات متحده آمریکا » انتخاب شود. علاوه براین ها در سال ۲۰۰۴ میلادی نشریه بسیار معتبر ساینس دست به انتخاب ۱۰ رویداد تاثیرگذار علمی بشر زد که در راس آن کاوش‌های روباتیک سیاره سرخ فام مریخ («روح» (Spirit) و فرصت (opportunity) ) قرار داشت. فیروزنادری درباره اهمیت کشف های صورت گرفته و جزییات برنامه های مریخ نوردها در مصاحبه ای گفته است:« «روح» را به دریاچه‌ای فرستادیم که فکر می‌کردیم در آنجا بتواند شواهدی از وجود آب یا حیات قدیمی یافت کند. اما در این مورد تیر ما به خطا رفت! «فرصت» نیز به جایی که پیش‌بینی می‌شد حاوی مواد معدنی نظیر هماتیت باشد فرستاده شد که توانست با کشف هماتیت که نشان دهنده وجود آب در گذشته است، کمک بزرگی به ما بکند.»
سیارک نادری
پس از موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه ریزی مرکز آزمایشگاه پیشرانش جت از مهمترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد و مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله این مرکز را برعهده گرفت. علاوه براین در سال ۲۰۱۱ فیروز نادری به عنوان مدیر پژوهش‌های روباتیک منظومه خورشیدی انتخاب شد. همچنین یکی از افتخارات بزرگ دیگر فیروز نادری این است که در آستانه بازنشستگی اش در سال 2016 به پاس سال ها فعالیتش از سوی مدیران ناسا نامش روی یکی از سیارک های منظومه شمسی گذاشته است؛ این سیارک پیش از آن (5515) EL1 1989 خوانده می شد که اکنون نام آن « Naderi » است. دکتر فیروز نادری فوریه ( بهمن ماه ) سال گذشته میلادی (سال 1395) بازنشسته شد.
