صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

ایده انسان‌دوستانه و تجارت چندمیلیون دلاری کفش تامز؛

یک جفت بخر، یک جفت هدیه بگیر

بلیک مایکوسکی 30 ساله از جمله کارآفرینان جوان تگزاسی است که توانسته در همین 4 دهه زندگی اش ثروت چند میلیونی با فروش کفش....
به دست آورد. او کسب و کارش را از آرژانتین آغاز کرده است.
به گزارش کسب و کار نیوز و به نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران، یک دهه پیش، بلیک مایکوسکی در سفرش به آرژانتین متوجه دو نکته‌ای شد که بعدتر برایش تجارت چند میلیون دلاری کفش را به ارمغان آورد. اولین نکته‌ای که نظرش را جلب کرد این بود که کودکان فقیری که پابرهنه و بدون کفش می‌دویدند و بازی می‌کردند، نه‌تنها در معرض ابتلا به بیماری بودند بلکه از رفتن به مدرسه در کشورشان هم محروم می‌ماندند چون برای نشستن در کلاس درس باید کفش به پا می‌داشتند. دومین نکته این بود که تقریبا همه کسانی که کفشی برای پوشیدن داشتند، از کشاورزان گرفته تا کافه‌نشین‌ها، کفش‌های بدون بندی از جنس کرباس به پا می‌کردند، کفش‌های سنتی که به‌شان ایپارگاتا می‌گفتند.
بلیک از اهالی تگزاس امریکا که در رشته‌های فلسفه و کسب‌وکار تحصیل کرده بود در سال 2006 زمانی که 30 سالگی را پشت سر می‌گذاشت به کمک شریکش الجو نیتی کار تولید کفش را با استفاده از کارگاه‌های کوچک تولیدی در آرژانتین آغاز کرد. در انتهای اولین تابستان بعد از آغاز کارش، بیش از 10 هزار جفت کفش را به صورت آنلاین و از طریق عرضه در فروشگاه‌هایی مانند امریکن رگ در لس‌آنجلس فروخت. کفش‌های او را خریداران امروزه با نام تجاری تامز (TOMS) می‌شناسند. این کفش‌های معروف سالانه حدود 500 میلیون دلار در سراسر جهان به فروش می‌رسند و شرکت حالا بیش از 500 کارمند دارد. دلیل اصلی موفقیت فروش این برند ایده انسان‌دوستانه‌ای بود که در آگهی‌های کفش تامز قرار گرفت: «یک جفت کفش بخر، یک جفت هدیه بگیر». ایده‌ای که قرار بود به کودکان پابرهنه آرژانتینی کمک کند و هم‌زمان انگیزه مشتریان را برای انتخاب این برند بیشتر کند. ایده «یک در ازای یک» بعدتر در تولید و فروش محصولات دیگری هم به کار رفت. در سال‌های اخیر این شرکت از شعار معروف تبلیغاتی‌اش برای فروش و هم‌زمان اهدای محصولات دیگری از جمله عینک، قهوه و کیف هم استفاده کرده است. بلیک از سال 2014 بودجه‌ای هم برای کمک به کارآفرینان در نظر گرفته است تا از نسل‌های بعدی شرکت‌هایی مانند تامز حمایت کند. تاکنون او در 15 شرکت با ایده‌های کسب‌وکار در راستای حل مشکلات اجتماعی سرمایه‌گذاری کرده است. او در سال 2015 از کار اجرایی‌اش به عنوان مدیرعامل تامز کناره گرفت.
پیش از آغاز کار شرکت تامز، بلیک پنج کار دیگر را هم امتحان کرده بود. به عنوان مثال اولین کسبی که راه انداخت یک سرویس خدمات لباس‌شویی در دانشگاه بود که بعدتر آن را فروخت. او اهل سفر است و کتاب. خودش هم پس از چند سالی که از کار شرکت تامز گذشت داستان ایده و آغاز به کار تامز را تبدیل به کتاب کرد. کتاب در پاییز سال 2011 به چاپ رسید و در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌تایمز قرار گرفت. او در سال 2009 در همایشی از سوی بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت امریکا این‌گونه معرفی شد: «یکی از جالب‌ترین کارآفرینانی که تاکنون ملاقات کرده‌ام. جوانی و ایده‌های خلاق کسب‌وکارش سبب شد که از سوی رسانه‌ها و چهره‌های مختلف به عنوان یک نمونه نام برده شود».
نشریه فورچون با بلیک مایکوسکی در خصوص کسب‌وکاری که باعث شد نامش در میان «40 فرد موفق زیر 40 سال» این نشریه قرار بگیرد گفت‌وگو کرده است که بخش‌هایی از آن را در اینجا می‌خوانید.
شرکت تامز در 10 سال گذشته چه تغییراتی داشته است؟
وقتی در سال 2006 این شرکت را تاسیس کردم اصلا به آن به چشم تجارت نگاه نمی‌کردم، نگاهم این بود که مشغول انجام یک پروژه سرگرم‌کننده هستم. اما در عرض 10 سال این نام به اندازه برندهای بزرگی مانند نایک و کانورس شناخته شده است. این نشان می‌دهد که آدم‌ها عاشق ایده «یک در ازای یک» شده‌اند. مشتریان محصولی را می‌خرند و هم‌زمان می‌دانند که دارند به یک نفر دیگر کمک می‌کنند. ما بر همین اساس ایده فروش عینک را هم اجرایی کردیم و با آغاز این پروژه به 500 هزار نفر از کسانی که نیازمند عینک بودند بینایی هدیه دادیم. بعد به پروژه فروش قهوه رسیدیم که در ازای فروش قهوه، آب آشامیدنی در مناطق نیازمند در دسترس مردم قرار گرفت و حالا ده‌ها هزار نفر از آنها آب آشامیدنی سالم می‌نوشند. سال گذشته تولید کیف هم به زنجیره کاری ما اضافه شد، ایده در این بخش این بود که به ازای فروش کیف‌ها و کوله‌پشتی‌های کرباسی، بسته‌های بهداشتی و مجهز در اختیار مادرانی قرار بگیرد که فرزندانشان را در خانه به دنیا می‌آورند. با این ایده‌ها بود که توانستیم به هدفی بسیار فراتر از تاسیس شرکت فروش کفش دست پیدا کنیم. با این حال این را هم بگویم که تولید کفش‌های تامز هنوز در ابتدای راه است و می‌تواند سه یا پنج برابر حال حاضر رشد کند.
چه‌چیز باعث شد که نام تامز تبدیل به آیکون شود؟
شعار «یک در ازای یک» شعار ساده‌ای بود که هم تبلیغ تجاری بود و هم پیام اجتماعی روشنی داشت. علاوه بر این، کفش‌هایی که تولید کردیم خیلی ساده بودند، دو تکه کرباس و یک کفی، نه بند کفش در کار بود و نه پیچیدگی تولیدی داشت، کفش‌های تختی که در ضمن با کفش‌های دیگر متفاوت بودند و به چشم می‌آمدند. همه اینها عواملی است که سبب زیبایی یک محصول می‌شود و می‌تواند آن را تبدیل به آیکون کند. وقتی چنین کفشی را ببینی و بدانی با خرید آن یک فرد هم در یک جای دیگر صاحب کفش می‌شود، خیلی زود ترغیب به خرید می‌شوی. وقتی کار را با ایده فروش یک جفت کفش و اهدای یک جفت کفش شروع کردیم، بقیه فکر کردند به سرمان زده! بسیاری از همکارانم در حوزه کسب‌وکار می‌گفتند که از این راه نمی‌شود پول درآورد، حالا 100 شرکت با همین ایده وجود دارند. این ایده تبدیل به مدل تازه‌ای از کسب‌وکار شد. هر روز آدم‌های بیشتری به سمت کارآفرینی اجتماعی می‌روند، آدم‌ها فقط به دنبال چک حقوق آخر ماه نیستند، دوست دارند برای کار اشتیاق داشته باشند و چنین ایده‌ای انگیزه بالایی در محیط کار ایجاد می‌کند و به کار معنا می‌دهد.
چرا در سال 2015 از مقام مدیرعاملی کناره گرفتید؟
من هیچ وقت دلم نمی‌خواست مدیرعامل شرکت باشم، این کار را کردم چون چاره دیگری نبود، یک نفر باید این مسئولیت را به عهده می‌گرفت، اما از اول می‌دانستم که این جایگاه با مهارت‌‌های من همخوانی ندارد. وقتی مدیرعامل جدید شرکت را معرفی کردیم، یکی از بهترین روزها در تاریخ تامز بود، چون سرانجام می‌دانستیم کسی در این جایگاه قرار گرفته که توان رهبری روز به روز کار را دارد و می‌تواند شرکت را اداره کند و این موضوع به من اجازه می‌دهد تا بر روی کارها و مهارت‌هایی که در آنها خوب هستم تمرکز کنم. برای بسیاری از کارآفرینان این تصمیم، تصمیم مهمی است، خیلی‌ها از اینکه از این سمت کناره می‌گیرند پشیمان می‌شوند اما من همیشه به دنبال پیدا کردن یک مدیرعامل خوب بودم. حالا فرصت دارم تا به جای دغدغه‌های مدیریتی در حوزه بازاریابی و اهدای محصولات به جوامع مورد نیاز متمرکز شوم، این کاری است که هم در آن مهارت دارم و هم انگیزه. موسس خوب بودن و مدیرعامل خوب بودن دو موضوع کاملا متفاوت هستند، من موسس بهتری بودم. مدیرعامل باید از نزدیک بر کارها نظارت کند در حالی که من ترجیح می‌دهم هم به دیگران فضا بدهم و هم خودم فضای آزادتری داشته باشم.
در مورد بودجه‌ای که برای کارآفرینی اجتماعی در نظر گرفته‌اید هم توضیح می‌دهید؟
این کار به من اجازه داد تا بر نسل آینده کارآفرینان اجتماعی سرمایه‌گذاری کنم، تاکنون 15 مورد سرمایه‌گذاری انجام شده و خیلی جالب است که همراه کسانی شده‌ام که در حال طی مسیری هستند که من 10 سال پیش طی کردم. به عنوان مثال شرکت آرت لیفتینگ، واقعا دستاوردهای خوبی داشته، آنها متوجه شدند که برخی بی‌خانمان‌ها، استعداد هنری دارند و برای اولین بار گالری مخصوص نمایش آثار هنری آنها را تاسیس کردند. ما از سرمایه‌گذاران اولیه در شرکت آندلا هم بودیم، شرکتی که در حال ایجاد شغل در حوزه تکنولوژی در مناطق روستایی افریقا است. کار این شرکت ابعاد بسیار وسیعی پیدا کرد و حالا سرمایه‌‌گذاران بزرگی مانند مارک زوکربرگ را هم جذب کرده است.
مراحل کار تامز
1: خرید
فروش تمامی محصولات بر مبنای مدل «یک در ازای یک» انجام می‌شود: کفش، عینک، قهوه، کیف. هر بار که جنسی از این شرکت خریداری شود در ازای آن به یکی از افراد نیازمند کمک می‌شود.
2: برنامه‌ریزی
تیم اهداکننده تامز با گروه شرکای اهداکننده این شرکت در تماس هستند تا در مورد برنامه‌ریزی لازم برای ارسال محصولات تامز یا فراهم کردن خدمات مورد نیاز در یک منطقه هماهنگ شوند.
3: اهدا
تیم شرکای اهداکننده تامز در مناطق مختلف مشغول فعالیت هستند، این بخش تاکنون به 35 میلیون نفر در پنج قاره جهان کالا و خدمات ارائه داده است.