اگر قرار است به نقطه مشترکی برای افزایش صادرات رسید باید امکانی را ایجاد کرد که شرایط تولیدکننده ایرانی با شرایط رقبایش در سایر نقاط جهان برابری کند.
این امکان برابر هم درواقع به شرایط برابر در محیط کسبوکار، نرخ بهره تسهیلات، بهرهوری، بستهبندی و حملونقل و مواردی از این قبیل خلاصه میشود.
محمد لاهوتی درباره نقش صادرات در اقتصاد می گوید: صادرات بخش مهمی از اقتصاد کشور است و پیشبینی آن میتواند برای اقتصاد و فعالان اقتصادی مهم باشد. اما درواقع به اعتقاد من موضوع صادرات در سال 96 تفاوت چندانی با سال 95 نخواهد داشت. در حال حاضر دولت و فعالان اقتصادی ملزم به رعایت اقتصاد مقاومتی هستند، یعنی تولید باید صادرات محور و درونزا و بروننگر باشد. بنابراین اگر قرار است تولیدی صادرات محور ایجاد شود، باید از کیفیت و قیمت مناسب و مطلوب و از شرایطی برابر نسبت به رقبای سرسخت خود در دنیا برخوردار باشد.
وی ادامه داد: اما موضوع مهم این است که اگر قرار است تولیدی صادرات محور در کشور صورت بگیرد، باید بسترهایی برای آن ایجاد شود که البته تا به امروز این بسترها گشوده و ایجاد نشده است. لذا اگر در بررسیها اینطور مشخص میشود که ارزش سبد صادراتی کالای ایران نسبت به واردات ناچیز است به این دلیل است که قیمت تمامشده تولید در کشور بالا و غیررقابتی است. حتی در شرایطی که کیفیت محصولات خوب است، قیمتها بالا و غیررقابتی است و در حالتی که قیمتها مناسب و پایین است، کیفیت نامطلوب بوده است.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: بهاینترتیب اگر قرار است به نقطه مشترکی برای افزایش صادرات رسید باید امکانی را ایجاد کرد که شرایط تولیدکننده ایرانی با شرایط رقبایش در سایر نقاط جهان برابری کند. این امکان برابر هم درواقع به شرایط برابر در محیط کسبوکار، نرخ بهره تسهیلات، بهرهوری، بستهبندی و حملونقل و مواردی از این قبیل خلاصه میشود.
لاهوتی اضافه کرد: این در حالی است که در کشور به دلیل مناسب نبودن فضای کسبوکار در هر حوزهای مشکلاتی خاص وجود دارد. در حال حاضر بهرهوری واحدها مشکل دارد. قیمت تمامشده محصولات بالاست و در حوزه بستهبندی بهشدت ضعف وجود دارد. در زمینه حملونقل، تقریباً بهغیراز حملونقل دریایی و در بعضی موارد حملونقل زمینی برای کالاهای فاسدشدنی امکان صادرات وجود ندارد. تمام این مسائل علاوه بر غیرواقعی بودن نرخ ارز در مقابل نرخ تورم در کشور مطرح می شود که در واقع فرصت را از صادرات می گیرد.
به گفته رییس کنفدراسیون صادرات ایران بنابراین اگر نگاه و برنامهای بلندمدت به صادرات وجود نداشته باشد، هرسال مانند شرایط سال قبلش سپری میشود و اتفاق خاصی هم نخواهد افتاد. البته در این شرایط شاید بهبودی هم حاصل شود، اما درواقع این بهبود بهاندازه توقع فعالان اقتصادی نخواهد بود.
وی ادامه داد: درنتیجه به اعتقاد من، اگر موضوع اقتصاد مقاومتی جدی گرفته شود و دولت و مدیران به این باور برسند که سیاستهایشان را بر اساس اقتصاد مقاومتی وضع کنند، نه اینکه اقتصاد مقاومتی را با سیاستهای گذشته خود تطبیق دهند، در درازمدت میتوان امیدوار بود که به کشوری تولیدکننده صادرات محور تبدیل شویم. در غیر این صورت، سالهای بعد هم تغییرات زیاد و البته کاربردی ایجاد نخواهد شد. همچنین هم اینگونه میشود که با بالا رفتن قیمت نفت، صادرات کشور رشد میکند و در مقابل هم با کاهش قیمت نفت، صادرات دچار افت میشود. این مساله به این دلیل رخ میدهد که رشد و کاهش صادرات منشعب از قیمت مشتقات نفتی است نه تولید محصولات صنعتی و یا کشاورزی. بنابراین تا زمانی که مشکلات تولید در بخش های مختلف برطرف نشود و سبد صادراتی سهم بیشتری از صادرات محصولات تمام شده و یا با ارزش افزوده بالا کالاهای صنعتی، کشاورزی و معدنی تشکیل ندهد، شرایط هم تغییری محسوسی نخواهد کرد.
لاهوتی در پایان گفت: البته باید توجه کرد سال ٩٦ نسبت به سال های قبل شرایط متفاوت تر است، چرا که از یکطرف با روی کار آمدن دولت جدید امریکا و تاتیر آن در عرصه جهانی ممکن است توافقات هستهای را دستخوش تغییراتی کند و از طرف دیگر با پیش رو بودن انتخابات دور دوازدهم ریاست جمهوری در کشور باید منتظر ماند تا با انتخاب رییس جمهور دوازدهم مشخص شود شرایط چگونه ادامه پیدا خواهد کرد.