ما معمولا در ایران (چه تولیدکنندگان، چه فروشندگان و چه خریداران) به گارانتی عادت....
شایلی قرایی
نداریم. در حقیقت تعریف درستی از این مساله نشده است. بنابراین از آن صرفا به عنوان یک حرف و تبلیغ استفاده میشود.
زندگی امروز آنقدر سخت و پردردسر شده که همه آدمها برای بقا نیاز به تضمین دارند. تضمین اینکه اگر در بازی روزگار برنده نشدند، حداقل بازنده هم نباشند. گاهی از دست دادن برخی چیزها برای آدمها غیر قابل تحمل است، مثل سلامتی یا اموال گرانقیمتشان؛ از اینرو با بیمه کردن جان و مالشان قصد به حداقل رساندن زیانها و در نهایت آسودگی خاطر را دارند.
زندگی امروز آنقدر سخت و پردردسر شده که همه آدمها برای بقا نیاز به تضمین دارند. تضمین اینکه اگر در بازی روزگار برنده نشدند، حداقل بازنده هم نباشند. گاهی از دست دادن برخی چیزها برای آدمها غیر قابل تحمل است، مثل سلامتی یا اموال گرانقیمتشان؛ از اینرو با بیمه کردن جان و مالشان قصد به حداقل رساندن زیانها و در نهایت آسودگی خاطر را دارند.
بیمه، گارانتی، ضمانت و هزار و یکجور اسم آرامشبخش که با خدمات گوناگون آیندهای مطمئن و بدون خسارت را به مشتریان نوید میدهند اما آیا شرکتهایی که ما با اطمینان کامل تمام زندگی خود را در اختیار آنها قرار میدهیم، واقعا قابل اعتماد هستند؟
به عنوان مثال وقتی برای خریدن یک گوشی موبایل به فروشگاه میروید، فروشنده با دلایل کاملا منطقی پیشنهاد میکند که در ازای پرداخت چند درصد هزینه بیشتر، برای خریدتان ضمانتنامه دریافت کنید. معقولانهترین تصمیم این است که با یک کارت گارانتی ناقابل، خیال خودتان را از وقوع خرابیهای احتمالی راحت کنید اما این روزها اوضاع بدینگونه نیست.
بهطور کلی ما معمولا در ایران (چه تولیدکنندگان، چه فروشندگان و چه خریداران) به گارانتی عادت نداریم. در حقیقت تعریف درستی از این مساله نشده است. بنابراین از آن صرفا به عنوان یک حرف و تبلیغ استفاده میشود.
قضیه گارانتی هم در ایران همراه با واردات کالا از کشورهای غربی وارد ایران شد و از آن جایی که نظارت صحیح و جامعی بر بازار موبایل نمیشود و از آن گذشته اغلب شرکتهای تولیدکننده گوشی در ایران نمایندگی رسمی ندارند تا ناظر بر کار متولیان خود باشند و فروشندگان نیز تنها بر سود خود توجه داشته و شرکتی نیز از آنها برای دادن گارانتی حمایت نمیکند، گارانتی در بازار ایران به خوبی جا نیفتاده و صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و حتی بسیاری داشتن گارانتی را دلیل بر اصل بودن کالا میپندارند و از خدماتی که میتوانند بهواسطه آن دریافت کنند، بیاطلاعند.
تا چندین سال قبل، خریداری کالا، بهویژه گوشیهای تلفن همراه با گارانتی معتبر برای خریداران ایرانی جا نیفتاده بود و تعداد انگشتشماری به داشتن گارانتی معتبر برای خریداری گوشی مورد نظر خود اهمیت میدادند. دلیل این امر هم بسیار واضح بود؛ یکی از این موارد وجود تفاوت قیمت فاحش میان گوشیهای با گارانتی معتبر و غیرمعتبر بود که باعث میشد خریدار مدل دوم را انتخاب کند. البته این مساله نیز دلیل دیگری داشت و آن هم این بود که خریداران معمولا بعد از مراجعه به مراکز گارانتی با مشکلات زیادی مواجه میشدند که اغلب به علت سختگیریهای بیش از حد، معطل شدن زیاد و مشکلات متعدد، عطای استفاده از گارانتی را به لقای آن میبخشیدند و ترجیح میدادند به جای پرداخت پول بیشتر بابت گارانتی کردن کالا، آن را به دست تعمیرکاران معمولی گوشیها سپرده و آن را از طریق عادی تعمیر کنند. در این حالت معمولا در مدتزمان کوتاهتری گوشی تعمیر شده و به دستشان میرسید و علاوه بر آن مجبور به پرداخت هزینههای بسیار بالایی برای تعمیر گوشی نبودند.
گارانتی رسمی برای آیفون قاچاق
غلامحسین کریمی، رئیس اتحادیه دستگاههای مخابراتی
با وجود اعطای مجوز رسمی واردات آیفون به ۲۴ شرکت، آنها برای واردات توجیه اقتصادی ندارند و از اینرو برخی از شرکتهایی که ادعای واردات رسمی دارند، برای آیفونهای قاچاق کارت گارانتی صادر میکنند.
در حال حاضر وجود گوشیهای قاچاق آیفون در بازار با وجود صدور مجوز رسمی واردات به ۲۴ شرکت برای مبارزه با قاچاق این کالا را نمیتوان انکار کرد. در حالی که ۲۴ شرکت مجوز رسمی واردات گوشیهای آیفون را دریافت کردهاند اما متاسفانه بیشتر از ۶ یا ۷ شرکت در زمینه واردات این کالا فعال نشدند. از سوی دیگر، با وجود برنامهریزی برای ساماندهی بازار آیفون و مقابله با گوشیهای قاچاق آیفون، بازار دارای خلأ بسیاری برای ورود قاچاق است.
در حال حاضر حتی برخی شرکتهای مجاز واردکننده آیفون که ادعای واردات رسمی دارند، اقدام به صدور کارت گارانتی غیرمجاز برای کالاهایی بهمراتب بیشتر از تعداد واردات رسمی
خود میکنند.
برای مثال، یکی از شرکتها ۴ هزار گوشی آیفون وارد کرده بود اما ۱۰۰ هزار کارت گارانتی برای گوشیهای قاچاق صادر کرد که این کارتها به نام گارانتی اینتر (گارانتی اینترنشنال، بینالمللی برای پوشش کالای قاچاق) صادر شده است.
مشکل فعال نشدن شرکتهای دارای مجوز واردات آیفون، مشکل سرمایه و توان مالی نیست، بلکه این شرکتها توجیه اقتصادی برای واردات ندارند و اعلام میکنند به دلیل وجود کالای قاچاق در بازار و اختلاف قیمت کالای قاچاق و کالای رسمی، پس از واردات رسمی نمیتوانند آن را به قیمت اصلی خود بفروشند و از اینرو حضور کمرنگی دارند.
در حال حاضر حدود 64 میلیون گوشی تلفن همراه از انواع مختلف در دست مصرفکنندگان است که بهطور میانگین هر چهار سال یکبار نیاز به تعویض دارد. چنانچه رقم رسمی واردات را 10 درصد کل نیاز کشور بدانیم، به این نتیجه میرسیم که 90 درصد گوشیهای موجود قاچاق هستند. در سالهای گذشته با افزایش تعرفه گمرکی سعی در کنترل این بازار شد که دقیقا نتیجه معکوس داشت و حاصل آن سود فراوان قاچاقچیان، تشکیل پروندههای عدیده قاچاق، اتلاف انرژی و وقت نیروی انتظامی و سردرگمی و اتلاف پول مشتریان به دلیل نبود گارانتی معتبر بوده است.
با این حساب و کتاب حداقل 25 درصد از گوشیهای موجود در سال باید جایگزین شوند که به عدد 16 میلیون دستگاه در سال میرسد. متوسط قیمت هر دستگاه گوشی هوشمند از 100 تا 1100 دلار است و اگر میانگین این قیمت را 300 دلار در نظر بگیریم، ارزش واردات سالانه آن به 4 میلیارد و 800 میلیون دلار میرسد که در صورت ورود قانونی به کشور حقوق و عوارض آن 720 میلیون دلار خواهد بود. این درحالیست که اگر همانطور که گفته شد، فقط 10 درصد گوشیهای مصرفی از طریق واردات قانونی وارد کشور شود، این ارقام ضرر دولت و مردم محسوب میشود.
مردم با مراجعه به تعمیرگاهها با مشکلات بسیاری روبهرو میشوند
مجتبی رضایی، تعمیرکار موبایل
در بسیاری از مواقع، مردم با مراجعه به تعمیرگاهها با مشکلات بسیاری روبهرو میشوند زیرا گارانتی گوشی در ایران معنایی ندارد. برای مثال به دلیل اعتبار نداشتن گارانتی ممکن است قطعات تقلبی برای تعمیر گوشی مورد استفاده قرار بگیرد و هزینه قطعه اصلی از مشتری دریافت شود. گاهی اوقات نیز مشاهده شده که هزینههای چند برابری از مراجعهکننده دریافت شده اما پس از مدتی دستگاه مجددا دچار مشکل میشود.
در بسیاری از موارد برای تعویض قطعاتی مانند السیدی، هزینه 500 هزار تومانی دریافت میشود اما هیچگونه ضمانتی برای این قطعات وجود ندارد و احتمال میرود که فرد پس از مدت کوتاهی مجبور به تحمل هزینه برای تعمیر شود. به گفته متخصصان، عمر مفید گوشیهای هوشمند بین 2.5 تا 5 سال است و شاید بهتر باشد پس از این مدت، گوشی خود را کنار بگذارید و به تعمیر آن فکر نکنید مخصوصا اگر گارانتی معتبری از آن پشتیبانی نمیکند.
در ایران گارانتی همان تعمیرات است
کاوه ریاحی، کارشناس بازار تلفن همراه
گارانتی در واقع نوعی پشتگرمی برای مصرفکننده است که تولیدکننده در مدت زمان خاص برای محصول خود به وی میدهد تا اطمینان حاصل کند محصول خریداریشده همانی است که مشخصاتش در تبلیغات آمده و اگر مصرفکننده راضی نبود، حاضر است آن را پس گرفته یا تعویض کند. وارانتی (Warranty) شباهت زیادی به گارانتی دارد ولی خریدار بعد از خرید کالا نمیتواند تصمیم خود را عوض کند.
وارانتی قولی است که معمولا بین فروشنده و خریدار - یا تولیدکننده و مصرفکننده - گذاشته میشود و فروشنده - از طرف تولیدکننده - تاکید میکند که محصول او در مدت زمان مشخص - که معمولا از دوره گارانتی بیشتر است - با همان مشخصات اولیه کار میکند. تولیدکننده معمولا در مدت زمان وارانتی در صورت بروز مشکل برای محصول هزینه تعمیر یا تعویض قطعات را بر عهده میگیرد و به این طریق به مصرفکننده اطمینان میدهد که در طول مدت وارانتی نیازی به انجام تعمیرات ندارد؛ از اینرو در مدت گارانتی میتوان به اصل پول خود رسید اما در مدت وارانتی این امر میسر نیست. خدماتی مانند وارانتی یا گارانتی هر دو به دلخواه تولیدکننده یا حتی در پارهای موارد به دلخواه فروشنده برای جلب بیشتر رضایت مشتری به یک کالا اختصاص پیدا میکند و در واقع الزامی در ارائه آنها وجود ندارد.
گارانتیها در ایران جنبه تبلیغاتی دارند. از هر 20 عیبی که گوشیها پیدا میکنند، شاید یکیاش را گارانتی به صورت رایگان قبول کند و برای باقی تعمیرات هزینه هنگفتی دریافت میکنند. در ایران گارانتی همان تعمیرات است ولی با یک اسم شیکتر. در داخل کارتهای ضمانت آدرس شرکتها خورده ولی بعد از مدتی وقتی به آن آدرس میروید، میبینید جایشان عوض شده
است. فروشندهها البته جایشان را میدانند ولی انکار میکنند. این شرکتها باید اینگونه کار کنند. گوشیها که قاچاق است و شرکتهای سازنده در قبالشان به نمایندگیهای تعمیر پولی نمیدهند.
دولت هم که کاری به کار آنها ندارد. پس مجـــبورند اینطوری کار کنند.