سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
چه شرکت هایی و چگونه می توانند مجوزهای لازم و فرآیند قانونی در حمل و نقل دریایی را به دست آورند؟
به گزارش کسب و کار نیوز و به نقل از دنیای سفر، بخش عمده ای از جذابیت در سفرهای گردشگری، سفر دریایی است. در مسافرت های دریایی که معمولا کمتر برای گردشگران رخ می دهد، جاذبه هایی وجود دارد که آن را برای گردشگران تبدیل به یک مسافرت خاطره انگیز می کند. از سوی دیگر، ایران کشوری است که از شمال و جنوب مرزهای گسترده دریایی دارد و به نظر می رسد به رغم داشتن توان بالقوه در گسترش این صنعت، همچنان استفاده از آن و جذب و ترغیب گردشگران نادیده انگاشته می شود. این در حالی است که توسعه سفرهای تفریحی دریایی یکی از استعدادهای خفته گردشگری ایران را بیدار خواهد کرد. در این یادداشت به این خواهیم پرداخت که چه شرکت هایی و چگونه می توانند مجوزهای لازم و فرآیند قانونی را در این امر به دست آورند؛ صنعتی که می تواند سود قابل توجهی را نیز نصیب مالکان شرکت ها کند.
مسافران دریایی چه کسانی هستند؟
قانون مربوطه در این حوزه، آیین نامه صدور مجوز و نظارت بر فعالیت شرکت های حمل و نقل دریایی (کشتیرانی) است. برابر با آیین نامه، انجام فعالیت نمایندگی کشتیرانی مستلزم اخذ مجوز فعالیت از سازمان بنادر و دریانوردی است. این سازمان با توجه به قوانین و مقررات حاکم، مقتضیات اجتماعی، اقتصادی و کفایت یا عدم کفایت تعداد شرکت های موجود و با رعایت مفاد این آیین نامه اقدام به صدور مجوز خواهد کرد. شاید در بدو امر به نظر برسد این شرکت ها صرفا به حمل و نقل کالا اشتغال دارند اما این گونه نیست؛ طبق آیین نامه گفته شده، شرکت حمل و نقل دریایی (کشتیرانی) می تواند به حمل ونقل مسافر نیز بپردازد. تعریف ارائه شده در آیین نامه از این شرکت ها این گونه است: شرکت حمل ونقل دریایی، شخص حقوقی ایرانی است که با داشتن شناورهای ملکی، استیجاری یا در اختیار داشتن مدیریت کشتی، تحت عنوان خطوط کشتیرانی یا عناوین مشابه به حمل بار و مسافر اشتغال دارند. مسافر از منظر آیین نامه، فردی است که ضمن به همراه داشتن بار به موجب قرارداد حمل مسافر با کشتی جا به جا می شود. طبعا بر این اساس، مسافران و گردشگران بار و کالایی را نیز می توانند همراه خود داشته باشند. بار شامل هرگونه محموله اعم از اموال، اشیا، حیوانات زنده یا هر کالای دیگر می تواند باشد.
وظایف و مسوولیت شرکت ها چیست؟
برابر ماده دوم آیین نامه مذکور، شرکت های حمل ونقل دریایی (کشتیرانی) ملزم به رعایت کلیه مقررات ملی و بین المللی مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران هستند. برای مثال این شرکت ها مکلف به رعایت کلیه قوانین بین المللی و قانون دریایی ایران و مقررات مربوط به حفاظت محیط زیست دریایی و کنوانسیون های بین المللی از جمله ایمنی جان اشخاص در دریا (SOLAS) و جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از کشتی ها (MARPOL) هستند. همچنین این شرکت ها باید بیمه نامه های تکمیلی مطابق مقررات ملی و بین المللی داشته باشند و گواهینامه های سیستم مدیریت ایمنی (ISM) برای کشتی ها در صورت مدیریت کشتی های تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران را اخذ کنند. رعایت مقررات لازم الاجرای سازمان بین المللی کار (ILO) نسبت به کارکنان کشتی ها برای شرکت ها و نیز رعایت قانون کار یا تامین اجتماعی برای کلیه کارکنان در شرکت الزامی است. کلیه شرکت ها مکلفند به منظور جبران خسارات احتمالی ناشی از انجام وظایف، فعالیت های شرکت و کارکنان تحت پوشش در اسکله، اماکن و محوطه های بندری و دریایی سازمان نسبت به سپردن تضمین به مبلغ یک میلیارد ریال اقدام کنند. این میزان تضمین، اجباری است و شرکت نمی تواند به هر دلیلی از سپردن آن نزد سازمان بنادر و کشتیرانی خودداری کند.
شرایط مدیران شرکت ها
طبق آیین نامه، مدیران علاوه بر داشتن تابعیت ایرانی باید مقیم ایران نیز باشند. حداقل سن برای آنها 25 سال است و عدم اشتغال به کار در دستگاه های دولتی، موسسات عمومی غیردولتی و نیز شرکت هایی که بیش از 50 درصد از سرمایه یا سهام آنها متعلق به مراجع مزبور باشد و نداشتن سمت مشابه در سایر شرکت ها، از دیگر ضوابط قانونی است. این شرکت ها همچنین مکلف به داشتن مدیرفنی هستند. مدیر فنی می تواند ایرانی نباشد اما لزوما باید مقیم ایران باشد و اقامتگاهی را در خاک ایران برای خود معین کند. علاوه بر این، عدم اشتغال به کار در دستگاه های دولتی، موسسات عمومی غیردولتی و نیز شرکت هایی که بیش از 50 درصد از سرمایه یا سهام آن ها متعلق به مراجع مزبور باشد و نداشتن سمت مشابه در سایر شرکت ها از شرایط اجباری برای آن ها مانند مدیران است. مدیر فنی باید دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در یکی از رشته های علوم دریایی مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با 4 سال سابقه کار مفید اجرایی در زمینه امور دریایی و تسلط به زبان انگلیسی یا یکی از زبان های رسمی بین المللی (در سازمان ملل متحد) باشد.
البته چنانچه مدیرعامل مدارک، شرایط و توانمندی های حرفه ای مدیرفنی را داشته باشد و به کلیه مسوولیت های فنی وی متعهد شود، در صورت تمایل می تواند جایگاه و نقش مدیرفنی شرکت را نیز ایفا کند. در نهایت اما این مدیرعامل شرکت است که در مقابل سازمان بنادر و کشتیرانی مسوول خواهد بود و این مسوولیت به دیگران غیرقابل تفویض است. طبق قانون، در صورتی که برای سازمان در هر زمان محرز شود که شرایط و صلاحیت شرکت یا مدیران موضوع این آیین نامه به طور کلی یا جزئی زائل شده است، سازمان می تواند ضمن صدور اخطار کتبی اقدام به تعیین مهلت مناسب کرده تا ظرف آن مدت شرکت مزبور اقدام به کسب مجدد شرایط یا صلاحیت لازم کند.
