صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

« کسب و کار » از چشم پوشی از ایمنی برای درآمدزایی گزارش می دهد

قربانگاه بعدی کجاست؟

پاساژ پلاسکو نام یک مرکز خرید قدیمی در تهران بود که از آن به عنوان نخستین ساختمان مدرن و مرتفع در تهران یاد می‌شود.
شایلی قرایی 
 این مرکز خرید از یک ساختمان ۱۷ طبقه تشکیل شده بود و کار بنای این ساختمان در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید. این پاساژ با وجود اینکه سال‌ها از ساخت آن می‌گذشت اما همچنان بسیار مدرن و زیبا به نظر می‌رسید. به‌ویژه پس از اینکه کسبه آن، دستی به سر و روی پاساژ و سردر مغازه‌های خود کشیدند. در طبقات زیر همکف تا سوم آن، مغازه‌های تک‌فروشی لباس مردانه و در طبقات بعدی آن تولیدی‌های لباس و عمده‌‌فروشی‌ها به فعالیت می‌پرداختند. قیمت لباس‌ها و محصولات ارائه شده در این مرکز خرید نسبت به بسیاری از مراکز تجاری دیگر در پایتخت مناسب‌تر و این لباس‌ها دارای کیفیت خوبی بودند. ضمنا در طبقه زیر همکف مغازه‌های فروش ماهی‌های آکواریومی و وسایل آکواریوم و غذای ماهی فعالیت داشتند اما متاسفانه در تاریخ سی‌ام دی ماه سال جاری این ساختمان دچار آتش‌سوزی شد و به طور کامل فرو ریخت. در پی این حادثه چندین آتش‌نشان زیر آتش ماندند و بسیاری مصدوم شدند و هنوز آمار دقیقی از میزان خسارات جانی و مالی این تراژدی غم‌انگیز اعلام نشده است. همچنین ساعاتی پس از فرو ریختن برج پلاسکو، گوگل مکان ساختمان را روی نقشه خود به حالت بسته درآورد تا به تاریخچه طولانی این برج پایان دهد. 
این در حالیست که در پی آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو در تهران، حدود ۳۵۰۰ خط تلفن از کار افتاد. در این راستا وزیر ارتباطات نیز دستور به تقویت ارتباطات این منطقه داد. در پی حادثه ساختمان پلاسکو وزیر ارتباطات از انجام پیگیری‌های لازم درباره ارتباطات این منطقه خبر داد. محمود واعظی در قالب پستی در شبکه‌های اجتماعی خود عنوان کرد: از حادثه دلخراش آتش‌سوزی و فرو ریختن ساختمان پلاسکو که منجر به مصدومیت و کشته شدن تعدادی از هموطنان شد، بسیار متاثر شدم. امیدوارم با کمک‌های امدادی گرفتارشدگان زیر آوار نجات یابند. اقدامات لازم برای تقویت ارتباطات منطقه در حال انجام است. 
این اتفاق همچنین از جهات دیگر نیز قابل بررسی است. این حادثه بار دیگر زنگ خطر ناایمن بودن ساختمان‌های بلند و فرسوده پایتخت را به صدا درآورد؛ زنگ خطری که درمیان بغض سخنگوی آتش‌نشانی نیز مطرح شد؛ «تا کی به خاطر بی‌احتیاطی چند نفر قرار است دیگران به ویژه نیروهای آتش‌نشانی تاوان بدهند؟» 
هنوز هم ساختمان‌های بلند تجاری بسیاری همچون پاساژ علاءالدین، بازار رضا، بازار مروی و... که براساس اعلام سازمان آتش‌نشانی در رتبه‌بندی ساختمان‌های تهران از نظر ایمنی رتبه سوم را اخذ کرده و پاساژ علاءالدین که بارها درباره ناایمن بودن آن تذکر داده شده، ایمنی شهروندان تهرانی را تهدید می‌کنند و بی‌تردید رشته دراز ایمنی ساختمان‌های بلند تهران به ریزش پلاسکو ختم نمی‌شود. 
نصب و تقویت آنتن‌های سیار موبایل در محدوده پلاسکو
  محمدرضا فرنقی‌زاد، مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
از بعدازظهر دو روز گذشته (پنج‌شنبه سی‌ام دی ماه) برقراری ارتباطات در منطقه حادثه‌دیده پلاسکو و خیابان‌های اطراف به حالت عادی بازگشته است و اختلالی مشاهده نمی‌شود. درباره آخرین وضعیت تامین ارتباطات در منطقه حادثه‌دیده ساختمان پلاسکوی تهران، باید گفت که براساس دستور وزیر ارتباطات برای تقویت و تامین ارتباطات این منطقه، عملیات سرویس‌دهی از نخستین ساعات آغاز شد و با وجودی که در ساعات اولیه حادثه آتش‌سوزی، اختلالاتی اندک در برقراری ارتباط با موبایل وجود داشت اما با تقویت سیستم‌های مربوطه، شرایط به حالت عادی درآمده است. 
اپراتورهای موبایل در این منطقه، نسبت به نصب آنتن‌های سیار موبایل اقدام کرده‌اند و با تقویت ارتباطات در این منطقه، هم‌اکنون مشکلی بابت برقراری صوت و دیتا با موبایل دیده نمی‌شود و برقراری ارتباطات در حالت عادی است. 
تنها تعداد معدودی خط تلفن ثابت به دلیل قطع برق منطقه پلاسکو با اختلال و قطعی مواجه شده‌اند که براساس بررسی‌های به عمل آمده، دیروز و همزمان با اتصال برق و رفع خرابی تاسیسات برق، نسبت به برقراری ارتباط این خطوط تلفن ثابت اقدام شد. 
هیچ مشکلی درحوزه تلفن همراه وجود ندارد
 محمدرضا بیدخام، سخنگوی شرکت مخابرات ایران
ضمن تسلیت به بازماندگان این حادثه دردناک، هیچ مشکلی در حوزه تلفن همراه وجود ندارد. وصل و اتصال مجدد تمامی خطوط قطع شده در منطقه اطراف ساختمان پلاسکو انجام شد و صبح روز گذشته و همزمان با اتصال برق منطقه، مجوز ورود برای رفع خرابی خطوط تلفن را دریافت کردیم و با تلاش همکاران، ارتباط تمامی خطوطی که قطع شده بودند، برقرار شد. 
در پی این حادثه ناگوار حدود ۳۵۰۰ خط تلفن دچار خرابی و قطعی شد اما هم‌اکنون به جز خطوطی که مربوط به ساختمان پلاسکو بوده و حدود ۱۳۰۰ خط برآورد می‌شود، ارتباط سایر خطوط اطراف این منطقه برقرار شده است. هم‌اکنون نیز کل ارتباطات در این منطقه در حالت عادی قرار دارد. 
حادثه در کمین ساختمان‌هایی همانند علاءالدین هم هست
رضا تقی‌پور، سخنگوی شورای شهر تهران
بی‌توجهی‌ها به معضل بافت فرسوده تهران به ویژه در بخش مرکزی شهر از سوی دولت فاجعه به بار آورد. یکی از الزامات شهر تهران نوسازی بافت فرسوده است که در این راستا شهرداری تهران در سال‌های اخیر با ارائه تسهیلات در مسیر حذف این معضل گام برداشته اما در بدنه دولت نوسازی بافت ناپایدار تهران روند بسیار کند و نزدیک به صفر داشته است. با وجود تمام تذکرات آتش‌نشانی درباره خطرات ساختمان پلاسکو، شاهد تداوم فعالیت کسب‌وکار در این ساختمان بودیم. درست است که نمی‌خواهیم با برخوردهای خشن مانع از کسب‌وکار شهروندان در ساختمان‌های مشابه پلاسکو شویم اما ایمنی موضوع مهمی است که بی‌توجهی به آن فاجعه به بار می‌آورد. 
اعضای شورای شهر تهران قصد ایجاد نگرانی در ذهن شهروندان ندارند. ساختمان‌های مشابه ساختمان پلاسکو در بافت فرسوده مرکز شهر تهران بسیارند. از همین رو است که توجه به نکات ایمنی بیش از هر زمان دیگری الزامی است. یکی از معضلات اصلی بافت فرسوده نبود دسترسی‌پذیری و پایین بودن امکان ارائه خدمات ایمنی است؛ معضلی که بی‌شک در کمین ساختمان علاءالدین نیز قرار دارد. ناایمن بودن ساختمان پلاسکو و بی‌توجهی به اخطارهای داده شده از سوی آتش‌نشانان دلیل اصلی حادثه فروریختن است. با وجود اینکه در نص صریح قانون اعلام شده، دولت موظف به نوسازی بافت ناپایدار و فرسوده شهر تهران و سایرکلان‌شهرهاست اما همچنان شاهد بی‌توجهی‌هایی هستیم که فاجعه‌بار هستند. 
شاید با کمی دقت حادثه پلاسکو قابل پیش‌بینی بود؛ همانطور که حادثه احتمالی ساختمان‌های ناایمنی چون علاءالدین امروز قابل پیش‌بینی است. شاخص‌های ناامنی تهران را هم می‌توان از تحقیقاتی که خود شهرداری طی سه سال گذشته از سوی سازمان آتش‌نشانی انجام داده، احصا کرد و براساس آن به برآیندی تلخ و نگران‌کننده از آینده شهر تهران رسید. امید است حادثه دلخراش ساختمان پلاسکو که روزی ساختمان مرتفع و مدرن ایران بوده، آغازی برای چاره‌اندیشی ساختمان‌های فرسوده و ناامن تهران باشد. با این وضعیتی که شهر تهران در ایمنی ساختمان‌ها دارد، باید برای مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز قاطعیت بیشتری اعمال شود و نباید برای درآمدزایی بیشتر از ایمنی شهر بیش از این چشمپوشی کرد تا شاید رشته دراز اتفاقات تلخ ساختمان‌های پایتخت با تجربه تلخ پلاسکو پاره شود. 
معابر، پله‌برقی‌ها، آسانسورها و... در علاءالدین استاندارد نیست
ایمان محب‌علی، کارشناس ارشد عمران و سازه
پاساژ علاءالدین نیز همانند پلاسکو پاساژی است که در بسیاری از فاکتورها نمی‌تواند استانداردهای لازم ایمنی را کسب کند و این پاساژ برای مراجعه‌کنندگان و کسبه ناایمن است. پاساژ علاءالدین در منطقه 11 تهران واقع شده و سازمان آتش‌نشانی نیز جزو کارگروه‌های مرتبط است که اقداماتی را درباره بازدید ایمنی و دیگر موارد مربوطه انجام داده است. 
همواره درباره ایمنی ساختمان‌های قدیمی در تهران حرف و حدیث‌هایی وجود دارد. درباره علاءالدین هم باید گفت که معابر، پله‌برقی‌ها، آسانسورها، نحوه چینش کالا و اجناس و ... در این پاساژ استاندارد نیست. از سوی دیگر در تمام اظهارنظرها بحث تخریب دو طبقه مطرح است اما حرف این است که نه این دو طبقه، بلکه کل مجتمع ناایمن است. همانطور که اشاره شد، معابر و راه‌های این پاساژ استاندارد نیست و شبکه باران‌زا یا همان اطفای حریق خودکار نیز در این پاساژ نصب نشده است. مجموع این موارد غیراستاندارد سبب می‌شود ما ادعا کنیم که این مجتمع به هیچ عنوان مجتمع ایمن و استانداردی نیست. این انتقاد در اینجا مطرح می‌شود که متولی واحدی برای ایمنی در کشورمان نداریم. یک نهاد یا یک سازمان به‌تنهایی نمی‌تواند شهر را ایمن کند. باید همکاری مردم را در پیوست کارها داشته باشیم. از سوی دیگر، رعایت مسائل ایمنی در ساخت پاساژها از جمله پاساژ علاءالدین باید قبل از ساخت مدنظر قرار می‌گرفت. کسانی که مجوزهای لازم را درباره ساخت پاساژ و احداث این پاساژ به ویژه طبقه هفتم این ساختمان را داده‌اند، اکنون باید پاسخگوی آتش‌نشانی باشند. اگر ساخت این طبقه خارج از رعایت قوانین و مقررات صورت گرفته است، قانون باید اجرا شود و در این راستا مسئولانی که مجوز ساخت را داده‌اند، باید پاسخگو باشند. 
علاءالدین سامانه‌های اعلام و خاموش کردن آتش‌سوزی موثری ندارد
  مرتضی طلایی، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر تهران
پاساژ علاءالدین خلاف ساخته شده و تخلفات بی‌شماری دارد. این موضوع کاملا روشن است و هیچ شبهه‌ای درباره آن وجود ندارد و در این سال‌ها هم به دفعات تخلفات این ساختمان مطرح و پیگیری شده اما نه‌تنها نتیجه‌ای نداشته که مشکلات دیگری هم ایجاد شده است. 
قانون هرچه هست همانطور که برای دیگران اجرا می‌شود، برای این ساختمان هم باید اجرا شود، چرا که پشت این تخلفات افرادی هستند که حقوق مردم را پایمال کرده‌اند. این پاساژ تاکنون بارها به دلیل ایمن نبودن در برابر حریق و آتش‌سوزی تذکر گرفته است؛ تذکراتی که مالکان این ساختمان توجهی به آن نکرده‌اند. براساس اعلام کارشناسان سازمان آتش‌نشانی این ساختمان ناایمن است و سامانه‌های اعلام و خاموش کردن آتش‌سوزی موثری برای آن در نظر گرفته نشده است. از سوی دیگر به دلیل نمای کامپوزیت و شیشه‌ای که مسیر عبور هوا را مسدود کرده، با وقوع آتش‌سوزی، شعله‌های آتش داخل ساختمان به صورت عمودی و افقی با سرعت بالا گسترش پیدا می‌کند. انتظار داریم قانون در این مورد به نحو احسن اجرایی شود زیرا در غیر این صورت جامعه اینگونه تصور می‌کند که ثروت می‌تواند قانون را دور بزند. 
تمام طبقات پاساژ علاءالدین سست است
 روح‌ا... غلامی، کسبه پاساژ علاءالدین
مدتی پیش بود که شنیده شد اخطارهای زیادی از طرف دستگاه‌های مختلف درباره ناامن بودن مجتمع علاءالدین به دستگاه‌های اجرایی داده شد. البته این اخطارها به کسبه پاساژ هم داده می‌شود اما اخطارهایی که به مدیریت ارسال می‌شود، به مراتب بیشتر است. البته این در حالیست که پس از شکایت و نارضایتی‌های بسیار باز هم شاهد افتتاح یک طبقه دیگر روی پایه‌های سست این مجتمع بودیم. باید گفته شود که تمام این طبقات سست است و افتتاح طبقه جدید در این پاساژ اصلا منطقی به نظر نمی‌رسید. 
به طور کلی وقتی تعداد افراد حاضر در این پاساژ را مشاهده می‌‌کنیم، ترس تمام وجودمان را دربرمی‌گیرد، چرا که تنها راه خروج هنگام حادثه احتمالی یک راه‌پله است که امکان خروج در مواقع خطر تقریبا صفر است. علاءالدین به دلیل ساخت‌‌و‌ساز غیرمجاز، بی‌توجهی به اخطارهای مکرر درباره حریق‌های پرخطر و تداوم شرایطی که می‌تواند به آتش‌سوزی گسترده در مرکز شهر تهران منتهی شود، در آستانه برخورد قضایی قرار گرفته است. حتی ممکن است شهرداری تهران به زودی به دلیل نقص ایمنی و تخلفات درب آن را ببندد و اخطارهایی را هم دریافت کرده‌ایم. کارشناسان همواره می‌گویند که ساخت غیرمجاز طبقات اضافی تا دسترسی‌ها و راهروهای ناامن، نمای پرخطر و این اواخر هم اقدام برای تغییر کاربری بخشی از پارکینگ‌ها و تبدیل آنها به فضای تجاری یکی از تخلفات این پاساژ به حساب می‌آیند.