از آنجایی که فاکتورهای اقتصادی در کشور روند ثابتی ندارند و پیشبینیپذیر نیستند پیشبینی آینده بازار سرمایه در داخل کشور نیز بهمراتب سختتر است، علاوه بر آن در برهه زمانی فعلی اقتصاد جهانی نیز متلاطم است که این موضوع نیز تحلیلها پیرامون آینده بازار را پیچیدهتر میکند.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از اتاق تهران، بهنام بهزادفر، کارشناس بازار سرمایه: یکی از مهمترین ویژگیهای بازار سرمایه نوسانپذیری و عدم قابلیت پیشبینی آن است. به همین جهت بررسی وضعیت آینده این بازار برخلاف بازارهای موازی نظیر بانک، سکه و طلا، مسکن و... بسیار سخت است چرا که عدم قطعیت در ذات این بازار است. از آنجایی که فاکتورهای اقتصادی در کشور روند ثابتی ندارند و پیشبینیپذیر نیستند پیشبینی آینده بازار سرمایه در داخل کشور نیز بهمراتب سختتر است، علاوه بر آن در برهه زمانی فعلی اقتصاد جهانی نیز متلاطم است که این موضوع نیز تحلیلها پیرامون آینده بازار را پیچیدهتر میکند. فاکتورهای بسیار زیادی جهت بررسی آینده بازار وجود دارد که در اینجا دو مورد از مهمترین فاکتورها مورد بحث و بررسی قرار میگیرند.
نرخ دلار
نرخ دلار در حال حاضر در محدوده 3900 تومان قرار دارد که نسبت به رقم ابتدای سال رشدی 11 درصدی را تجربه کرده است. در حال حاضر تحلیلهای بسیار زیادی مبنی بر واقعی بودن یا نبودن این نرخ وجود دارد. با بررسی فاکتورهای مختلفی میتوان نرخ ارز را پیشبینی کرد. یکی از این فاکتورها پیشبینی قیمت ارز بر اساس نرخ تورم کشور است، عامل دیگر پیشبینی نرخ ارز بر اساس میزان صادرات و واردات کشور است، مقدار و میزان فروش نفت نیز میتواند تخمین مناسبی برای کسری بودجه دولت و قیمت ارز باشد، اما یکی از مهمترین روشهای محاسبه نرخ دلار حقیقی یا ارزش ذاتی دلار، تعدیل نرخ ارز اسمی بر اساس مابهالتفاوت تورم داخلی و امریکاست. در این روش انتخاب سال مبنا از اهمیت راهبردی برخوردار است. بهترین زمان برای تعیین سال مبنا، سالی است که عرضه و تقاضای ارز بدون دخالت دلارهای نفتی تعیین شده باشد. برخی از تحلیلگران سال 1340، برخی دیگر ابتدای انقلاب و برخی نیز سال 1380 را سالی مناسب میدانند. نمودار زیر نشان میدهد در صورتی که سالهای محور افقی به عنوان سال پایه انتخاب شوند ارزش ذاتی قیمت دلار چقدر میشود.
همانگونه که از جدول فوق مشخص است چنانچه دهه 60 و 70 مبنای محاسبه سال پایه قیمت دلار قرار گیرند تفاوت تورم داخلی و امریکا ارقامی بالای 6000 تومان را برای قیمت واقعی دلار رقم میزنند و چنانچه سالی همانند 1359 سال پایه در نظر گرفته شود رقم فعلی دلار همان ارزش ذاتی آن است. دادههای این جدول و قیمت واقعی دلار همچنین نشان میدهد که هر زمان با فشار سعی در تثبیت قیمت دلار شد به همان میزان جهش قیمتی در سالهای آتی به وجود آمده است. وضعیتی که بسیاری از تحلیلگران آن را مشابه شرایط فعلی میدانند.
چنانچه دلار در محدودههای بالای 4000 تومان قرار گیرد طبیعتا آن دسته از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران که صادراتی هستند (همانند شرکتهای پتروشیمی، فلزی، معدنی، پالایشگاهی- قیمتگذاری با نرخهای جهانی- و... ) سودآوری بهتری خواهند داشت و همچنین سایر شرکتها از بابت افزایش نرخهای احتمالی پس از رشد دلار تعدیلات مثبت بسیار خوبی خواهند داد. تجربه نیز نشان داده معمولا وضعیت بورس با قیمت دلار رابطه مستقیم دارد که در جدول زیر نیز این ارتباط مشخص است.
همانگونه که در جدول فوق نیز مشخص است بین نرخ دلار و ارزش بازار ارتباط تقریبا مستقیمی وجود دارد و متغیر پیشنگر نیز نرخ دلار است. به عبارت دیگر ابتدا نرخ دلار رشد کرده و سپس بازار به آن واکنش نشان داده است و بالعکس. با رشد قیمت دلار از محدوده 3500 تومان به محدوده 3800 تومان تاکنون شرکتی از این بابت تعدیلی را اعلام نکرده که پیشبینی میشود در ماههای آتی این مهم به وقوع بپیوندد.
نرخهای جهانی
حدودا 60 درصد بورس کشور به صورت مستقیم به قیمتهای جهانی نفت، مشتقات نفتی و فلزات اساسی وابستگی دارد. زمستان سال گذشته را میتوان اوج افت کالاهای کامودیتیمحور دانست. در همین بازه زمانی شاخص به کمترین رقم خود در سه سال گذشته نیز رسیده بود. در این فصل برخی از کامودیتیها همانند مس پایینترین قیمت را از سال 2008 و برخی دیگر همانند نفت پایینترین قیمت را از سال 2004 تجربه کردند. از زمستان سال گذشته تاکنون فلزات اساسی، نفت و فرآوردههای نفی رشد قابل توجهی داشتند و این موضوع موجب شده که بازار سرمایه کشور نیز رشد مناسبی را تجربه کند. قیمت سنگ آهن بیش از 100 درصد رشد، مس 35 درصد رشد، روی 80 درصد رشد و همچنین فولاد، آلومینیوم، نفت، مشتقات نفتی از جمله متانول، اوره و سایر محصولات پتروشیمی رشد محسوسی داشتند.
در چنین شرایطی شرکتهای مرتبط گروه محصولات شیمیایی، نفتی، فلزی و معدنی نیز رشد بسیار مناسبی را تجربه کردند. تاثیرات سودآوری، هم در گزارشهای 3ماهه و هم در گزارشهای 6ماهه صنایع مرتبط بسیار محسوس بود. به عنوان مثال نماد فاسمین با دو بار تعدیل در گزارش سال جاری رقمی معادل 950 درصد تعدیل مثبت داده و نسبت به دیماه سال گذشته نیز بازدهی معادل 150 درصد داشته است. این موضوع برای سایر نمادهای مرتبط با کامودیتیها نیز صادق است و انتظار میرود در گزارشهای 9ماهه و ابتدای سال بعد نیز این روند ادامهدار باشد. در نتیجه در مجموع روند حرکت کامودیتیها حاکی از چشمانداز مثبت برای بازار سرمایه است.