27 دی ماه سالروز اجرای توافق هستهای، معروف به برجام است. به گفته کارشناسان، حضور هیاتهای پرشمار خارجی در ایران، توافقهای مالی و تجاری ...
گروه تجارت و توزیع
با شرکتهای بزرگ جهان مانند ایرباس، همکاری مجدد بین بانکی و امکان انتقال پول، کاهش هزینههای تجاری و ایجاد امکان صادرات کالا به کشورهای دیگر، دسترسی سادهتر به بازارهای منطقهای و موارد بسیار دیگر محصول برجام است. با این حال برخی نیز بر این باورند که برجام جز افزایش هزینههای اقتصادی کشور تاکنون بر درآمدهای آن نیفزوده است.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران با اشاره به مزایای برجام بهویژه برای شرکتهای کوچک و متوسط و بنگاههای خرد به مناسبت سالگرد اجرای برجام در یادداشتی نوشت: سال گذشته در چنین روزهایی اقتصاد ایران فرصت رهایی از بند تحریم را پیدا کرد؛ فرصتی که بخش خصوصی سالها انتظار آن را کشیده بود و برای آن لحظهشماری میکرد. تلاش تیم دیپلماتیک کشورمان در راه طولانی مذاکرات از یاد هموطنانمان نمیرود. اجرای برجام که همراه با لغو تحریمهای اقتصادی بود برای فعالان اقتصادی روزی بهیادماندنی محسوب میشود، چرا که محدودیت در تجارت خارجی و ارتباطات بینالمللی طی یک دهه پیش از برجام، هزینههای سنگینی را بر اقتصاد کشور تحمیل کرده بود. دست نیافتن به سود ناشی از تحریمهای اقتصادی نهتنها در بخشهای کلان و صنایع ما، نظیر نفت و پتروشیمی که در بنگاههای کوچک و متوسط نیز بسیار قابل توجه است.
به گفته وی، اجرای برجام فصل جدیدی برای اقتصاد ایران محسوب میشود اما عادی شدن مناسبات بینالمللی همچنان چالشی پیشروی فعالان اقتصادی است. عدم همراهی مناسب بانکهای بزرگ اروپایی با بانکهای داخلی، مانع بزرگی سد راه بهرهگیری از ثمرات برجام است. حرکت رو به جلو در مناسبات اقتصادی بینالمللی در پسابرجام غیرقابل انکار است. انعقاد قراردادهای بزرگ که به تازگی تبلور آن در ورود هواپیمای ایرباس به کشورمان بود، بسیار حائزاهمیت بوده و از ثمرات برجام است اما انعقاد قرارداد در سطح بنگاههای کوچک و متوسط و پیوند اینگونه بنگاهها با شرکای خارجی از جمله مهمترین الزامات برای تقویت بنگاههای اشتغالزا در کشور است.
علی نقیب، فعال اقتصادی:
تثبیت قیمتها برای بنگاههای خرد و کوچک
بزرگترین حسن اجرای برجام اطمینان خاطری است که تولیدکنندگان از آینده تولید دارند. اگرچه انتظارات واقعی مردم و تولیدکنندگان از برجام محقق نشد اما در کمترین مورد خود برجام باعث شد امید و انگیزه تولید بالا برود و تولیدکنندگان به آینده امیدوار و خوشبین باشند. البته برجام نیاز دارد که ادامه پیدا کند و برای تحقق واقعی برنامههای آن نیاز به گذشت زمان داریم. هنوز ارتباط ما با شرکتهای خارجی برقرار نشده و ارتباطات و همکاریهای بانکی ما به صورت محسوس قابل مشاهده نیست. برجام هنوز موانعی پیش روی خود دارد که باید منتظر برطرف شدن آن ماند. تاثیر مهمی که اجرای برجام روی بنگاههای خرد و کوچک داشت، تثبیت قیمتها بود.
بدین صورت که بنگاهها از نوسانات قیمتها در امان مانده و به این دلیل هم توانستند برنامهریزی بهتری برای افزایش درآمدهای ثابت خود داشته باشند. البته از طرفی قیمت مواد اولیه هم به این ثبات دست پیدا کرد و از آن جایی که بنگاههای خرد و متوسط به مواد اولیه شرکتهای بزرگتر وابسته بودند، این ثبات به سود شرکتهای بزرگ تمام شد. با این وجود همانطور که گفتیم، برجام موج روان مثبتی برای اقتصاد به همراه داشت که تاثیر ملموس آن نیاز به گذشت زمان بیشتری از برجام و دادن مهلتهای بیشتر به آن دارد.
محمدحسین برخوردار، کارشناس اقتصادی:
دسترسی به مواد اولیه راحتتر شد
برجام اگر چه از نظر عدهای هنوز به طور کامل محقق نشده یا نتوانسته خواستههای اساسی و اولیه دولت را پوشش دهد اما به هر حال موجب شد یک سری امور تسهیل پیدا کرده و جریان مراودات اقتصادی و تجاری نسبت به قبل راحتتر شود. البته برای بنگاههای اقتصادی نیز که وابسته به دریافت مواد اولیه هستند، این مراودات آثار مثبتی داشت، مهمتر اینکه دسترسی آنها به مواد اولیه و اساسی را راحتتر کرد اما با این وجود باید در نظر داشت که ما در شرایط رکودی به سر میبریم و این شرایط به خودی خود مانع از تحقق آثار و نتایج برجام روی تولید است. نمیتوان انتظار داشت در حالی که بازار در رکود به سر میبرد و فروش کمتر صورت میگیرد و تقاضایی نیست، برجام تقاضا ایجاد کند یا فروش محصولات تولیدکنندگان را به همراه داشته باشد. باید بپذیریم در شرایط رکودی رسیدن به این خواسته دشوار و غیر ممکن است. بنابراین اول باید از رکود خارج شویم و سپس به دنبال تاثیر مثبت برجام بر تولید باشیم.
حمیدرضا صالحی، عضو اتاق بازرگانی تهران:
شرکتهای کوچک از محدودیتهای تحریمها خارج شدند
در شرایط تحریمها همه شرکتها چه بزرگ و چه کوچک آسیب دیدند، به ویژه شرکتهای کوچکی که نیاز به مراودات برای انتقال تکنولوژی و دانش داشتند یا محصولات آنها وابسته به بازارهای صادراتی بود. شرکتهای کوچک از دل استارتآپها درمیآیند و بیشتر از همه به دانش و نوآوری نیاز دارند. بر این اساس اگر در شرایط ناپایداری باشند یا از نظر تجاری و اقتصادی شرایط محدودکنندهای داشته باشند، نمیتوانند روی پای خود بایستند و رشد کنند. مهمترین مزیت برجام برای شرکتهای کوچک این بود که آنها را از محدودیت تحریمها خارج کرد و توانست تا حدودی آنها را به یک سری پایگاهها برای دستیابی به تکنولوژیهای جدید، متصل کند. امری که برای این شرکتها یک ضرورت جدی به شمار میرود. البته باید در نظر داشت برجام علاوه بر رفع تحریمها در اموری مانند حملونقل بسیار موفق عمل کرده است. همچنین به لطف برجام ارتباطات بانکی با کشورهای دیگر شروع خوبی داشت. با این حال برجام باید ادامه پیدا کند و پیگیری آن از سوی مسئولان جدیتر باشد.