ورود نخستین ایرباس از خرید 100 فروندی ایران به فرودگاه مهرآباد، آنقدر مهم بود که تقریبا تمام رسانهها به این رویداد دعوت شدند و شاتر دوربین عکاسان تمام لحظات ورود این هواپیما را ثبت کرد
مجتبی کاوه
ورود نخستین ایرباس از خرید 100 فروندی ایران به فرودگاه مهرآباد، آنقدر مهم بود که تقریبا تمام رسانهها به این رویداد دعوت شدند و شاتر دوربین عکاسان تمام لحظات ورود این هواپیما را ثبت کرد اما آیا همانطور که وزیر راه و شهرسازی و مدیران عامل هما و ایرباس در این مراسم گفتند: این ورود سرآغاز نوسازی ناوگان هوایی ایران خواهد بود؟ کارشناسان معتقدند این مسیر، پرحاشیه و پردستانداز خواهد بود. وزیر راه و شهرسازی در مراسم ورود نخستین ایرباس نوی خریداری شده از کمپانی ایرباس با اشاره به اینکه با قرارداد ایرباس و بوئینگ حدود ۵۰ هزار صندلی ایجاد ظرفیت در حملونقل هوایی صورت گرفته است، گفت: تا پایان سال، ۲ هواپیمای ایرباس ۳۳۰ دیگر وارد کشور میشود. عباس آخوندی اظهار کرد: بنده و تمام همکارانم در وزارت راه با پشتوانه دولت و مجلس و فعالان حرفهای یکبار دیگر تلاش میکنیم و نشان میدهیم توانایی بازخوانی جایگاه ایران را در منطقه و جهان داریم. مدیرعامل ایرباس نیز در این مراسم توافق با ایرانایر را نشانی از همدلی و همراهی دانست و گفت: این قرارداد، یک اتفاق تاریخی است. فابیوس بریژیر، تلویحا با اشاره به تبعات تحریمهای یکجانبه غرب علیه ایران در حوزه هوایی گفت: از این پس، هواپیماهای شرکت هما با اطمینان بیشتری در آسمان پرواز میکنند. به گفته بریژیر، ارتباط ایرباس و ایرانایر در بخشهای مختلف صنعت هوایی بهویژه مدیریت هوانوردی ادامه مییابد.
ترامپ ابایی از لغو قرارداد ایرباس و بوئینگ ندارد
کاپیتان علی ایرانی که سابقه تحصیل و کار در آمریکا را در کارنامه خود دارد و به زوایای سیاستهای این کشور آشناست، درباره وضعیت نوسازی ناوگان هوایی ایران بعد از تحویل نخستین ایرباس به «کسبوکار » میگوید: همهچیز به ترامپ بستگی دارد. عدهای استدلال میکنند چون ترامپ خودش تاجرپیشه است با قراردادهای تجاری که منافع زیادی برای اقتصاد آمریکا دارد، مخالفت جدی نخواهد کرد و نهایتا قرارداد ایرباس و خصوصا بوئینگ بهطور کامل عملیاتی خواهد شد. من بهعنوان کسی که سالها در این کشور زندگی و مطالعه کردهام، چنین تصوری را نادرست میدانم. واقعیت این است که اندیشکدهها و موسسات پژوهشی در آمریکا قدرت فراوانی دارند چون سرمایهداران بزرگ نظرات خود را از طریق این سازمانها به مراکز قدرت از جمله کاخ سفید، کنگره و سنا منتقل و گاهی تحمیل میکنند. این اندیشکدهها مراکز لابیگریهای سیاسی هستند و عموما توسط یهودیان دستراستی و جریانهای افراطی نظیر نئوکانها (نومحافظهکاران) تامین مالی میشوند و سیاستهایی که از دل این مراکز بیرون میآید، گاهی فرسنگها با منافع ملی آمریکا فاصله دارد و موجب زیانهای هنگفت به اقتصاد این کشور میشود با این حال چنین سیاستهایی بارها و بارها به اجرا درآمده است. اکنون هم فضای سیاسی ایالات متحده شاهد تجدید حیات این جریانهای افراطی است و گرچه شخص ترامپ ظاهرا وامدار هیچ گروه و دستهای نیست و حتی بدنه اصلی حزب جمهوریخواه هم از ایشان دل خوشی ندارد و حمایت نمیکند، با این حال تفکرات و فضای فکری ایشان به سیاستهایی که عموما پیش از این از دل اندیشکدهها و مراکز لابی یهودیان ضدایران بیرون آمده، بسیار نزدیک است و تصور نمیکنم ایشان و مراکز تصمیمسازی که ایشان و تیمشان را از نظر فکری و مالی تغذیه میکنند، هیچگونه ابایی از لغو این قراردادها و زیان اقتصادی ایرباس و بوئینگ داشته باشند.
تحویل هواپیماها با ترامپ به حاشیه میرود
یک کارشناس صنعت هواپیمایی با بیان اینکه ترامپ در کسوت رئیسجمهوری آمریکا با ترامپ دوران مبارزات انتخاباتی متفاوت خواهد بود، به «کسبوکار» میگوید: ماهیت قراردادهای ایرباس و بوئینگ با ایران بهگونهایست که بههرحال رئیسجمهوری ایالات متحده این قدرت را دارد که در هر مرحلهای بخواهد، این قراردادها را لغو کند بنابراین تصور نمیکنم برای لغو قرارداد عجلهای داشته باشد چون جز شکست وجه آمریکا و زیان این دو شرکت نتیجه دیگری نخواهد داشت. این قراردادها بلندمدت هستند و بخشهای مهمی از سرویسدهی و تامین قطعات یدکی این هواپیماها باید توسط این دو شرکت انجام شود بنابراین فروش این هواپیماها نهتنها ایران را از آمریکاییها بینیاز نمیکند، حتی وابستگی ما را به آنها برای حداقل یک دهه آینده تضمین میکند پس چه دلیلی دارد که ترامپ بخواهد مانع این کار شود؟ هاشم افسریان میافزاید: نکته دیگر این است که تا زمان روی کار آمدن ترامپ قرارداد ایرباس نهایی شده و جمهوریخواهان افراطی هم باوجود تلاشهایی که میکنند، نتوانستند جلوی این قرارداد را بگیرند. حتی به اوباما نامه نوشتند و تذکر دادند تا زمان روی کار آمدن ترامپ قراردادی را امضا نکند که بعدها لغو آن مایه دردسر ترامپ شود و به اعتقاد من منظورشان همین قرارداد بود ولی بههرحال این اتفاق برخلاف میل آنها افتاد و به ایرباس برای فروش هواپیما به ایران مجوز لازم داده شد. حالا اگر ترامپ بخواهد این مجوز را لغو کند، برایش هزینه سیاسی دارد و اگر به بوئینگ هم مجوز مشابه داده نشود، باز هزینه سیاسی این کار سنگین است چون متهم به حمایت نکردن از این شرکت در مقابل شرکت رقیب میشود. تصور من – شاید به اعتقاد برخی کارشناسان این تصور خوشبینانه باشد - این است که خروجی معادله سه مجهولی ایرباس، بوئینگ و ترامپ نهایتا تحویل تعدادی از هواپیماهای خریداری شده به ایران است گرچه معتقدم این تحویل هم با حاشیه و کارشکنی و شرط و شروطگذاریهای خاص آمریکاییها همراه خواهد بود.