یکی از اصلیترین راههای پرداخت در جهان از طریق تلفن همراه به روشهای مختلف است، به طوری که پیشبینی میشود تا چند سال دیگر جای کیف پول را به طور کامل بگیرد. سال 2015 درآمد پرداخت از طریق موبایل 450 میلیارد دلار بود و پیشبینی میشود سال 2019 این رقم به بیش از هزار میلیارد دلار برسد.»
شایلی قرایی
یکی از اصلیترین راههای پرداخت در جهان از طریق تلفن همراه به روشهای مختلف است، به طوری که پیشبینی میشود تا چند سال دیگر جای کیف پول را به طور کامل بگیرد.
سال 2015 درآمد پرداخت از طریق موبایل 450 میلیارد دلار بود و پیشبینی میشود سال 2019 این رقم به بیش از هزار میلیارد دلار برسد.» درآمد جهانی ICT را 4400 میلیارد یورو در سال 2019 پیشبینی میشود. امروز در دنیا تعداد کاربران اینترنت از 3 میلیارد نفر عبور کرده و ضریب نفوذ باند پهن سیار حدود 50 درصد و تعداد مشترکان تلفن همراه 7 میلیارد نفر است. بنابراین اگر میخواهیم دولت الکترونیک راهاندازی شود، چارهای جز بهروز بودن بانکداری الکترونیک نداریم. پهنای باند پهن داخل کشور که ابتدای دولت 624 گیگابیت بوده، امروز به 4000 گیگابیت افزایش پیدا کرده که با سرمایهگذاریهای صورت گرفته این میزان تا پایان امسال به 10هزار گیگابیت میرسد و حدود 2.5 برابر افزایش پیدا میکند.
این در حالیست که ارزش تراکنشهای شاپرکی طبق تازهترین آمارها به حدود 10 درصد نقدینگی و سهم ارزش پرداختها به تولید ناخالص داخلی به حدود 90 رسیده است. تعداد تراکنشهای عبور کرده از سوئیچ شاپرک در حال حاضر بالغ بر یک میلیارد در ماه است و رقمی در حدود 113 هزار میلیارد تومان ارزش دارد.
این اعداد و ارقام بهخوبی نشان میدهد صنعت پرداخت در ایران به جایگاهی راهبردی ارتقا یافته که تمام ملاحظات یک صنعت استراتژیک در هر کشوری بر آن مترتب است.
نکته بسیار مهم درباره صنعت پرداخت ایران این است که تقریبا تمام آنچه اکنون در اختیار داریم و اکثریت قریب به اتفاق دستاوردها و ظرفیتهای این صنعت در دوران تحریمها و محدودیتهای بینالمللی حاصل شده است. مرور قابلیتهایی که اکنون در حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیک ایران در اختیار داریم، به خوبی نشان میدهد تقریبا در تمامی لایهها اعم از نرمافزاری، سولوشنها و حتی ایجاد زیرساختها کمترین وابستگی کلیدی به خارج از کشور وجود ندارد. این ظرفیت و دستاورد ارزشمندی است که به هیچوجه نباید آن را نادیده گرفت.
اهمیت چنین ساختار و شبکهای زمانی بیشتر مشخص میشود که نگاهی به مناسبات بینالمللی در این حوزه داشته باشیم؛ اندازه و نقش صنعت پرداخت در جهان امروز به حدی است که کشورهای مختلف به این حوزه به عنوان یکی از مقولات امنیت ملی نگاه میکنند. حضور شبکههای پرداخت بینالمللی مانند ویزا و مستر در کشورها و وابستگی تبادلات پولی به آنها اکنون به یکی از ابزارهای اعمال فشار سیاسی بر دولتها تبدیل شده و همین مساله کشورها را به فکر ایجاد شبکههای بومی نابسته به خارج انداخته است؛ شبکهای که در ایران سالهاست ایجاد شده است و از منافع آن برخورداریم.
این مزیتها و ظرفیتها بیگمان مایه مباهات و تقدیر است اما نباید از ضرورتها و بایستههای رشد صنعت پرداخت در کشورمان غافل شویم؛ درست است که پرداخت الکترونیک در ایران با استفاده از ظرفیتهای بومی و با اتکا به دانش و تلاش متخصصان داخلی ایجاد شده اما بالندگی و تقویت آن بدون شک نیازمند تعامل با جهان بیرون است.
حمل پول فیزیکی با خطر دزدی و سرقت همراه است
علی مجتهدی، مدرس دانشگاه
یکی از خطراتی که همواره خریداران و فروشندگان را در حمل پول فیزیکی تهدید میکند، خطر دزدی و سرقت وجه نقد است. طبیعی است که با استفاده از کارتهای پرداخت خطر سرقت وجه نقد منتفی میشود و طرفین معامله در آسودگی خیال قرار میگیرند. از سویی حمل پول به شکل فیزیکی در مقدار زیاد، با مشکلات و سختیهایی همراه است که استفاده از کارتهای پرداخت این مشکل را نیز برطرف خواهد کرد. همچنین امکان کلاهبرداری با استفاده از وجه نقد تقلبی که یکی دیگر از خطرهای استفاده از پول فیزیکی است در این روش منتفی میشود.
یکی از مهمترین ویژگیهای کارتهای پرداخت رسمیت جهانی آن است. هر چند کارتهای پرداخت صادر شده از سوی ایران فقط کاربرد داخلی دارند اما کارتهای پرداخت بینالمللی همچون Visa و Master Card در هر جای دنیا در صورت نیاز به تبدیل به واحد دیگر، میتوانند استفاده شوند. این وظیفه را معمولا موسسات گشایشگر (موسسات صادرکننده کارت مانند Visa و Master Card) برعهده میگیرند. این خصوصیات درباره معاملات آنلاین که از وبسایتهای شرکتهای مختلف با ملیتها و واحدهای پولی متفاوت خرید شکل میگیرد بسیار پراهمیت و
به عنوان یک مزیت تسهیلکننده موثر در معاملات قابل ذکر است. از آنجا که در یک پرداخت الکترونیکی طرفها و سیستمهای متعددی درگیرند بنابراین امکان نفوذ به این سیستمها با وجود احتمال بسیار کم آنها همواره وجود دارد.
بانکداری الکترونیکی در جهت کاهش هزینههای دولت گام برمیدارد
احمد حقانی، کارشناس بانکداری الکترونیک
امروزه بدون شک فناوری اطلاعات وارتباطات جزو ساختار اصلی توسعه هرکشور است. امروزه میلیونها سایت با ارائه انبوهی ازمحصولات، خدمات و اطلاعات، در انتظار بازدیدکنندگان ازسایت نشستهاند. همه مشاغل از بانکداری الکترونیک تاثیر میگیرند و تنها این نخواهد بود که بانکداری الکترونیکی خود بر آنها تاثیر بگذارد.
به جرات میتوان گفت که یکی از الزامات اساسی رواج تجارت الکترونیکی در هر کشوری، وجود بستر اصلی مبادلات وجوه یعنی بانکداری الکترونیکی است. در بانکداری سنتی دریافت خدمات به مشتریان محدود بود برای مثال این بانکها در طول شبانه روز تنها ۸ ساعت خدمات بانکی ارائه میدادند و همچنین ایام تعطیلات رسمی و آخر هفته مشکلاتی را برای مشتریان به وجود میآورند اما با رواج بانکداری الکترونیکی مشکل اصلی محدودیت زمانی و مکانی استفاده از خدمات بانکی مرتفع شده است.
از سوی دیگر، افزایش دقت و سلامت کاری را میتوان از ویژگیهای بانکداری الکترونیکی برشمرد و جلوگیری از اختلاس یکی از پدیدههایی است که با استفاده از این سیستم راحتتر انجام خواهد شد. تمامی کارشناسان بر این باورند بانکداری الکترونیکی پدیدهای است که به کارگیری آن برای همه منفعت دارد و میتواند در جهت کاهش هزینههای دولت قدمهای موثری بردارد. برای مثال، هزینههای فراوان چاپ اسکناس با وجود بانکداری الکترونیکی کاهش مییابد. این در حالیست که پرداخت قبوض آب، برق، تلفن و گاز با وجود توسعه سیستم تلفن بانک و خودپردازهای بانکی همچنان با مراجعه مردم به بانکها با مشکلاتی مواجه است که با وجود بانکداری الکترونیکی برطرف میشود.
صرفهجویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی
مونا احتشام، کارشناس فناوری اطلاعات
لازمه ورود به بازار جهانی و عضویت در آنها، برخورداری از نظام بانکی قدرتمند و کارآمد است تا بتوان به موازات سایر کشورهای توسعهیافته وارد بازار شد و زمینه تجارت الکترونیکی کارآمد را فراهم کرد، استفاده از فناوری اطلاعات باعث توسعه تجارت، تسهیل ارتباطات، فراهم کردن امکان فعالیت برای بنگاههای کوچک و متوسط، ارتقای بهرهوری کار، کاهش هزینه و زمان و قابلیت رقابتپذیری میشود. به همین دلیل با استفاده از امکانات و مزایای فناوری اطلاعات باید وارد تجارت الکترونیک جهانی شد و از مزایای آن برای کشورمان استفاده کرد.
پیادهسازی بانکداری الکترونیک در کشور ما، مستلزم وجود زمینههای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تکنولوژیک به عنوان پیشنیاز است. کلیه خدمات باید متناسب با ساختار سنتی و مدرن جامعه مورد توجه قرار گیرند تا به سرمایهگذاریها برای ایجاد امکانات توجه شده و امکان موفقیت آنها فراهم شود. مزایای بانکداری الکترونیکی را میتوان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد، از دید مشتریان میتوان به صرفهجویی در هزینهها، صرفهجویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد. از دید موسسات مالی میتوان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان با وجود تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جستجوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد.