گروه فرهنگ و هنر
این خلاصه داستان فیلم سینمایی «مایا» به کارگردانی هادی رحیمیخواص است که به جرات میتوان گفت در سینمای ایران تا به امروز فیلمی با این محتوا، جسورانه و بدون استفاده از جلوههای ویژه رایانهای ساخته نشده است. هادی رحیمیخواص، کارگردان و تهیهکننده جوان کشور و سازنده فیلم متفاوت مایا در گفتگو با «کسبوکار» از شرایط دشوار ساخت این کار و محدودیتهایی که وجود داشت و چشمانداز آیندهاش میگوید.
گفتنی است مایا هشتمین فیلم بلند هادی رحیمیخواص بعد از حج پاکان، خواستن، نان شب، کلاه تو کلاه، دوگانه بوی خوش یار و عطر خوش یار است.
خودتان را معرفی کنید.
هادی رحیمیخواص هستم، نویسنده و کارگردان 9 فیلم بلند تلویزیونی که آخرین کارم فیلم مایاست. این فیلم نخستین فیلم در ایران است که نقش اصلی آن را یک ببر واقعی بدون استفاده از جلوههای ویژه بازی کرده است.
شما در ساختن این فیلم بازیگران را چگونه انتخاب کردید؟ مثلا چگونه شد که با نفیسه روشن همکاری کردید؟
در واقع خیلی اتفاقی شد. ما برای یک مراسم خیریه به مشهد دعوت شدیم و در آنجا روناک یونسی و نفیسه روشن هم همراهمان بودند. در لابهلای مراسم به دعوت خانم روشن و همسرشان برای دیدن ببری که خودشان بزرگ کرده بودند، به باغ وحشی در آنجا صرفا برای عکس انداختن رفتیم ولی در همانجا به ذهنم رسید که چقدر این سوژه میتواند جذاب باشد. خانم بازیگری وارد قفس یک ببر وحشی میشود و به راحتی با آن ارتباط برقرار میکند.
در ادامه به همراه هم تا ساعت 4 صبح در لابی هتل نشستیم و با ایشان به توافق ضمنی رسیدیم که کاری را شروع کنم برای نوشتن. بعد از چند روز متن را نوشتم و طرح فیلمنامه را برای ایشان ارسال کردم.
بعد از آن به دنبال تهیهکننده و اسپانسر بودیم که خیلی از آنها به دلیل اینکه این موضوع جدید بود و کمی غیر قابل باور، موضوع فیلمنامه را جدی نگرفتند.
برای ساخت فیلم مورد چه حمایتهایی قرار گرفتید؟
از لحاظ مالی هیچ حمایتی نشد و من با سرمایه شخصی و فروش ماشینم و کمک یکسری از دوستانم توانستم این کار را بسازم.
اکران عمومی هم داشتید؟
خیر، پروانه نمایش گرفتهایم و میخواهیم این فیلم را در بخش هنر و تجربه نمایش دهیم که متاسفانه فعلا مجوزش را ندادهاند.
به نظر شما چقدر جای فیلمهای حامی محیطزیست در سینمای ما خالی است؟
خیلی، تنها چیزی که ما در حوزه محیطزیست نساختهایم، فیلم بوده است. مثلا ببر مازندران که برای محیطزیست ما خیلی مهم بود، منقرض شده است و الان هم شاهد منقرض شدن یوزپلنگ ایرانی هستیم و همه به تکاپو افتادیم و حاضریم هر کاری کنیم برای حمایت از یوزپلنگ آسیایی تا منقرض نشود. الان حتی یک استخوان کوچک هم از ببر مازندران پیدا نمیشود که ما بتوانیم آن را دوباره به طبیعت برگردانیم. به نظر من انقراض ببر مازندران همانند از دست دادن تکهای از خاک وطن میماند که شرایطی دست به دست هم دادند و آن را از ما گرفتهاند و ما متاسفانه هیچ فیلمی در این زمینه نساختهایم.
بازیگران دیگری هم در این کار حضور دارند؟
بله , روحش شاد، ولیا... مرادی آخرین فیلمی که به طور کامل بازی کرد، فیلم مایا بود و بازیگران دیگری مثل مهران رجبی، سیاوش خیرابی و... در این کار حضور دارند ولی بازیگر اصلیمان خانم روشن هستند. از ایشان تشکر میکنم به خاطر جسارت بالایی که در بازی در کنار یک ببر بسیار خطرناک داشتند.
چرا این فیلم مورد حمایت مالی قرار نگرفت؟
خیلیها دنبال اسم و رسم هستند و اگر این کار را که کاری جدید است، یک کارگردان اسم و رسمدار میساخت، شاید مورد حمایت قرار میگرفت ولی وقتی که یک کارگردان جوان اینچنین فیلمی را میسازد، مورد حمایت قرار نمیگیرد و حداقل اتفاقی که باید برای این قبیل فیلمها بیفتد، این است که حداقل مجوز اکران عمومی آن را بدهند تا زحمات عوامل سازنده این فیلم که در این کار پرریسک مشارکت داشتند، جبران شود.
محل فیلمبرداری فیلم کجا بود؟
زیستگاه واقعی ببر مازندران، منطقه میانکاله است که آخرین تصویر از ببر مازندران در آن جا دیده شده است؛ یک منطقه محافظت شده که گلههای مختلف حیوانات در آن جا هستند و سه ماه طول کشید که ما اجازه رفتن به آنجا را بگیریم.
سازمان محیطزیست با شما همکاری کرد؟
بله، این همکاری به دلیل اینکه این کار خطرناک و عجیب بود، کمی زمان برد ولی وقتی که اعتمادشان جلب شد، همکاری خوبی بین ما صورت گرفت.
فیلم ساختن برای محیطزیست را ادامه میدهید؟
فعلا که کاری کردهاند که از ساخت همین فیلم هم پشیمانیم.
ولی بله، تمام سعیمان را میکنیم که برای محیطزیست فیلم بسازیم چون محیطزیست سند ملی من است که از من گرفتهاند و این رسالتی بر گردن من است که برای حفظ این سند ملی تمام تلاشم را بکنم. مقصر این انقراضها و نابودیها خود ما میباشیم. من در این فیلم از یوزپلنگ ایرانی هم حمایت کردهام که آن هم همانند ببر مازندران از بین نرود.
ساخت فیلمتان چقدر طول کشید؟
3 ماه پیشتولید رفتیم و 16 جلسه فیلمبرداری داشتیم.
سخن پایانی را بفرمایید.
من 9 فیلم ساختم و مایا یکی از این فیلمهاست و چند فیلم دیگر هم در دست دارم که یکی از آنها فیلم فرمانده قلب من است که خودم تهیهکنندگی آن را بر عهده گرفتم و این فیلم در راستای ارج نهادن به مدافعان حرم است. قرار است فیلم دیگری هم درباره یک واقعه تاریخی در دهه 40 بسازم.