شفافیت آماری مانع رانت می شود

گروه بانک، بورس و بیمه 

به مناسبت روز آمار رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد: مراحل تجدیدنظر و تغییر سال پایه شاخص‌های اقتصادی از سال 1390 به 1395 به پایان رسیده است و امیدواریم به‌زودی شاهد نتایج ارزشمند آن در عرصه تولید آمار باشیم.
ولی‌ا... سیف در پیامی به مناسبت روز آمار، تاکید کرد: تحقق اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 و توسعه و پیشرفت کشور در مسیر اقتصاد مقاومتی با برنامه‌ریزی دقیق، اقدام به‌موقع و عمل اثربخش میسر است و دسترسی به آمار و اطلاعات صحیح، به هنگام و دقیق از ارکان و الزامات قطعی آن تلقی می‌شود. سیف در این پیام یادآور شد: نظام بانکی کشور و بانک مرکزی، از زمان تاسیس و آغاز به کار خود به عنوان نخستین سازمان رسمی، طلایه‌دار تولید آمار اقتصادی در کشور بوده و در هشت دهه گذشته در کنار ایفای سایر نقش‌ها و ماموریت‌های خطیر، تولید، محاسبه و انتشار آمارهای اقتصادی کشور را به عنوان یکی از وظایف اصلی و کلیدی خود بدون هیچ وقفه و تساهلی انجام داده است.
رئیس کل بانک مرکزی در پیام خود یادآور شد: بانک مرکزی به پشتوانه سابقه درخشان خود در زمینه تولید و انتشار آمارهای اقتصادی و اعتبار آن نزد جامعه، به توسعه، بهبود و روزآمد‌سازی دانش خود اهتمام جدی ورزیده و با نگاه به آینده، دوشادوش موسسات معتبر بین‌المللی به دنبال توسعه کارآمد، اثر بخش و فراگیر آمار و اطلاعات است.
وی در پیام خود آورده است: بانک مرکزی تمام مراحل تجدیدنظر و تغییر سال پایه شاخص‌های اقتصادی از 1390 به 1395 را به بهترین وجه انجام داده است و به‌زودی شاهد نتایج ارزشمند آن به‌ویژه در عرصه تولید آمارهای پایش و ارزیابی برنامه ششم توسعه، اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سایر برنامه‌های کشور خواهیم بود. سیف ابراز امیدواری کرد با همدلی و همکاری آحاد ملت، دستگاه‌ها و سازمان‌های فعال کشور در زمینه تولید، محاسبه و انتشار آمار، شاهد توسعه و پیشرفت روزافزون کشور باشیم.
ابوالقاسم عربیون، استاد دانشگاه:
سنجش بهره‌وری بنگاه‌ها با استفاده از آمارها
اگر بتوانیم اطلاعات سنجیده و شفافی از وضعیت موجود داشته باشیم، با برنامه‌ریزی برای آینده وفعالیت‌های اقتصادی روشن‌تر خواهد شد. این اطلاعات با کمک مرکز آمار و داده‌های آماری میسر است. از آنجایی که مشکلات کنونی بنگاه‌های اقتصادی ریشه در محاسبات غلط و آمارهای نسنجیده دارد، اهمیت این امر بیش از پیش روشن می‌شود. کسب‌وکارهای موفق آنهایی هستند که از آمار و اطلاعات دقیق برخوردارند و تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های آنها بر پایه اطلاعات آماری است. آمار نحوه و چگونگی مصرف بهینه از منابع موجود را تشریح می‌سازد و معیاری برای سنجش بهره‌وری، اثربخشی و کارایی سازمان‌هاست. حتی یکسری تحولات بزرگ که در عرصه اقتصاد کلان رخ می‌دهد، وابسته به اطلاعات آماری و تحت تاثیر آن است. آمار قدرت سیاست‌گذاران برای سیاست‌گذاری‌های شفاف را افزون می‌کند و میزان سرمایه و هزینه‌های یک بنگاه اقتصادی را پیش‌بینی‌پذیر می‌سازد. اینکه چه تعداد واحدهای تولیدی در کشور وجود دارد، چه میزان از آنها به چه میزان سرمایه نیاز دارد، تعداد پروژه‌ها به چه صورت است، پول مورد نیاز برای تکمیل این پروژه‌ها چقدر است، همه اینها یعنی آمار و ارقام آماری که دولت‌ها بر پایه درست یا غلط بودن آن می‌توانند در فعالیت‌های اقتصادی موفق باشند یا شکست بخورند.
وحید شقاقی، استاد دانشگاه:
وابستگی کسب‌وکارهای توسعه‌یافته به آمار درست
هر تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی‌ای برای از بین بردن کاستی‌ها و نواقص خود به آمار و ارقام صحیح نیاز دارد. با استفاده از آمارهای به هنگام، درست و روشن است که می‌توان آسیب‌شناسی کرده و نقطه ضعف‌ها را یافت. تمام کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی نیز به این ترتیب برای اینکه بتوانند تصمیم درستی اتخاذ کنند، وابسته به اطلاعات آماری درست هستند. ارائه اطلاعات نادرست باعث سقوط بسیاری از فعالیت‌ها شده است. تجربه کشور ما نیز حاکی از این است که آمارها آنگونه که باید ارائه نشده‌اند، کسری بودجه، تخمین‌های نادرست و غلط از آب درآمدن محاسبات ریشه در همین مساله آمارها دارد. این محاسبات به بسیاری از تولید‌کنندگان به‌ویژه در شرایط رکودی کمک خواهد کرد. تجربه نشان داده کسب‌وکارهایی که مبتنی بر آمارهای درست هستند، در مواقع رکود و بحران با کمبود مواجه نمی‌شوند. به عبارتی دخل و خرج آنها در هر شرایطی با همدیگر همخوانی پیدا می‌کند. یک نمونه از ضعف آماری نظام بانکی است که تاکنون موفق به ارائه متغیرهای بانکی نشده است. اعتبارسنجی مشتریان مشکل دارد و میزان بنگاه‌های نیازمند به تسهیلات شفاف نیست. اینکه تولید به چه میزان سرمایه نیاز دارد نیز مبهم است. اگر به همه فعالیت‌های اقتصادی و بخش‌ها نظر داشته باشیم، پی می‌بریم مساله آمار برای هر چیزی یک ضرورت به‌شمار می‌آید. از آمار جمعیت گرفته، تا آمار کسب‌وکار‌ها و ... عدم شفافیت در اطلاعات آماری یعنی باز کردن راه فساد و مجوز دادن به رانت‌های کلان که در کشور ما تازگی به یک معضل تبدیل شده است بنابراین در یک صحبت کلی‌تر باید گفت اگر به دنبال ترسیم واقعیت‌های اقتصادی هستیم، باید به دنبال آمارهای درست باشیم.