بازتعریف نهادهای موثر در بازار مسکن

مجتبی کاوه
وزیر مسکن و شهرسازی هم در افتتاحیه این همایش همچون سال پیش انتقادات پردامنه خود را نثار دخالت‌های دولت قبل در انبوه‌سازی کرد اما به نظر می‌رسد برنامه‌های وی برای تعریف دوباره نهادهای موثر در بازار مسکن تا موفقیت راه درازی درپیش داشته باشد.
دولت گذشته سیستم پس‌انداز مسکن را از بین برد
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در همایش سیاست‌های توسعه مسکن با اشاره به از میان رفتن مفهوم پس‌انداز در دولت گذشته گفت: تا سال ۸۳ تعداد پس‌اندازکنندگان در بخش مسکن به 3میلیون نفر می‌رسید که با برنامه‌ها و سیاست‌های دولت قبل، سیستم برنامه‌ریزی و پس‌انداز در بخش مسکن با مشکلات عدیده‌ای مواجه شد. وی افزود: اگرچه تقاضا برای خرید مسکن در شهرهای کشور رو به گسترش بود، اما در دولت گذشته عرضه واحدهای مسکونی در خارج از شهرها صورت گرفت، ضمن اینکه در این میان بازار خصوصی مسکن در اختیار دولت قرار گرفت و یک مداخله عظیمی در این زمینه انجام شد. وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در حال حاضر بازار مسکن نیاز به یک برنامه‌ریزی نهادی دارد و مفاهیم بانک، انبوه‌ساز، تسهیل‌گر و پس‌انداز کننده باید دوباره تعریف شود. ضمن اینکه اصلاح عادات و رفتار نامناسب عرضه‌کننده و متقاضی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. آخوندی ادامه داد: هم‌اکنون اصلی‌ترین مساله در بخش سیاست‌گذاری مسکن پاسخ به این سوال است که آیا مشکل این بخش، اجرای پروژه‌های تولید انبوه واحد مسکونی است؟ وی ادامه داد: اگر قبول کنیم که مساله مسکن در ایران مساله 30 درصد بدمسکن است که به ظاهر خانه دارند ولی خانه‌های شان فاقد کیفیت است و همچنین مساله دیگر تامین مسکن برای جوانانی است که وارد بازار کار می‌شوند که باید موضوع برنامه‌ریزی مسکن را برای این دو قشر انجام دهیم و همچنین برنامه‌ریزی سیاست‌های مسکن باید پاسخ مساله این دو قشر را بدهد. وزیر راه و شهرسازی گفت: تلاش کردیم تا مفهوم پس‌انداز، صندوق پس‌انداز و تبدیل بانک مسکن به بانک توسعه‌ای را برای جبران تورم و برگشتن به دوران رونق و نظام حکمروایی شهری دنبال کنیم و بتوانیم توسعه محله‌محور را دردستور کار قرار دهیم تا بتوانیم حس خوب زندگی شهری، مشارکت و هماهنگی را به شهرها برگردانیم.
ناهمخوانی سیاست‌های مسکنی دولت با واقعیت‌های بازار
فرهاد بیضایی، کارشناس اقتصاد مسکن در گفتگو با «کسب‌وکار»، سیاست‌های مسکن دولت یازدهم را ناکارآمد دانست و گفت: در صورتی که بپذیریم اهم سیاست‌های وزارت راه‌وشهرسازی در این بازار، تقویت بازار رهن و حمایت از سیستم پس‌انداز برای خانه‌دار شدن است، این سیاست‌ها با واقعیات بازیگران اصلی بازار مسکن همخوانی ندارد و اثر واضح این ناکارآمدی، افزایش شاخص دسترسی به مسکن یعنی زیاد شدن فاصله زمانی مردم تا خانه‌دار شدن است. وی با انتقاد از دخالت نکردن دولت در نظام ساخت‌و‌سازشهری، افزود: دولت انتقاداتی از مدیریت شهری ساخت‌و‌سازو شهرفروشی شهرداری‌ها مطرح می‌کند اما مدل جایگزینی برای اصلاح نظام مالی ساخت‌و‌سازشهری ندارد و انتقاد بدون راهکار نتیجه خاصی ندارد. این کارشناس با تاکید بر لزوم بازتعریف نهادهای اساسی بازار مسکن، خاطرنشان کرد: به اعتقاد من نه تنها طبق گفته وزیر باید نقش بانک، انبوه‌ساز، تسهیل‌گر و پس‌اندازکننده در این بازار دوباره تعریف شود بلکه لازم است نقش دولت در بازار مسکن به نحو جدی ای مورد بازبینی قرار گیرد.