جهانگردی با انگیزههای مختلف از دیرباز بین انسانها رواج داشته و آثار مکتوب و به جا مانده از این گردشها، به نسلهای مختلف بشری در شناختن تاریخ و جغرافیای مکانی و شرایط زندگی و حکومتی گذشتگان کمک میکند. اما جهانگردی با سبک جدید از اوایل قرن شانزدهم میلادی آغاز شد. زمانی که انقلاب صنعتی اروپا را فراگرفت و شیوههای نوین زندگی در جامعه اروپا نمود پیدا کرد.
از اوایل قرن هفدهم، اصطلاح توریست در جامعه فرانسه رایج شد. این اصطلاح در مورد جوانانی به کار برده میشد که برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربههای لازم زندگی، مسافرت میکردند.
اصطلاح توریست به تدریج به مسافرینی اطلاق میشد که هدف آنها از مسافرت، گردش، استراحت و آشنایی با فرهنگ مردم سایر کشورها بود. توجه به ارزش و بعد اقتصادی جهانگردی، پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد و کشورهای اروپایی برای کسب درآمد و بازسازی خرابیها، این صنعت را مورد توجه قرار دادند.
در حال حاضر با توجه به عواملی مانند گسترش ارتباطات، افزایش اطلاعات ملتها از یکدیگر، توسعه صنعت حمل و نقل، علاقهمندی عموم جوامع بشری به آشنایی با آثار سایر ملل و پی بردن دولتها به بازدهی اقتصادی صنعت توریسم، میتوان ادعا کرد که این صنعت از نظر اهمیت اقتصادی، جایگاه سوم را در دنیا دارد.
جهانگردی در دنیای امروز، یکی از بهترین ابزارهای تبادل و تعامل فرهنگی است و سیاحت یا گشت و گذار در سرزمینهای مختلف دنیا، یکی از نیازهای زندگی انسان و از روشهای موفق برای گذران سالم اوقات فراغت است. به طور کلی جهانگرد کسی است که به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، تجارت، ورزش و زیارت به کشور دیگر سفر کند، مشروط بر اینکه مدت اقامت از ۲۴ ساعت کمتر و از ۶ ماه بیشتر نباشد و در فاصلهای کمتر از هفتاد کیلومتر انجام نگیرد. به این ترتیب، مجموعه مسافرتهایی را که به یک منطقه مورد نظر و بدون انگیزه اقامت طولانی انجام میپذیرد، فعالیت توریستی یا جهانگردی میگویند.
به منظور معرفی آثار باستانی و جاذبههای گردشگری در جهان و اهمیت دادن به این صنعت نوین، روز بیست و هفتم سپتامبر به عنوان روز جهانی جهانگردی نامگذاری شده است.هدف از گرامیداشت چنین روزی، بالا بردن سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر گردشگری بر ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان است.
تاریخ نامگذاری این روز به سومین نشست شورای عمومی سازمان جهانی گردشگری در سال ۱۹۷۹ باز میگردد. در این نشست تصمیم بر آن شد تا از سال ۱۹۸۰ روز ۲۷ سپتامبر به عنوان روز جهانی گردشگری انتخاب شود. اهمیت و دلیل انتخاب این روز به دلیل مصادف شدن آن با تصویب اساسنامه سازمان جهانی گردشگری در ۲۷ سپتامبر ۱۹۷۰ بود. تصویب این روز در واقع نقطه عطفی در صنعت گردشگری جهان به حساب میآید. سالانه هر کشور میزبان نشست سازمان جهانی گردشگری در روز جهانی گردشگری است و کشور ما، ایران نیز در سال ۲۰۰۱ میزبان این نشست بود.با رسیدن این روز، مراسمها و نمایشگاههای مختلفی در دنیا برپا میشود که اغلب شرکتکنندگان آنها شرکتهای گردشگری هستند. صنعت گردشگری نه تنها راه را برای معرفی جاذبههای گردشگری هر کشور به جهان باز میکند، تاثیر به سزایی در اقتصاد کشور و اشتغال جوامع نیز میگذارد. با سرمایهگذاری درست روی این صنعت و تقویت زیرساختها آن میتوان انتظار یک پایه اقتصادی محکم برای جامعه را داشت. صنعت گردشگری در دنیا با تحت تاثیر قرار دادن جوانب بسیاری با رشد روزافزون روبهرو است. این صنعت در ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.
روزشمار:
۶ مهر؛ روز جهانی گردشگری
سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد سالانه از سال ۱۹۸۰، روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن میگیرد. اساسنامه این روز در تاریخ ۲۷ سپتامبر سال ۱۹۷۰ به تصویب سازمان جهانی گردشگری رسید. انتخاب و تصویب این روز نقطه عطفی در گردشگری جهانی محسوب میشود.