صفحه اصلی / آرشیو مطالب روزنامه کسب و کار

تیغ دو لبه منافع ملی بر گلوی منطقه معدنی D۱۹

کش و قوس سر بهره‌برداری از منابع سنگ آهن آنومالی D۱۹ در حالی ادامه دارد که سازمان حفاظت محیط زیست بهره‌برداری از آن را موجب تخریب زیستگاه‌های گونه‌های در حال انقراض و به خطر افتادن منافع ملی می‌داند و در عین حال فعالان معدنی کشور بهره‌برداری از آن را برای حفظ نوع دیگری از منافع ملی ضروری می‌دانند.
منظور از آنومالی D۱۹، منطقه اکتشاف شده معدنی است که ذخیره اولیه ۱۰۰ میلیون تنی از سنگ آهن را در دل خود دارد و اصلی‌ترین متقاضی بهره برداری از آن در کنار شرکت سنگ آهن مرکزی، شرکت صنعتی و معدنی چادرملو است.
اهمیت استخراج D۱۹ در حوزه معدن به این علت است می تواند عمده ترین شرکت های معدنی تولید کننده سنگ آهن در ایران را سر پا نگه دارد. به طور مثال سنگ آهن چادرملو به عنوان واحدی که در دل کویر با سرمایه گذاری چندین میلیادی بزرگترین تولید کننده سنگ آهن به شمار می‌رود، ماه‌ها پایانی ذخایر قابل استخراج خود می شمارد، چراکه بر اساس اعلام این شرکت معدنی ذخایر سنگ آهن این معدن با عیار مناسب فقط تا پنج سال آینده جوابگو خواهد بود و کلیه ذخایر آن نیز تا ۱۰ سال آینده به پایان می‌رسد.
علیرغم این که سنگ آهن عمده ترین محصول معدنی صادراتی ایران است، بر اساس هدف گذاری های بلند مدت کشور برای رسیدن رقم ۵۵ میلیون تن تولید فولاد در سال ۱۴۰۴ بی شک مجتمع های فولادی نیاز به تامین خوراک خواهند داشت و خارج شدن معدنی مانند چادرملو از مدار تولید که علیرغم داشتن ظرفیت تولید بالا، چرخه ارزش خود را نیز تکمیل کرده،  تا مرحله تولید فولاد با ظرفیت ۱.۳ میلیون تن پیش رفته و با احداث نیروگاه برق ۵۰۰ مگاواتی سیکل ترکیبی در تامین برق مورد نیاز نیز به خود کفایی رسیده است، قطعا به اهداف کلان اقتصادی کشور نیز آسیب خواهد زد.
با نگاهی بر طرح های این شرکت معدنی که شامل کارخانه گندله سازی اردکان، طرح تامین آب از محل اجرای شبکه فاضلاب اردکان، سرمایه گذاری ۲۰ درصدی در پروژه انتقال آب خلیج فارس به مناطق مرکزی کشور، سرمایه گذاری در صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه و دیگر طرح هایی که پیشتر ذکر شد، به نظر می رسد که بی خوراک گذاشتن چنین مجتمعی، با چنین حجم سرمایه گذاری مولدی که انجام داده است،  به نفع منافع ملی نیست.
مخالفت ابتکار با بهره برداری از D۱۹
حالا داستان قدیمی D۱۹ به عنوان منطقه‌ای که چندین سال است دو تولیدکننده بزرگ سنگ آهن به دنبال بهره‌برداری آن هستند و علی‌رغم همه مجوزهای کسب شده همچنان این پرونده برای معدنکاران در پیچ محیط زیست مانده است، چراکه متصدیان این سازمان پای وجه دیگری از منافع ملی، یعنی گونه های در حال انقراض بومی آن منطقه را به میان کشیدند و معتقدند که بهره برداری از D۱۹ زیستنگاه این گونه های با ارزش را تخریب کرده و به آنها آسیب خواهد زد.
معصومه ابتکار - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران - در این باره گفته که بهره برداری از آنومالی D۱۹ هنوز به طور کامل بررسی نشده است ولی سازمان حفاظت محیط زیست فعلا مخالف بهره برداری از آنومالی D۱۹  است.
وی همچنین در خصوص علت این مخالف اعلام کرده که به دلیل حفظ گونه‌های ارزشمند طبیعت مانند پلنگ و یوزپلنگ نمی‌توانیم اجازه بهره برداری از آنومالی D۱۹ را دهیم و تلاش می‌کنیم در شورای عالی معدن راه حلی برای حل این مشکل پیدا کنیم.
گرچه علاوه بر اظهارات رییس سازمان حفاظت محیط زیست، می‌شد بی میلی این سازمان برای بررسی این پرونده مهم را از سال‌ها انتظار شرکت‌های معدنی متقاضی از بهره‌برداری از D۱۹ تفسیر کرد، اما به هر حال شرایط به گونه ای است که به نظر می‌رسد، لازم است در روزهای پیش‌رو به یک تصمیم نهایی با اولویت بندی هایی که در خصوص منافع ملی انجام می‌شود، رسید تا این بخش از بلاتکلیفی موجود رهایی یابد.