تحلیل افق پیش روی بازار سنگ آهن

به باور بسیاری از کارشناسان، سنگ آهن دومین کالای استراتژیک جهان بعد از نفت به شمار می‌رود و بازیگر بزرگ این بازار سنگ آهن در جهان بی‌شک کشور چین است.این کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد و خریدار عمده سنگ آهن جهان است. می‌دانیم قیمت سنگ آهن طی ماه‌های اخیر افزایش یافته و این افزایش ذهن بسیاری از تولیدکنندگان ومصرف‌کنندگان این محصول را در ایران و سراسر جهان به خود مشغول کرده است. سوال این است که علت صعودی شدن نرخ سنگ‌آهن چیست و آیا این محصول روند صعودی خود را همچنان حفظ خواهد کرد؟ پاسخ به این سوال می‌تواند اذهان طیف وسیعی از دست‌اندرکاران صنعت و معدن کشور از فعالان معدنی گرفته تا سرمایه‌گذاران در سهام شرکت‌های فولادی و معدنی را درباره افق پیش روی این صنعت روشن کند. لازم به توضیح است که این تحلیل بر یکی از پارامترهای بسیار عمده یعنی تحولات اقتصادی چین به عنوان بازیگر بزرگ صنایع فولاد و سنگ‌آهن تمرکز دارد و مسائل و سیاست‌های داخلی ایران بخش فولاد و سنگ آهن باید در مجالی دیگر مورد بررسی قرار گیرد. در اوایل ماه مارس2016 (اسفند 94) دولت پکن پروژه‌های ساختمانی و زیر بنایی زیادی را اعلام کرد و ضریب رشد پروژه‌های ساختمانی در ماه مارس 19 درصد بوده است. همچنین در ماه مارس کارخانجات تولید‌کننده سیمان چین حدود 25 درصد افزایش تولید داشته‌اند تا بازار تشنه چین را بعد از یک رکود طولانی ساختمان‌سازی که در نیمه دوم سال 2014 و کل سال 2015 اتفاق افتاد، تغذیه کنند. متعاقبا بازار مصرف سیمان چین نیز در ماه مارس با رشد 7/24 درصد همراه بوده است. بازار مصرف فولاد چین به‌ویژه برای مقاصد مورد نیاز جهت ساختمان‌سازی بسیار داغ شده به‌طوریکه اکثر کارخانجات فولادسازی موجودی انبارهایشان به صفر رسیده است. روند صادرات فولاد چین کاهش قابل ملاحظه‌ای یافته و این خود باعث افزایش قیمت فولاد ترکیه، هندوستان و منطقه MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) شده است. به علت کاهش شدید قیمت سنگ‌آهن در ماه دسامبر سال میلادی گذشته که به زیر 40 دلار رسید و متعاقبا قیمت فولاد بسیار افت کرد، فولادسازان چینی با احتیاط در 3 ماهه اول سال 2016 تولید کردند و هنوز هم عرضه فولاد از تقاضا کمتر است. از سوی دیگر تعداد قابل توجهی از کارخانجات کک‌سازی چین در ماه دسامبر سال گذشته به علت کاهش شدید قیمت فولاد بسته شدند و اینک که نیاز بازار چین به فولاد بیشتر است، کارخانجات فولاد‌سازی با کمبود کک مواجه شده‌اند. شروع به کار مجدد این کارخانجات زمان‌بر است و به 1 تا 2 ماه زمان نیاز دارد. همچنین عرضه سنگ آهن 4 غول بزرگ سنگ آهنی برزیل و استرالیا جوابگوی بازار تشنه حال حاضر چین نیست ولی افزایش مجدد تولید آنها در ماه‌های آینده می‌تواند بازار را به یک ثبات نسبی و سپس کاهش برساند. به دلایل فوق فولادسازان چینی بیشتر راغب به خرید سنگ آهن با عیار بالا و عناصر مزاحم پایین هستند تا از آن برای تولید فولاد مرغوب‌تر در زمان کوتاه‌تر اقدام کنند. در چنین شرایطی موضوع مخلوط کردن (Blending) سنگ آهن کم عیار با فسفر و سولفور بالا در بنادر چین در اولویت نیست. بر این اساس شوک هیجانی بازار سنگ آهن و فولاد پایدار نخواهد بود و از نیمه دوم ماه May و نیمه اول ماه ژوئن شاهد کاهش قیمت خواهیم بود. ضمنا پیرو محدودیت‌های اعمال شده توسط دولت چین جهت معاملات فولاد و سنگ‌آهن در بورس‌های دالیان، شانگهای و... نوسانات قیمت در طول ماه May ادامه خواهد داشت. امیدوارم این تحلیل بتواند روشن‌کننده وضعیت پیش آمده در بازار جهانی سنگ‌آهن باشد و مورد توجه معدنکاران داخلی قرار گیرد.