ثمانه نادری
به گفته برخی کارشناسان این تنها مزیتی است که در برنامه ششم به یک کارفرما داده شده تا یک تحصیلکرده بیکار را جذب کار کند البته آن هم تحصیلکردهای که بالاتر از مقطع کارشناسی باشد. باید پرسید واقعا این کار تا چه اندازه به یک کارفرما کمک میکند؟ آیا این اقدام در یک کارفرما انگیزه کافی برای جذب فارغالتحصیلان بیکار ایجاد خواهد؟ به نظر میرسد دغدغه کارفرمایان چیزی فراتر از پرداخت حقوق و حق بیمه به یک کارمند ساده باشد بهطوری که از نظر بسیاری از کارفرمایان این قانون از این نظر که کمک گسترده یا حمایت ویژهای به یک کارفرما کرده باشد، به چشم نمیآید. باید دنبال قوانین و مقررات بسیار دقیقتر و اصولیتر بود.
کارفرمایان برای جذب فارغ التحصیلان پشتوانه میخواهند
جذب و بهکارگیری فارغ التحصیلان بیکار و استفاده از مهارت و تجربه علمی آنها در بازار کار، هم پیوندی میان دانشگاه با بازار کار ایجاد میکند و هم اگر به صورت یک سنت در جامعه باب شود، کمکم موجب کاهش نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی خواهد شد. در این راستا تلاش بازار کار، کارفرمایان و صاحبان صنایع هم به کارگیری این افراد تحصیلکرده بهویژه افراد متخصص و ماهر از بین آنهاست اما مشخصا کارفرمایان خواستهها و انتظاراتی دارند که تا برآورده نشود نمیتوانند برای این نیروی فارغالتحصیل هزینه کرده یا خود را در خطر ضرر و زیان بیهوده قرار دهند مثلا آنها نمیتوانند بدون هیچ تضمین یا پشتوانهای مانند مشاغل دولتی که در آن کارمندان متناسب با ارتقای تحصیلاتشان حقوق بالاتری دریافت میکنند، برای فارغالتحصیلان مزایا یا حقوق ویژهای در نظر بگیرند. از طرفی برای آنها به صرفه نیست با وجودی که میتوانند از یک نیروی غیردانشگاهی اما باتجربه کار خود را بهتر پیش ببرند، صرفا به دلیل اینکه یک نفر مدرک دانشگاهی دارد او را جذب کار کنند و در نهایت هم متحمل ضرر و زیان شده و در کار خود با شکست مواجه شوند.
ایجاد مراکز مهارت آموزی برای فارغالتحصیلان
احمد لطفی نژاد، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهران با اشاره به اینکه معافیت کارفرما از حق بیمه هنوز در حد یک پیشنهاد است نه قانون برای اجرا، به «کسبوکار» میگوید: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای ایجاد فضای کسبوکار تلاشهای زیادی کرده است مانند اجرای قوانین کار، تسهیل کسب و کار، تشویق سرمایهگذاران داخلی و خارجی. وی میگوید: از آنجایی که عمده مشکل کارفرمایان با فارغ التحصیلان دانشگاهی و جذب آنها عدم تخصص و مهارتهای لازم در آنهاست، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراکز آموزش فنی حرفهای و سایر مراکز آموزشی برای مهارت آموزی فارغ التحصیلان را ترتیب داده است و همچنین طرحی به نام کارورزی فارغالتحصیلان دانشگاهی دارد که اگر این طرح به تصویب برسد، اعتبارات آن میتواند زمینهای شود تا فارغالتحصیلان دانشگاهی به لحاظ رفتار شغلی و کاری مورد توجه مدیران بنگاههای اقتصادی قرار گیرند.
طرح طبقهبندی مشاغل در بخش خصوصی هم اجرا میشود
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهران در رابطه با طرح طبقهبندی مشاغل که در دستگاههای دولتی به اجرا درآمده، میگوید: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای طرح طبقهبندی مشاغل در بخش غیردولتی نیز دستورالعملهایی صادر کرده است اما باید دانست که اجراسازی این طرح در بخش خصوصی حتما مستلزم حمایت مالی از کارفرمایان نیست. بلکه حمایتهای کاری و قانونی به مراتب مهمتر از هر نوع حمایتی است. قوانینی مثل حذف بروکراسی اداری، تسهیل صدور مجوزها و اصلاح زیرساختهای قوانین کسب و ... از جمله مهمترین اقدامات حمایتی هستند.
دادن امتیاز به کارفرمایان و معافیتهای مالیاتی
احمد روستا، استاد دانشگاه در رابطه با این موضوع میگوید: ارتباط دانشگاه و صنعت میتواند در آیندهای نزدیک ارتباطی منطقی میان صنعت با نیروی کار فارغالتحصیل براساس نیازهای این دو بخش را رقم بزند و خود به خود موجب هدایت کارفرمایان و بخش خصوصی به سمت جذب نیروی فارغالتحصیل دانشگاهی باشد اما متاسفانه در شرایط فعلی این ارتباط وجود ندارد.
این کارشناس اقتصادی توضیح میدهد: معافیتهای مالیاتی یا امتیازات ویژه به کارفرمایان برای جذب فارغالتحصیلان، انگیزهبخش است. از طرفی این کار بر انگیزه فارغالتحصیلان دانشگاهی که امیدواری آنها را برای وارد شدن به بازار کار بالا میبرد، میافزاید.
افزایش بهرهوری با جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی
روستا میگوید: گرچه مشکل عمدهای که کارفرمایان با فارغالتحصیلان دانشگاهی دارند، عدم مهارت آنهاست اما اگر همین تحصیلکردهها در شرایط کار قرار بگیرند، مشاهده خواهیم کرد در کمتر از یک سال بهرهوری و کارایی بسیار بیشتری از سایر نیروها خواهند داشت.
انتظارات نابه جا از کارفرما
یکی از کارفرمایان در این زمینه میگوید: از جمله موضوعات کوچکی که میتوان در این زمینه به آن اشاره کرد، آموزش است. بسیاری از افرادی که به کار ما وارد میشوند آموزش لازم در این زمینه را ندیدهاند. گرچه ممکن است فارغ التحصیل دانشگاهی باشند اما یا رشته آنها مرتبط با کار ما نیست یا اینکه مهارت و تخصص آنها به اندازه لازم نیست. وی ادامه میدهد: بسیاری مواقع ما از پول و سرمایه خود هزینه میکنیم و به آنها آموزش میدهیم بدون اینکه کمترین مبلغی از آنها بابت این آموزش بگیریم. جالب اینجاست که سازمان تامین اجتماعی و وزارت کار هم به جای کمک در این موضوع مدام به ما فشار وارد میکنند که در زمانها و دورههای آموزشی هم به این کارمندان حقوق بدهیم و حق بیمه آنها را پرداخت کنیم. وی میگوید: متاسفانه مسئولان به جای اینکه قدردان بخش خصوصی در کمک به اقتصاد در اشتغالزایی باشند، مدام سعی میکنند بر کارفرمایان قوانین سنگینی تحمیل کنند که این سختگیریها به اضافه شرایط بد اقتصادی ، موجب میشود در نهایت بسیاری از کارفرمایان کار خود را تعطیل کنند.
بیکاری در جهان بیشتر میشود
سازمان جهانی کار با اعلام ادامه افزایش تعداد بیکاران تا سال ۲۰۱۷ میلادی، تعداد بیکاران سال ۲۰۱۶ را ۱۹۹ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر پیشبینی کرد. سازمان جهانی کار در تازهترین گزارش خود درباره اشتغال و چشمانداز اجتماعی آن در سال ۲۰۱۶ میلادی اعلام کرد: این گزارش با ارائه پیشبینیهایی از وضعیت بیکاری در جهان، همچنین اوضاع بازار کار کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه، به موضوع لزوم اتخاذ سیاستهایی برای افزایش فرصتهای کار در سراسر جهان توجه دارد. با وجود کاهش سطح بیکاری در برخی از اقتصادهای توسعهیافته، تجزیه و تحلیلهای جدید نشان میدهد بحران کار جهانی به ویژه در اقتصادهای در حال ظهور ادامه خواهد یافت. رقم نهایی تخمینی از تعداد بیکاران جهان در سال گذشته میلادی ۱۹۷ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بوده که این تعداد با 3/2 میلیون نفر افزایش به ۱۹۹ میلیون و ۴۰۰ هزارنفر در سال جاری میلادی خواهد رسید.